Engelli aylığı için, adres olarak cezaevi gösterilebilir mi?
Kamu Denetçiliği Kurumu, cezaevinde bulunan engellilerin, engelli aylığı için cezaevi adresini diğer adres olarak göstererek başvuruda bulunabileceklerine karar verdi.
Cezaevinde bulunan ve %88 engelli sağlık kurulu raporuna sahip olan engelli hükümlünün, engelli aylığı almak için yaptığı başvuruların defalarca reddedilmiş, red gerekçesi olarak yasal vasinin işlemler ile ilgilenmemesi veya adres kaydının cezaevi olarak gösterilemeyeceği gösterilmiştir. Engelli hükümlü, 2009 yılından beri cezaevinde olduğunu, 10 yıldan fazla cezasının daha bulunduğunu ve hiçbir geliri olmadığını belirterek mağduriyetinin giderilmesi talebi ile Kamu Denetçiliği Kurumuna başvuruda bulunmuştur.
KDK, başvuranın yaşadığı mağduriyetin, yerleşim yeri adresinin vasisi ile aynı adreste gözükmesinden ve yapılan sosyal inceleme neticesinde haneye giren gelirin muhtaçlık sınırının üzerinde olması nedeniyle mevzuat gereği engelli aylığından faydalanamamasından kaynaklı olduğunu tespit ederek; yıllardır cezaevinde bulunan ve hiçbir geliri olmayan bir kişinin, "sürekli kalma niyetiyle oturulan yer" olarak tanımlanan yerleşim yeri adresi kaydı nedeniyle bahse konu haktan faydalanamamasının hakkaniyete aykırı olduğunu ifade etmiştir. Ayrıca başvuranın vasilerinin ilgisiz olmalarının kendisinden kaynaklanmayan bir durum olduğu ve bu sebeple mağdur edilmemesi gerektiği belirtilmiştir.
İdare tarafından ise, cezaevi adresinin vasi tarafından başvuru bulunmadığı için yerleşim yeri olarak kaydedilememesinin ve "diğer adres" olarak tescil edilmesinin tüm ilgili mevzuat çerçevesinde hukuka uygun olduğu, ancak başvuranın talebinin yerine getirilememesindeki engellerden birisinin engelli aylığı bağlanmasına ilişkin tüm işlemlerin "Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi" üzerinden yapılmasından ve söz konusu sistemin ise Mernis verileri üzerinden çalışmasından kaynaklandığı, Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi ile Mernis üzerinden sadece "yerleşim yeri adresi" bilgisinin çekilebildiği, Sistemin "diğer adres" bilgisinin çekilmesine izin vermediği ifade edilmiştir.
KDK bu duruma ilişkin olarak, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununda "diğer adres" tanımının yapıldığını, buna göre diğer adresin yerleşim yeri adresi dışında kalan yerleri ifade ettiğini, aynı Kanunda "Faydalanılan kamu hizmetleriyle sınırlı olmak üzere adrese dayalı olarak yürütülen iş ve işlemlerde diğer adres, yerleşim yeri adresi ile aynı hukuki değere sahiptir. Kurumlar yürütecekleri iş ve işlemlerde yerleşim yeri adresi gibi diğer adres bilgilerini de esas alır." hükmünün yer aldığını belirterek, bu hüküm uyarınca diğer adres bilgisinin de Vakıflara başvuruda esas alınmasının gerektiğini ve yıllarca cezaevinde bulunan bir kişinin başvurusu değerlendirilirken yerleşim yeri adresinin dikkate alınmasının hakkaniyete aykırı olduğunu ifade etmiştir. KDK, sorunun "Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sistemi" üzerinden hukuki olarak yerleşim yeri adresi ile aynı değere sahip diğer adres bilgisinin çekilememesinden kaynaklandığını dolayısıyla da bu eksikliğin de bir an önce giderilmesinin bir zorunluluk olduğu vurgulanmıştır.