YÖK kalkacak, Köşk sadece vali-elçi atayacak
MGK kalacak YOK kalkacak
AK Parti'nin ?bireyi merkez alan sivil anayasa' taslağında YÖK kaldırılıp Cumhurbaşkanlığı sembolik bir makama dönüştürülüyor. Milli Güvenlik Kurulu ise anayasadaki yerini koruyor
HASAN ÖYMEZ
AK Parti'nin seçim vaatleri arasında yer alan sivil anayasa için hukukçulardan oluşan komisyon çalışmalarını tamamladı. Anayasa profesörü Ergun Özbudun başkanlığındaki heyetin hazırladığı taslakta, Milli Güvenlik Kurulu'nun Anayasa'dan çıkarılması söz konusu değil.
AK Parti, yarın Başbakan Erdoğan'a sunulacak, ?bireyi merkeze alan sivil Anayasa taslağı' için Meclis'teki diğer partilerin de katkısını isteyecek. Bunun için TBMM'de Uzlaşma Komisyonu kurulmasını önerecek AK Parti, CHP, MHP ve DTP'nin sivil anayasaya ilişkin görüş sunmalarını ve Anayasa'nın 2008 yılı içinde Genel Kurul'a ?AK Parti'nin değil, Meclis'in Anayasası' olarak gelmesini amaçlıyor. star'ın 25 Temmuz tarihli sayısında da duyurduğu yeni sivil anayasa taslağı, devleti değil, bireyi merkeze alıyor.
YAŞ'A YARGI YOLU
CUMHURBAŞKANI'NIN bürokrat atama yetkisini, vali ve büyükelçi atamasıyla sınırlandıran yeni anayasa taslağı, devlet yönetiminde ?Şansölye modeli' olarak bilinen Avusturya Modeli'ne de geçişin ilk adımı olacak. Devletin birey haklarını ihlal etmesini önlemek için 1982 Anayasası'nda yargı yoluna kapalı tutulan bir çok alanda da yargıya başvurma yolu açılıyor. Yeni Anayasa'ya göre, Cumhurbaşkanı'nın tek başına yaptığı işlemlere karşı yargı yolu açılacak. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) ile Yüksek Askeri Şura'nın (YAŞ) kişilerin kamu haklarından mahrum bırakılmasını öngören kararları için de yargı kararı aranacak.
REKTÖR ATAMALARI
1982 Anayasası ile kurulan Yüksek Öğretim Başkanlığı'nda da (YÖK) düzenlemeye gidiliyor. YÖK kaldırılırken, yerine üniversiteler arasındaki koordinasyonu sağlamak üzere, ?Üniversitelerarası Kurul' yasal zemine kavuşturulacak.
Rektör atamalarında ise Cumhurbaşkanı'nın yetkisi kaldırılırken, rektörlerin, demokratik seçimle iş başına gelmesini sağlayacak bir düzenlemeye gidiliyor. Buna göre rektörler, üniversitelerde yapılacak seçimle iş başına gelecek. En çok oyu alan aday, rektör olacak. Mevcut düzenlemeye göre, seçimden çıkan adaylar önce YÖK Başkanlığı tarafından sıralamaya tabi tutuluyor, sonra da Cumhurbaşkanı tarafından aldığı oya bakılmaksızın seçiliyordu.
Köşk sadece vali-elçi atayacak
YENİ Anayasa ile cumhurbaşkanının birçok yetkisi azaltılacak. Cumhurbaşkanı'nın bürokrat atamalarındaki yetkisi sınırlandırılarak, sadece ?devleti temsil etme' özelliği olan vali ve büyükelçi atamaları için yetki verilecek.
Cumhurbaşkanı'nın yüksek yargı organlarına üye atamasına sınırlama getirilecek. Yeni Anayasa ile Cumhurbaşkanı'nın Anayasa Mahkemesi'ne üye atama yetkisi de daraltılıyor. Düzenleme ile Anayasa Mahkemesi'nin üye sayısı 17'ye çıkarılıyor. Yüksek Mahkeme'nin 7 üyesini Parlamento belirleyecek. Anayasa taslağında, yargı bağımsızlığını zedelediği gerekçesiyle eleştirilen Adalet Bakanı'nın HSYK üyeliği konusunda da düzenlemeye gidiliyor. Adalet Bakanı, HSYK üyeliğinden çıkarılırken, Adalet Bakanlığı Müsteşarı HSYK'da Bakanlığı temsil etmeye devam edecek. Temel hak ve özgürlüklerin, ancak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında sınırlandırılabileceğine dikkat çekilecek olan yeni Anayasa'da düşünce, din ve vicdan, teşebbüs hürriyeti gibi temel hak ve hürriyetler güvence altına alınacak.