Obezite en çok ergenler ile şehirli genç kadınları üzüyor

Tüm toplumlarda dış görünüş, bireylerin kimliği ve toplumdaki yeri açısından belirleyici oluyor. Bu anlamda obez olan bireylerin de "diğerlerinden farklı" olarak algılandıkları belirtiliyor. Habertürk'ten Ceyda Erenoğlu'nun haberi yeni bir topluluğa giren obez bireylerin ortamda bulunanlar tarafından genellikle "çirkin ve sağlıksız" olarak değerlendirildiklerine dikkat çekiyor. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Çocuk Psikiyatrisi Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr Özalp Ekinci, "Yanlış bir inanış olmasına karşın, obez kişiler genellikle diğerlerinden daha düşük entelektüel düzeyde ya da daha beceriksiz olarak görülürler.

Obezite bazı fiziksel beceriler açısından kısıtlayıcı olmasına karşın, zihinsel kapasite ile ilgisinin olmadığının bilinmesi gerekir" diyor.

ÖZGÜVEN EKSİKLİĞİNE SIK RASTLANIYOR

Obez bireylerin genel olarak tek tip ruhsal özellikleri olduğu düşüncesi gerçeği yansıtmıyor. Toplumun her ferdinde olduğu gibi, obez bireylerde de farklı ruhsal ve kişilik özellikleri görülebiliyor. Öte yandan, hayatını uzun süre obez olarak geçiren bireylerde bazı özelliklere daha sık rastlanıyor. Obez olan çocuk ve ergenlerde özgüven eksikliği, kendilik algısında yetersizlik, içe kapanıklık, utangaçlık ve akran ilişkilerinde zorluklar görülüyor.

OBEZ BİREYİN EN ZOR DÖNEMİ ERGENLİK

Dış görünüşün ve çevrenin değerlendirmelerinin temel gündem olduğu ergenlik dönemi, obezitenin olumsuz etkilerinin en fazla görüldüğü dönem olarak dikkat çekiyor. Bu dönemde bazı ergenler akranları arasında yer bulamadığı için teknolojik cihazlara ya da madde kullanımına yönelebiliyor. Ergen kızlarda obezite kimi zaman ergenin kendine yabancılaşmasına kadar giden bedeni kabullenmeme, takıntılar ve kaygılar ile karakterize olabiliyor. Modern çağın toplumsal değer yargıları, obeziteyi kadınlarda da kabul edilemez bir durum olarak sunuyor. Bu algı, özellikle şehir hayatında daha belirgin olduğu için obez genç kadınlar ciddi uyum zorlukları yaşıyorlar.Bir bireyin kendini çok yüksek özgüvene sahipmiş gibi göstermesi sıklıkla yetersizlik algısı ile ilişkili bulunuyor. Obez olan bir çok birey, yaşadıkları yetersizlikleri yadsıyıp bazen hiç sorunları yokmuş gibi davranabiliyorlar.

HAYAL KIRIKLIĞI AGRESİFLİKLE SONUÇLANIYOR

Obez çocukların büyük çoğunluğu arkadaşlarına önce sevecenlikle yaklaşıyorlar. Bazı çocuklar arkadaş gurubunda yer bulabilmek için araç gereçlerini hatta harçlıklarını bile arkadaşları ile paylaşabiliyorlar. Ancak bir süre sonra toplumdaki kıyaslamalara maruziyet, obezite nedeniyle spor etkinliklerinde geride kalma ve alay konusu olma durumları hayal kırıklığı yaşamalarıyla sonuçlanıyor. Yaşanan hayal kırıklığı kimi zaman agresif davranışlara da dönüşebiliyor. Bazı obez çocukların entelektüel yönlerini öne çıkararak arkadaş çevresinde yer bulduğu da gözlenebiliyor. Sanat faaliyetleri de obez çocuk ve gençlerin kendilerini daha iyi hissettiği alanlar arasında yer alıyor. Sosyal etkileşim becerileri iyi olan çocuk ve ergenler obez olmalarını konu edip kendileri ile dalga geçiyor ve yaptıkları esprilerle ilgi odağı olabiliyorlar. Bu tür davranışlar akranlarının eleştirici tutumlarına karşı koruyucu rol oynuyor.

