MEB tarafından yayımlanan 'Ortaöğretime Geçiş Açıklamasındaki' hatalar

Bakanlıkça Yayınlanan 64 Soruda Ortaöğretime Geçiş Açıklaması Ne Kadar Gerçekçi?

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından 2007-2008 Öğretim yılından itibaren Ortaöğretime Geçiş Sisteminde değişikliğe gitmiştir. Bu nedenle 2007-2008 Öğretim yılında 8.Sınıfta okuyan öğrenciler son kez yapılacak OKS sınavına 6.ve7.Sınıflar ise SBS(Seviye Belirleme Sınavına) gireceklerdir.

Konu ile ilgili bizzat Milli Eğitim Bakanı Sayın Doç. Dr.Hüseyin ÇELİK tarafından açıklama yapılmıştır. Akabinde bakanlığın www.meb.gov.tr web sitesinde de ?64 Soruda Ortaöğretime Geçiş Sistemi? başlığıyla konu ile ilgili bir açıklama yayınlanmış ve halen yayınlanmaktadır.

Bu açıklama dikkatlice incelendiğinde bakanlığın da bu konuya inanmadığını ya da gerçekçi olmadığının farkında olduğunu anlayabilmek mümkün. Kaldı ki Milli Eğitim Bakanlığı gibi önemli bir makamın yaptığı resmi bir açıklamanın daha profesyonelce hazırlanması gerekirdi diye düşünmeden yapamıyorum. Bu yazıyı kaleme alanın gerçekten bu işin ehli olduğundan şüphelerim var.

Kelime hataları, kavram karmaşaları ve çelişkilerle dolu böyle bir yazının bulunmasını bir eğitimci olarak tasvip etmek mümkün değildir. İnanın ki 64 soru ve açıklama ile ilgili de söylenecek çok şey var, sayfalar dolusu yazı yazılabilir fakat bunun yerine genel hatları ile olaya yaklaşmanın daha doğru olacağını düşünüyorum. Neler var bir bakalım.

Bu işin acemice hazırlandığına yönelik birkaç hususu belirtmeden geçemeyeceğim:

Yazıya bakıldığında 1.soruda verilen Cevapta Fen Bilimleri Dersinden bahsedilmektedir. Oysa ki ne yeni müfredata ne de eski müfredata göre Fen Bilimleri adında hiçbir dersimiz bulunmamaktadır. Bu dersin eski adı Fen Bilgisi yeni adı ise Fen Ve Teknoloji Dersidir. Seviye Belirleme Sınavının testlerin ağırlık katsayıları ne olacak? Şeklindeki 27.soruda ise ??Fen Bilgisi test ağırlık katsayısı 3?? şeklide bir ifade bulunmaktadır. SBS sınavı bu yıl 6. ve 7.sınıflarda yapılacaktır ve bu öğrenciler Fen Bilgisi değil Fen ve Teknoloji Dersini okumuşlardır.

Seviye Belirleme Sınavında hangi derslerden soru sorulacak? şeklindeki 29.soruda

Seviye Belirleme Sınavlarında Türkçe, Matematik, Fen ve Teknoloji, Sosyal Bilgiler, Yabancı Dil, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinden soru sorulacaktır. ile

Seviye Belirleme Sınavında hangi derslerden soru sorulmayacak? Şeklindeki 30.soruda da: Seviye Belirleme Sınavında Müzik, Beden Eğitimi, Resim İş ve Seçmeli Dersler ile Rehberlik ve Sosyal etkinliklerden soru sorulmayacaktır.

Şeklinde ifadeler bulunmaktadır. 27.maddede yapılan Fen Bilgisi hatası 29.soruda Fen ve Teknoloji olarak yerini almış ve düzeltilmiştir. 30. Soruda geçen Resim-İş dersi ise yine okutulmamakta ve bu dersin adı Görsel Sanatlar Dersi olarak değiştirilmiştir.

Bu örneklerle de anlaşılacağı üzere bu metin gerçek anlamda işin ehli insanlar tarafından hazırlanmamıştır. Milyonlarca insanı ilgilendiren bir konuda ki ciddiyetsizlik kabul edilecek bir şey değildir. Hele söz konusu olan Eğitimse.

Biraz da yapılan değişiklik ile ilgili bakanlığın izahatlarını ve burada yaşanan çelişkileri inceleyelim.

1.Soru OKS'nin neden kaldırıldığına yönelik olup cevap aynen şöyle:?OKS; bugünkü şekliyle amaç haline geldiği için, ilköğretimin çocuğu hayata ve bir üst öğretim kurumuna hazırlamak olan temel görevini yerine getiremez hale gelmesine zemin oluşturmuştur. Özellikle ilköğretim düzeyindeki çocukların hayata hazırlanması vazgeçilmez ve öncelikli öneme sahiptir.

OKS; 2004 yılından beri kademeli olarak yenilenen öğretim programlarının ön gördüğü ölçme - değerlendirme vizyonuna uyum sağlayamamaktadır. İlköğretimde kullanılan yeni öğretim programları, sonucu değil süreci ölçen ve değerlendiren farklı yöntemler kullanmayı zaruri kılmaktadır.

