Emekli-Sen'in kapatılmasına ilişkin gerekçeli karar

DİSK'e bağlı Tüm Emekliler Sendikası'nın (Emekli-Sen) kapatılmasına ilişkin davanın gerekçeli kararında, ''aktif çalışma hayatından ayrılmış olanların, yasalarla sadece çalışanlara yönelik düzenleme altına alınmış olan 'sendika' şeklinde örgütlenmelerinin mümkün olmadığına'' yer verildi.

Ankara 17. Asliye Hukuk Mahkemesinin gerekçeli kararında, Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO), TBMM tarafından da onaylanarak Anayasa'nın 90. maddesi uyarınca iç hukuk kuralı olarak geçerlilik kazanan 87, 98 ve 151 sayılı sözleşmelerinde sendikal hakların, ilke olarak ''çalışan-çalıştıran'' ilişkisi çerçevesinde düzenlendiği ifade edildi.

Diğer taraftan 2821 Sayılı Sendikalar Yasası ile 2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Yasası'nın işçi ve işverenlerin, 4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Yasası'nın ise kamu görevlilerinin sendikal haklarını düzenlediğine işaret edilen gerekçeli kararda, ''Görüldüğü üzere gerek Anayasa, gerek uluslararası sözleşmeler ve gerekse iç yasal düzenlemelerde, sadece çalışanların sendikal haklarından söz edilmektedir'' denildi.

''Sadece çalışanlar için getirilmiş olan sendikal haklardan, bu durumda olmayanların yararlandırılmasının bu hakkın özüne de uygun olmadığına'' yer verilen kararda, şunlar kaydedildi:

''Aktif çalışma hayatından ayrılmış olanların Dernekler Kanunu'nun 3. maddesinde kabul edildiği üzere, önceden bir izin almadan dernek veya vakıf gibi dayanışma örgütleri kurarak, amaçları doğrultusunda faaliyette bulunma hakları vardır. Bunun yerine, yasalarla sadece çalışanlara yönelik olarak düzenleme altına alınmış olan 'sendika' şeklinde örgütlenmeleri mümkün değildir.''

-''FAALİYETLERİNİ SÜRDÜRMESİNE YASAL OLANAK YOK''-

Gerekçeli kararda, Emekli-Sen'in kuruluş tüzüğünde, ''üyeler adına toplu sözleşme yapma'' gibi, ancak çalışanlar ile işverenler arasında yapılması mümkün olan amaçlara yer verildiği, ayrıca sendikanın organlarına ilişkin düzenlemelerin de 4688 sayılı yasadaki düzenlemeye paralel şekilde yapıldığı anlatıldı. Bu nedenle Emekli-Sen'in, ''dernek, vakıf gibi başka bir dayanışma örgütü statüsünde olduğunun da söylenemeyeceği'' kaydedilen kararda, şöyle denildi:

''Bu nedenle, davalı sendikanın tüzel kişiliğinin 4688 sayılı yasa kapsamında devamı mümkün değildir. Emekli sendikası kurulabileceğine ilişkin ayrı bir yasal düzenleme de yoktur. O halde, davalı oluşumun sendika tüzel kişiliğiyle faaliyetlerini sürdürmesine yasal olanak bulunmamaktadır. Herhangi bir sınırlama ve izne tabi olmadan, dernek veya vakıf türü örgütlenme imkanının varlığı nedeniyle, bu durum örgütlenme hakkının sınırlanması olarak değerlendirilemez.''

-DAVA SÜRECİ-

Ankara 17. Asliye Hukuk Mahkemesi, İçişleri Bakanlığının, Emekli-Sen'in kapatılması için açtığı davayı, sendikanın kurulmasını uluslararası sözleşmelere uygun bularak reddetmiş, kararı Yargıtay bozmuştu. Yargıtayın bozma ilamının ardından Ankara 17. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen ilk duruşmaya, bakanlık avukatlarının katılmaması nedeniyle dava dosyası işlemden kaldırılmıştı. Ancak daha sonra İçişleri Bakanlığının davanın yenilenmesi yönündeki başvurusu üzerine yerel mahkeme davayı tekrar görüşmüş ve Emekli-Sen'in kapatılmasına karar vermişti.