OBEZ KİŞİLERİN DAVRANIŞ ÖRNEKLERİ

*Obez kişiler genel olarak toplumda daha az görünme ve vücutlarını gizleme eğilimi gösterirler.

*Sosyal ortamlarda yemek yerken suçluluk hissettikleri için yemeklerini gizli yiyebilirler.

*Bir başkası yorum yapmadan ve sormadan önce kendileri, obez olduklarını ve aslında çok az yemelerine karşın kilo veremediklerini belirtebilirler. (Bu durum yaşanan suçluluk duygusunun bir yansımasıdır.)

*Bazı obez bireylerde yemek yeme sonrası kusma ve aşırı egzersiz yapma gibi telafi edici davranışlar görülebilir. Bu belirtiler bir yeme bozukluğunu yansıtabileceği için mutlaka ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı hekime başvurulmalıdır.

FİZİKİ ÖZELLİKLER HAKKINDA KONUŞMAYI SEVMİYORLAR

Obez bireylerin yanlarında fiziki özellikler ve kıyafet tercihlerinden bahsedilmesinden hoşlanmadıkları belirtiliyor. Bazı obez genç erişkinlerin ise evlilik ve hayat kurma üzerine olan konulardan kaçındıkları gözleniyor. Bunun nedeninin kendilerini bu konularda yetersiz görmeleri olduğu belirtiliyor.

TOPLUMDA KABUL GÖRMEME KORKUSU YAŞIYORLAR

Obez bireyler, düzelemeyeceklerinden ve toplumda kabul görmeyeceklerinden endişe ediyorlar. Obezitenin düzelemeyeceği korkusu bireyleri kimi zaman bilimsel olmayan ve tehlikeli arayışlara itiyor. Uygun olmayan ilaçların yüksek dozlarda kullanımına ve sağlıksız diyetlere de rastlanabiliyor. Obez olan bireylerin kendileri ile ilgili algıları sıklıkla gerçeği yansıtmıyor ve olumlu yönlerini görmüyorlar. Obezlerde sıklıkla arkadaş bulamama, iyi bir iş bulamama ve evlenememe ile ilgili korkularla da karşılaşılıyor.

KARDEŞLERİYLE KIYASLANIYORLAR

Obez ergen ve gençlerde okula devamsızlık, ders başarısızlığı ve üniversite eğitimi alamama korkuları obez olmayanlara göre daha sık görülüyor. Özellikle şehir hayatında, obez bireylerin daha zor yuva kurduğuna dikkat çekiliyor. Obez olan çocuk ve gençler sıklıkla aile içindeki obez olmayan kardeşleri ile kıyaslanıyorlar. Bu kıyaslamalar çocukların özgüvenleri açısından zedeleyici olup kaçınılması gerekiyor. Kimi zaman şaka yollu kullanılan "şişko, toraman" vb gibi ifadeler çocukların kendilik algılarında zorluklar oluşturuyor

DURUMU İNKAR ÖFKE PATLAMALARIYLA SONUÇLANIYOR

Obez bireyler öncelikle toplumsal önyargı ve kabul edilmeme nedeniyle uyum zorlukları yaşıyorlar. Bireyin entelektüel düzeyi ve aldığı eğitim obezitenin sağlıkla ilgili riskleri hakkındaki farkındalığını belirliyor. Çocuk ve ergenlerde dış görünüş temel gündem iken, yetişkinlik ve yaşlılıkta sağlık riskleri dikkate alınmaya başlanıyor. Bazı obez bireyler kendilerini hasta olarak görüp tedavi arayışına giriyorlar. Obezitenin gerçekçi şekilde algılanması farkındalık gelişmesi açısından olumlu bulunuyor. Bazı obez bireylerin ise durumu inkar ederek düzelme arayışına girmedikleri gözleniyor. Bu bireylerde öfke kontrol zorluğu ile yaşadıkları isyan ve üzüntüyü dış dünyaya ve aile üyelerine yansıtma durumuna sık rastlanıyor.