İş Kurumu, görme engelliye makam şoförlüğü teklif etti
Çalışan sayısı 50'yi geçtiği zaman işverenlerin özürlü, hükümlü, terör mağduru gibi özelliklere sahip kişileri çalıştırma mecburiyeti, Türkiye İş Kurumu'nda ilginç bir uygulamaya sebep oldu.
Kurum, engelli vatandaşların başvurularını değerlendirip işverenlere gönderiyor. Ancak İzmir'de 22 yaşında yüzde 97 oranında görme engelli Ahmet Ecevitli'ye genel müdür şoförlüğü teklif edilen bir yazı, engelli vatandaşların durumlarının tam olarak dikkate alınmadığını ortaya koydu. Ecevitli'ye daha önce de dikiş-nakış operatörlüğü, temizlik ve cam fabrikasında işçilik gibi davet mektupları da gelmiş.
İş Kurumu'nun bu hatası sadece Ahmet Ecevitli ile sınırlı değil. Birçok görme özürlü arkadaşına da benzer teklifler geldiğini söyleyen Ecevitli, kendilerinden özürlülük raporu istenmesine rağmen bu hataların nasıl yapıldığına bir anlam veremiyor. Ecevitli, "Hastaneler raporu elden vermiyor, İşkur'a gönderiyor. Ben iş müracaatı yaparken bilgisayar ve santral operatörlüğü için başvurdum. Hakaret eder gibi bedene dayalı iş teklifleri gönderilmesi açıkçası beni rencide ediyor. İşe yaramaz iş davet mektuplarını iptal ettirmeye gitmekten artık sıkıldım." diyor. Türkiye'deki nüfusun yüzde 12'sini oluşturan engelli vatandaşların sıkıntıları bitmiyor. İşkur'u umut kapısı gören görme engelliler, hem kurumdaki ilgiden hem de gönderilen iş davet mektuplarının içeriğinden şikâyetçi. Kurumdaki bazı personelin tavırlarından da rahatsız olduğunu söyleyen görme engelli Ömür Erim, "Sen bu zamana kadar kendin için ne yaptın, diye soruyorlar bana. Büyük marketlere beden işçisi olarak gönderiyorlar. Davet mektubunu iptal ettirmeye gittiğimde de azarlanıyorum." diyor. Kaydını ikamet ettiği Torbalı'ya istediğinde İzmir'de dosyasının bulunamadığını vurgulayan Erim, "Form doldurtup gönderiyorlar. Üç gün gitmeyince unutuyorlar." diye dert yanıyor.
'Hata bilgisayardan kaynaklanıyor'
Sıkıntıların çok daha rencide edicisini işverene gidildiğinde gördüklerini savunan Çağdaş Görmeyenler Derneği Başkanı Ufuk Özen, "Davet üzerine işyerine giden birçok arkadaşımız yanlışlık izah bile edilmeden 'bize yaramazsın' deyip kapıdan çevriliyor." diyor. Kuruma müracaat eden her engellinin dosyasında hastane raporlarının mevcut olduğunu kaydeden Ufuk Özen, "Türkiye İş Kurumu, daha dikkatli olmalı, işveren de daha toleranslı olmalı. Davet mektubu gönderilen engelliler bunu iptal ettirince hakları ölmüyor; ama listede geri düşüyor. İşverenler de engelli insanları kapıdan çevirip rencide etmesin." şeklinde konuşuyor. Kurumun İzmir Müdür Yardımcısı İhsan Gürhan, işçi davet mektuplarını bilgisayar sistemi ile yaptıklarını ifade ediyor. İşçi başvurularında suç ve özür çeşitlerine göre bir ayrım yapmadıklarını hatırlatan Gürhan, "Özürlüleri koruma amacıyla yapılan davet mektupları bilgisayar sisteminden kaynaklanan nedenlerden dolayı hatalı gidebiliyor." diyor. Gürhan, iyi niyetli hizmet vermeye çalıştıklarını söylüyor.
İşverenlerin özürlü çalıştırma mecburiyeti, ekonomi çevrelerinde de en fazla tartışılan konulardan biri. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, 50'den fazla işçi çalıştıran işletmelerde terör, hükümlü ve özürlü çalıştırma zorunluluğundan yakınmıştı. Hisarcıklıoğlu'nun verdiği bilgiye göre, Türkiye'de kayıtlı 851 bin işyerinin 835 bini (yüzde 98'i) 50'den az çalışana sahip. 16 bini (yüzde 2'si) ise 50'den fazla çalışana sahip. 50'den fazla işçi çalıştıranlar; avukat, işyeri hekimi, gıda mühendisi, kimya mühendisi, kimyager, elektrik mühendisi, makine mühendisi, yeminli mali müşavir, iş güvenliğiyle ilgili mühendis ile teknik eleman bulundurmak zorunda. 50'den fazla kişi çalıştıran işyeri personelinin yüzde 3'ü özürlü, yüzde 1'i mahkum, yüzde 2'si terör mağduru olmak üzere yüzde 6'lık zorunlu istihdam oluşturması gerekiyor. Bu durumda 49 çalışanı olan şirket istihdamını bir kişi artırmak istediğinde, terör mağduru, hükümlü, özürlü ve işyeri hekimi bulundurma gibi zorunluluklarla 6 kişiyi daha almak zorunda.