Kiracı, ev sahibini internetten Maliye'ye şikâyet ediyor
Merkez Bankası'nın sürekli "Enflasyonu artırıyorsunuz." diye uyardığı ev sahiplerine bir darbe de kiracılardan geldi. Yüzde 20-30'luk artışlardan bunalanlar, aldığı geliri tam olarak beyan etmeyen ev sahiplerini Maliye'nin internet sitesine ihbar ediyor.
İstanbul Vergi Dairesi Başkanı Mehmet Koç, kayıt dışılıkla mücadele çerçevesinde denetimler kadar gelen ihbarlara da büyük önem verdiklerini belirterek, özellikle sanal ortamdan gelen bu yöndeki istihbaratlardan duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Bazı daire sahipleri, daha az vergi ödemek için kiracısından bankaya yatırdığı miktarı düşük tutmasını isterken, kalan kısmını da elden almayı tercih ediyor. Bu gibi vergi kaçaklarını önlemek için internet sayfasında bir bölüme şikayet kutusu koyduklarını aktaran Koç, "En çok ihbarda bulunanlar ise kiracılar. Ev sahibinin ismi ve kirayı hangi bankaya yatırdığını bildiren bilgiler de hep doğru çıkıyor. Bunlarla yakından ilgileniyoruz." dedi. Maliye, ihbar yapanı da konu hakkında bilgilendirmeyi ihmal etmiyor. İnternet üzerinden gelen ihbar karşılığı yapan kişiye bir takip numarası veriliyor. Şikayeti aktaran bu numara sayesinde gelişmeleri internet üzerinden yakinen izleyebiliyor.
Kayıt dışı ekonomi ile mücadele çerçevesinde denetimlerini artıran Maliye, bunun meyvelerini toplamaya başladı. Kiradan alınan vergilerin de dahil olduğu 'Gelir Vergisi' tahsilatı İstanbul'da ilk altı ay itibarıyla 3 puan artış gösterdi. Vergi Dairesi Başkanı Koç, "Beyana dayalı vergilerin oranı yüzde 49,5'ten yüzde 52,7'ye yükseldi." dedi. Toplam vergi gelirlerinin yüzde 45'inin İstanbul'dan toplandığı dikkate alınırsa, artış oranının anlamının daha iyi anlaşılacağını da belirtti. Geçen senenin ilk 6 ayı itibarıyla 7,3 milyar yeni lira Gelir Vergisi toplanan şehirden bu yıl aynı dönemde 9,5 milyar yeni lira tahsil edildi. Oran da yüzde 19,9'dan yüzde 22,7'ye yükseldi. Gelir, kurumlar ve dahilde alınan KDV tahsilatı da 15,9 milyardan 19 milyar yeni liraya çıktı. Vergi Dairesi, artışta sektör temsilcileri ile yapılan toplantılar ve 500 bin öğrenci vasıtasıyla ulaşılan ailelerdeki tutum değişiminin etkili olduğunu düşünüyor. Bu arada vergi konusundaki bilinci artırmak için şovmen Beyazıt Öztürk'ün oynadığı ve 64 sinemada gösterilmeye devam eden reklam filmleri çok yıprandığı için yeni kopyaları yapıldı. Haziran 2007 itibarıyla ülke genelindeki vergi tahsilatı 80,6 milyar yeni liraya ulaştı. Tutarın 22,1 milyarlık kısmını İstanbul karşıladı. 500 büyük şirketin yer aldığı Büyük Mükellefler Vergi Dairesi'nin tahsilatı da 13,9 milyar oldu. Toplam 36 milyar yeni lira ile tek başına İstanbul'un Türkiye içindeki payı yüzde 44,7 oldu. Kocaeli'nin yüzde 14'lük payı ve Bursa ile birlikte ülke vergi gelirlerinin yüzde 70'inin bu üçgenden toplanması handikap olarak yorumlanıyor.
Ünlü şirket 12 milyon YTL vergi kaçırmış
Uzanlar'ın vergi kaçırmak için İmar Bankası'nda yaptıkları çifte kayıt uygulamasının benzerine bir başka büyük şirkette daha rastlandı. İsim vermekten kaçınan Vergi Dairesi Başkanı Koç, durumun şirket ortaklarından birisinin ihbarı üzerine ortaya çıkarıldığını söyledi. Söz konusu şirket, gelirini yüzde 30 daha düşük gösteren bir program sayesinde önemli tutarda vergi kaçırmış. İstanbul'da ve Türkiye'de sektör liderlerinden olan firmada 10 ile 12 milyon YTL arasında net vergi kaçağı tespit edildi. Giren malların adedini ve fiyatlarını defterlerde tam olarak gösteren program, toplamı yaparken yüzde 30 eksik hesaplama yapıyor. Şirketin kayıtları geriye dönük incelendiğinde 5 yıldır bu şekilde tutulduğu öğrenildi. Uzun defter hesapları, şirketin marifetli bilgi işlemcilerinin yaptığı program yerine tek tek yeniden hesaplanınca vergi kaçağı açığa çıktı. Başkanlık, bu gibi durumlarda kaçağı ihbar edene ikramiye veriyor. İlk defa özel sektörde vergi kaçırmak için tutulan çifte kayıt Maliye'ye takılırken, programı kullanan başka şirketlerin de olup olmadığı merak ediliyor. Mücadele çemberini biraz daha daraltan Maliye, önümüzdeki haftadan itibaren yeniden sahaya iniyor. Başkan Koç, "Bütün vergi daireleri sorunlu olduğunu düşündüğü mükelleflerin 2007 yılı içindeki herhangi bir ayın defterlerini alıp belli kriterlere göre inceleyecek. Böylece bütün İstanbul bir ön denetim ve elemeden geçirilecek. Eğer istenen ayın defterlerinde bir eksiklik saptanırsa inceleme genişletilecek." diye konuştu. Bu arata, İstanbul'da bugüne kadar kirada faaliyet gösteren vergi daireleri ev sahibi oluyor. Uzan ailesinin kendileri için yaptırdığı Kartal'daki ikiz binaları satın alan İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, birimlerini burada toplamayı düşünüyor. Bu binalardan birini merkez olarak kullanan Vodafone'a kiracı olduğu mekanı boşaltması için noterden ihtarname çekildi. Başkan Mehmet Koç, "Bu ikizler bizim Anadolu beylerbeyliğimiz olacak." ifadesini kullandı. Alttan birleşik olan ikizlerde 4 ayrı vergi dairesi çalışacak.
İbrahim Balta