Hipertansiyonda ilaçsız tedavi mümkün mü?
Dr. Murat Kınıkoğlu'nunu yazısı
Türkiye'de 45 yaş üzerindeki her iki kişiden biri yüksek tansiyon hastası. Bunların da yarısı kendisinde tansiyon olduğunun farkında değil. Halbuki yüksek tansiyon, kalp damar hastalıklarının bir numaralı risk faktörüdür. Eğer tansiyonunuz 135/85 mmHg üzerindeyse kalp krizi veya felç geçirme riskiniz 2 misli artıyor. Tansiyonunuz 155/95 üzerinde ise 4, 175/105 ve üzerinde ise 8 misli daha fazla risk altında oluyorsunuz. Bu yüzden sağlıklı kişilerin bile her altı ayda bir tansiyon ölçtürmeleri, yüksek değerler saptanması halinde hemen doktora müracaat etmeleri gerekiyor.
Yüksek tansiyon kendisine verilen ?sessiz katil? ismini fazlasıyla hak eden bir hastalıktır. Bazı hastalarda baş ağrısı, çarpıntı, çabuk yorulma, baş dönmesi gibi şikayetler oluştursa da çoğunlukla hiçbir şikayete neden olmaz; ta ki kalp, böbrek, göz, beyin gibi iç organlarımızda düzelmesi mümkün olmayan hasarlara neden olana kadar.
Sevgili okurlarım, dünyada tansiyon yüksekliği ile ilgili milyonlarca çalışma yapılmıştır. Hepsinin ortak sonucu şudur: yüksek tansiyonu düşüren kişiler tansiyonuna aldırmayan kişilere göre daha uzun yaşıyorlar. Lütfen bu temel bilgiyi unutmayın ve tansiyonunuzu ciddiye alın.
Hemen ilaca sarılmak yok.
Tansiyonunuzun art arda yapılan birkaç ölçümde hep 140/85 mmHg ve üzerinde çıkması tedaviye ihtiyacınız olduğunu gösterir. Tedaviden kastım hemen ilaca başlamak değildir. 180/120 gibi oldukça yüksek değerlerde gelip diyet, kilo verme ve spor gibi basit önlemlerle tansiyonu normale dönen pek çok hasta vardır.
1. Zayıflayın:
Tansiyonu yüksek olan hastaların zayıflaması iki yönden çok önemlidir.
A) Normal kilonuza inerek yüksek tansiyondan tamamen kurtulabilirsiniz.
B) Kilolu kişilerde ilaçla tansiyonu kontrol altına almak, normal kişilere göre daha zordur. Bir diğer deyimle, zayıfladığınızda tansiyonunuzu normale dönmese de daha hafif ilaçlarla, daha kolay kontrole alınır.
2. Spor yapın:
Araştırmalar, haftada en az üç gün 45 dakika spor yapan kişilerin tansiyonunda, iki ay içinde belirgin düşme olduğunu gösteriyor. Koşabilir, hızlı yürüyebilir, yüzebilir, bisiklete binebilirsiniz. Daha önce düzenli spor yapan biri değilseniz, günde 15 dakika ile başlayıp 45'e kadar çıkın.
3. Stresten uzak durun: Öfke, hırs, nefret, kıskançlık gibi duygulardan kurtulmaya çalışın.
4. Günde 7-8 saat uyuyun: İyi uyuyamayan kişilerin tansiyonu, ilaç alsalar bile tam olarak kontrole girmez.
5. Aşağıda temel özelliklerini verdiğim diyeti yapın:
Yasaklarınız:
1.Yiyeceklerinizdeki tuz miktarını azaltın. Salamura ve tuzlanmış yiyecekler, turşu, tuzlu zeytin yemeyin. Tuzsuz peynir veya lor peyniri tercih edin, peyniri suya koyup tuzunu çıkarın.
2.Alkol, kola ve diğer gazli içecekler, soda, hazır kutu meyve suları yasak.
3.Şeker, tatlılar, beyaz un, patates, pirinç pilavı gibi kötü karbonhidratlardan uzak durun.
Potasyum ve kalsiyumdan zengin yiyecekleri tercih edin.
Kırmızı et, tavuk ve hindi potasyum açısından zengindir. Kolesterol sorununuz yoksa haftada birkaç öğün yiyebilirsiniz. Kuru üzüm potasyum açısından çok zengindir. Her gün bir avuç çekirdekli kara üzüm yiyin.
Sebze ve meyve tüketiminizi artırın. Havuç, brokoli, karnabalar, kereviz yemeklerini tercih edin. Kavun, muz, avakado, elma, armut gibi meyveler de potasyum açısından zengindir. Ayrıca portakal, mandalina ve greyfut gibi narenciye ürünlerini bol tüketin.
Her gün 1 bardak az yağlı süt, 1 kâse yağsız yoğurt yiyin. Esmer ekmeği tercih edin.
Kabuklu pirinç, bakla, barbunya, fasulye potasyum açısından zengindir.
Tuzsuz yer fıstığı hem potasyum hem kalsiyum açısından zengindir.
Sarımsak faydalıdır ama yakınlarınızı rahatsız etmenize değecek kadar tansiyon düşürmez.
Üç ay süreyle spor ve diyet yaptınız, normal kilonuza indiniz. Hâlâ tansiyonunuz yüksekse size uygun ilacı tespit etmek için doktorunuza başvurun. Unutmayın; yüksek tansiyonun size vereceği zarar, ilaçların yan etkilerinden çok daha fazladır.