OKS' de kullanılan sorular Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri ve Sosyal Bilgiler derslerini kapsamaktadır, oysa yıl boyunca öğrencinin öğretim gördüğü diğer dersler kapsam dışı tutularak sınavda soru sorulmamaktadır. Bu durum, ?ölçülmeyecek bir öğretimin neden yapıldığı? gibi soruları beraberinde getirmiş, tartışılmasına neden olmuştur. Sonuçta öğrenciler belirli derslere yönelmiş diğer derslerden ve sosyal aktivitelerden uzak kalmıştır.

Türkiye'de okul olanaklarının coğrafik, meteorolojik, sosyolojik etkiler gibi koşullara bağlı olarak farklılıklar göstermesi, eş şartlarda yapılan sınavla eşitlik ilkesini zorlamaktadır. Bir de bu çocukların ergenlik dönemine girmiş ya da girmek üzere oldukları düşünüldüğünde sosyal olumsuzluk yaratmak olasılığı yüksek olmaktadır.

Burada belirtilen İlköğretimin çocuğu hayata ve bir üst öğrenime hazırlamanın temel görevi olduğu hususu doğru bir tespit olmaktan öteye kanunlarımızın da emir hükmüdür. Özellikle ilköğretim düzeyindeki çocukların hayata hazırlanması vazgeçilmez ve öncelikli öneme sahiptir. İfadesi de yerinde bir ifadedir. Sonuç itibari ile OKS bir sınavdır ve bu sınav kaldırılarak 6-7 ve 8.Sınıflarda yapılacak olan Seviye Belirleme Sınavı (SBS) getirilmektedir. İlköğretimde kullanılan yeni öğretim programları, sonuç değil süreci ölçmeye yönelik ise süreci ölçmenin yolu bir yıl yapılan sınavı 3 yıl yapmakla mümkün değildir. Eğer bu iş diğer maddelerde ifade edildiği gibi öğrenilen konulardan sorulacak sorularla çözümlenecekse bu iş tek sınavda da pekala yapılabilir.

Çok ilginçtir ki çözüm noktasında olan bakanlık ?Türkiye'de okul olanaklarının coğrafik, meteorolojik, sosyolojik etkiler gibi koşullara bağlı olarak farklılıklar göstermesi, eş şartlarda yapılan sınavla eşitlik ilkesini zorlamaktadır.? cümlesiyle eğitimde bölgelerarası eşitsizliği itiraf etmektedir.

?Bir de bu çocukların ergenlik dönemine girmiş ya da girmek üzere oldukları düşünüldüğünde sosyal olumsuzluk yaratmak olasılığı yüksek olmaktadır.?

Cümlesiye öğrencilerin Ergenlik Dönemini düşünen bakanlık ergenlik dönemi veya öncesi denilebilecek 6. ve 7. Sınıf düzeyini de heba etmektedir.

2.soruya verilen bir cevapta ?OKS odaklı süreç okul içi performansı azaltmış, disiplini olumsuz etkilemiş, öğretmeni yetkinsiz kılmıştır.? Cümlesi bulunmaktadır. Bu cümlede bulunan YETKİNSİZ? kelimesi hangi dilden alınmıştır? Türkçe de böyle bir kelime olmadığı gibi MEB tarafından yazılan bir açıklamada dilimizde dahi olmayan tamamen yeni yaratılmış kelimelerin kullanılması ne kadar bilimsel ne kadar doğrudur.

Ortaöğretime Geçiş Sisteminin eğitim sistemimize nasıl bir katkısı olacak? Şeklindeki 7.Soruya verilen cevaplarda gelecekte bu sistemin neler getireceğini belirtmektedir. Belirtilen hususların Bilimsel gerçeklere dayandırılması gerekirken tamamen temennilerden ibaret bir durum ortaya çıkmaktadır. Kaldı ki MEB bilimsel gerçeklerle hareket eden yaptığı her uygulamayı bilimsel bir gerçekliğe dayandıran bir kurum olmak durumundadır.

OKS'nin mevcut olumsuzlukları nedir? Sorusuna verilen cevapta: Öğrenci başarısının 120 dakikalık ve telafisi olmayan bir sınavla ölçülmesi öğrencilerimizde ve velilerde kaygı, stres, gerilim, tek hedefe kilitlenme gibi psiko-sosyal açıdan olumsuz tutumları beraberinde getirmiştir.

OKS odaklı öğretim süreci öğrenciyi okul dışı kaynaklara itmektedir. Bu olanağı olmayan öğrenciler aleyhine fırsat eşitliği bozulmaktadır. Türkiye'deki gelir dağılımları dikkate alındığında yüksek maliyetli okul dışı kaynaklardan her öğrenci yararlanamamaktadır.

