Özürlülerin televizyon izleme eğilimleri
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından yapılan "Özürlülerin Televizyon İzleme/Dinleme Eğilimleri" araştırmasına göre, özürlüler, televizyon dizilerinde engelli olmanın, "ilahi ceza ve dünyada işlenen günahların kefareti olarak lanse edildiğini" düşünüyor.
RTÜK Başkanı Zahid Akman ve Üst Kurul üyeleri, RTÜK'ün yaptığı araştırma sonuçlarını, Bilkent Otel'de düzenlenen basın toplantısıyla açıkladılar.
Akman, araştırmanın, 20 ilde görme, işitme, zihinsel, dil/konuşma ve ortopedik özürlü ve 15 yaş üzeri toplam 2 bin 448 kişiyle yüz yüze veya yakınlarıyla görüşülerek yapıldığını ifade etti.
Akman'ın verdiği bilgiye göre, çoklu cevap yöntemiyle elde edilen sonuçlarda özürlülerin yüzde 54 ile en çok Kanal D'yi izlediği ortaya çıktı. Kanal D'yi yüzde 50,3 oranla Show TV ve yüzde 50 oranla ATV takip ediyor. TRT kanallarının özürlüler arasında izlenme oranı ise yüzde 42,1.
Araştırmaya göre, özürlüler, televizyonlarda yüzde 34,8 oranla en fazla magazin programlarından rahatsız oluyor. İkinci sırayı yaklaşık yüzde 15 oranla şiddet ve korku içeren yayınlar, üçüncü sırayı da yüzde 14 oranı ile kadın programları izliyor. Özürlüler, televizyonda daha çok haber programları ile dizileri izlemek istiyor.
Özürlülerin yüzde 74'ü kendileriyle ilgili yapılan haber ve programları da takip ettiğini ortaya koyan araştırmaya göre, özürlülerin yüzde 29'u bu programların yayın saatlerini uygun bulmuyor ve yüzde 44'lük gibi bir kesim ise bu programların 18.00-21.00 saatleri arasında yayınlanmasını talep ediyor.
Özürlüler, televizyonlarda reklamlar yayına girdiğinde kanal değiştiriyor. Ancak yüzde 22,4'ü ise reklamları bütünüyle takip ettiğini söylüyor.
Akman, araştırma sonuçlarında, engellilerin, özürlü olmayanlara göre daha fazla reklam izlediğinin ortaya çıktığını belirterek, sonucun dikkat çekici olduğunu söyledi.
Akman, kanallarda engelli sorunlarının duygu sömürüsü ve acıma hissiyle ele alınıp alınmadığı yönündeki soruya da özürlü vatandaşların şu yanıtları verdiğini ifade etti:
"TV kanallarda özürlü sorunlarını duygu sömürüsü ve acıma hissiyle ele almaktadır. Reel, somut konular yerine, ajite etmeye dönük programlar yapılmaktadır. Özürlülerin gerçek sorunlarına eğilinmemektedir. Özürlülerle ilgili bu tarz ajitasyona dayalı programlar aracılığıyla, özürlüler üzerinden prim yapılmaya çalışılmaktadır."
Özürlülerin kendileriyle ilgili haberlerin "abartılı olmamasını" istediğini anlatan Akman, TRT'nin özürlülerle ilgili yeni bir kanal kurmasını talep ettiklerini ifade etti.
Araştırmanın sonuçlarının çok tartışılacağını, "iki kapak arasında kalmayacağını" dile getiren Akman, kurum olarak önerilerini de şöyle sıraladı:
"Reytingi çok yüksek dizilerin işitme engelli vatandaşlar için alt yazılı olarak yayınlanmasının sağlanması, televizyon kanallarının haftada bir gün, işitme engelliler için haftanın haberlerinden oluşan haber bülteni yayınlamaları, özellikle görme özürlü ebeveynler için çocuklar için geliştirdiğimiz Akıllı İşaretler Uyarı Sistemi'nin sesli hale getirilmesi ve özürlü vatandaşlarımızın sorunlarına akılcı yaklaşımlarda bulunacak programların yayınlanması için gerekli çalışmalara başlanılması bizim önerimizdir."