Denilmektedir. OKS sisteminde veliler öğrenciyi sadece 8.sınıfta dershaneye gönderirken artık kendilerini 6 sınıftan itibaren 3 yıl boyunca dershaneye göndermek durumunda hissetmektedirler. Geçmişte 1 yıl için zor ücret bulan veliler 3 yıl için ise hiç ücret bulamamaktadırlar. Bu nedenle fırsat eşitliği daha da çok bozulacaktır. Eğer küçük bir araştırma yapılırsa dershaneye bağımlılığın azalmak bir yana arttığı görülecektir.

120 dakikanın telafisi mümkün olmadığı belirtilirken getirilen sistemde 3 yıl yapılacak sınavlardan birini kaçıran öğrencinin de bunu telafi etmesi neredeyse mümkün olmayacak kadar çoktur. Çünkü bu durumda bu öğrenciye sınava girmediği yıl için o dönemde alınan en düşük puan verilecektir. Bu da muhtemelen sıfır ya da sıfıra yakın puan olacaktır.

Ayrıca ülkemiz şartları düşünüldüğünde bir çok aile tarım nedeniyle yaz döneminde ikamet değiştirmektedir. Tek yılda yapılan OKS'yi bir şekilde bekleyen veliler bu kez 3 yıl boyunca beklemek zorunda kalacaklar ya da kalamayıp öğrencilerinin başarısını engellemiş olacaklardır.

Ortaöğretime Geçiş Sistemi nedir? Sorusuna verilen cevapta ise: İlköğretim 6,7 ve 8inci sınıf öğrencilerinin yıllara yayılan seviye ve performans ölçümüyle alacakları puanlara göre ortaöğretim kurumlarına yerleştirilmelerini esas alan Seviye Belirleme Sınavı (SBS), Yılsonu Başarı Puanı (YBP), Davranış Puanı (DP) olmak üzere üç ana unsura dayanan öğrenci odaklı yeni bir sistemdir.

Denilmekte ise de ve değerlendirme de YBP ile DP' nin etkileri ile bu sağlanmaya çalışılıyorsa da geçen yıl Diploma Notu'nun OKS'ye yansıtılması ile bunun bir aşaması da denenmiş olmakla beraber şu anda tek fark DP'nin devreye girmesidir. Bu puanın toplamda etkisi %5 olacağından ağırlık %70' lik dilimi kapan SBS'nin olacaktır.

Diğer soru ve cevaplar da Meslek Liselerine yönelimin sağlıklı yapılabileceği belirtilmekte fakat meslek liselerimizin en önemli ayaklarından olan Spor ve Güzel Sanatlar Liseleri kapsam dışında tutulmaktadır.

OKS de tüm derslerden soru sorulmadığı ve bu nedenle önemsizleştiği belirtilmekte fakat SBS' sınavlarında OKS'den farklı olarak sadece İngilizce dersinden soru sorulacaktır. Ülkemiz genelinde verilen yabancı dil eğitimi göz önüne getirildiğinde bu dersin sınavlarda sorulması bir yarar sağlamayacak bu eğitimi iyi yapan bazı özel okullar ile çok nadir olan bazı devlet okulları lehine durumu değiştirmiş olacaktır. Kaldı ki Türkçe, Matematik, Fen ve Teknoloji ile Sosyal Bilgiler dersleri genel kültür dersleri iken İngilizce için aynı şeyi söylemek mümkün değildir. Bu dersin sınavlarda koyulması ne Ortaöğretime Geçiş Sistemine ne de dersin kendisine hiçbir yarar sağlamayacaktır. Kaldı ki birçok okulumuzda halen kadrolu İngilizce Öğretmeninin bulunmadığı gerçeği de ortadadır.

Yine açıklamalarda süreç değerlendirmesinin ön plana çıkarılacağı belirtilmekte iken bir maddede ?İlköğretim programlarının öğretilmesi ön plana çıkarılarak öğrencilerin muhakeme ve yorum yapma yetenekleri gelişecektir? cümlesi ile İlköğretim programlarının öğretilmesi yani Öğrenme ön plana çıkarılmaktadır. Bu da büyük bir çelişki olarak karşımıza çıkmaktadır.

Başka bir maddede; Seviye Belirleme Sınavları Orta öğretime Geçiş Sistemini oluşturan unsurlarından sadece biridir. Seviye Belirleme Sınavları özellikleri açısından yeni bir sınav sistemi olarak algılanmamalıdır. Yeni sistemin değerlendirme unsurlarından biridir. Denilmektedir. SBS ler yeni bir sınav sistemi olarak algılanmayacaksa OKS ile eşdeğer ya da yakın bir sınav sistemidir tek farkı OKS'nin sonuca %85 etkisi olması (OKS sonucu +Diploma Notu), bu sistemde ise %70 +%25 etkili olması (SBS'lerin sonuçları+ Yılsonu Başarı Notu) dır.

Tüm bu çelişkileri ve yanlışlıkları çoğaltmak mümkün olmakla beraber en önemli hususlardan birisi de bakanlığın resmi olarak web sitesinde yaptığı açıklamanın bilimsel gerçekler ve gerekçeler ile bakanlığa yakışır ciddiyetten uzak olmasıdır.

M.BALMUK

Eğitim Yöneticisi