O kuyuların izini sürdük: Koca Yusuf Diyarbakır'da

Enerjide dışa bağımlılığı sıfırlamak için Mavi Vatan'ın yanı sıra karada da arama ve yenilenebilir enerji yatırımlarına hız veren Türkiye, geçmişte açılan ancak türlü nedenlerle kapatılan sondaj noktalarını da yeniden mercek altına aldı. Türkiye'nin sondajlarını yerinde inceleyen Yeni Şafak, Adana'da 5 kuyu ve 1 üretim kampı, Diyarbakır'da sondaj, çıkarma ve inşaat çalışmaları yapılan 9 kuyunun yanı sıra Malatya'da üzerine beton dökülen 3 kuyuyu görüntüledi.

YILSONUNA KADAR 8 KUYU AÇILIYOR

Petrol arama ve çıkarma çalışmalarının en yoğun olduğu bölgelerden biri Adana. Yıllar önce 'petrol yok' denilerek kapatılan ancak sonrasında 1 milyar dolarlık rezerv fışkıran Adana'daki iki kuyuda üretim son sürat devam ediyor. İki kuyuya yenilerinin eklenmesi için de yeni sondaj çalışmaları bölgede sürüyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, bölgede yıl sonuna kadar 8 kuyu daha açılacağının müjdesini vermişti.

GÜNLÜK 120 VARİL PETROL ÜRETİYOR

Türkiye'yi sevindiren gecikmeli keşif bölge halkını da yıllar sonra mutlu etmiş. "Çukurova 1" ve "Çukurova-2" isimleri verilen kuyular günlük 120 varil petrol üretiyor. Çeyrek asırlık gecikme ile gelen mutluluk yüzlere olduğu kadar ifadelere de yansıyor. Kuyuların bulunduğu Ceyhan Soysallı Mahallesi sakini Hüseyin Gürkan, eskide yaşananları ve buna tepkisini şöyle dile getirdi: "1998 depremi sonrasında oluşan toprak çatlaklarından sonra köyümüzde petrol sızıntıları oluşmuştu. Fakat o dönem buraya gelen şirketler 'petrol yok' dedi."

TANKERLER MEKİK DOKUYOR

Bölgede yapılan sondaj ve petrol çıkarma çalışmaları nedeniyle mahallede trafik artmış. Günlük 20'ye yakın tanker gelip geçiyor. Keşifler Türkiye'ye yeni kaynak olduğu kadar bölge halkına da istihdam kapılarını açıyor. Yapılan çalışmaların yanında petrol kuleleri bölge halkının istihdamına da katkıda bulunuyor. Kuyularda sondaj çalışmaları için işe alınandan, kulelerin güvenliğini sağlamaya kadar birçok işe mahallelinin alındığını söyleyen mahalle sakini Halil Taban, "Yaklaşık 15 kişi sadece bizim köyümüzden petrol kuyuları sayesinde iş sahibi oldu. Petrol üretimi bu kadar yüklü olmasa bunca kişiyi istihdam etmezlerdi" şeklinde konuştu. Soysallı Mahallesi'nde oturan Mehmet Sever de mutluluğunu, "Yıllarca bizleri oyaladılar ancak çalışan kuyuları gördükçe mutlu oluyorum. Hem ülkemiz adına hem de köyümüz adına önemli başarılara imza atılıyor" sözleriyle dile getirdi.

Koca Yusuf Diyarbakır'da

Kapatılan kuyuların yanı sıra Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Anadolu'nun farklı noktalarında yeni petrol arama çalışmalarını aralıksız sürdürüyor. Bu noktalardan biri de Diyarbakır Hazro. Malatya'da kapatılan kuyuları görüntüledikten sonra ismini taşıdığı cihan pehlivanı Koca Yusuf gibi azametli duran sondaj kulesi Koca Yusuf'la karşılaşıyoruz. TÜBİTAK ile birlikte geliştirilen, üretimi ve montajı tamamen Türkiye'ye ait 5 bin metre derinliğe kadar inebilen ilk yerli ve milli sondaj kulesi Koca Yusuf. Koca Yusuf, Hazro'daki kuyularda derine inme çalışmalarını gerçekleştiriyor. Hala sondaj çalışmaları devam eden birçok kuyu bulunurken sismik taramalarla belirlenen yeni rezerv alanlarının inşaat çalışmaları da devam ediyor. 1982 yılında kapatılan Varınca petrol kuyularının yeniden açılması ile birlikte Hazro bölgesinde 9 farklı alanda saha inşaatı ve sondaj çalışma işlemleri devam ediyor.

YENİ REZERV NOKTALARI HAZIR

Sismik aramalar ve 3 boyutlu taramalar ile petrol olduğu belirlenen alanlarda ekipler hemen hazırlıklarını yapıyor. Bu kapsamda rezervin etrafında ekiplerin rahat çalışması için betonlama çalışmaları yapılıyor ve bölgeye herhangi bir zarar gelmemesi için tel örgüler ile çevreleniyor. Daha sonrasında ise mud-pit olarak adlandırılan sondaj sırasında çıkarılan toprak ve çamurun aktarıldığı havuzlar inşa ediliyor ve sondaj işlemlerine hazır halde bekletiliyor.

.
Malatya'da bir şeyler saklandı

Adana'nın ardından kapatılan kuyuların izini Malatya'da sürdük. Malatya'nın Akçadağ ilçesine bağlı Ilıcak köyüne birkaç kilometre uzaklıkta 1968 ve 1970 yıllarında petrol aranmış. Çalışmalarda bin 200 metreye kadar inilmiş. Köylüler petrol çıkmadığı için sondaj çukurlarının betonlandığını söylüyor. Yabancı bir şirket tarafından 2 yılda 20'ye yakın sondaj çalışmasının yapıldığını söyleyen köylü Hikmet Aladağ, "Ben o zaman 2 aya yakın bir süre orada çalıştım. Daha sonraları bazı köylüleri sendikalı olmak istedikleri için işten çıkardılar. İlerleyen zamanlarda kazılan alanlardan su çıktı diye köylülerden samanlar istendi samanı kuyulara bastılar. Ben o dönem orada çalışırken koyu siyah bir sıvının yerden fışkırdığını gördüm ancak petrol mü? Yoksa çamur mu? Bilemedim. Ama ben işten çıktıktan sonra bile 2 yıl boyunca işçiler günde 3 vardiya 24 saat çalıştı. Bir alandan çıkarı olmayan bir şirket boşu boşuna bu kadar sermaye ve vakit harcamazdı. Bu bölgede bizden saklanan bir şeyler vardı. Belki petrol değildi ama ne olduğu saklandı" dedi.

Abdülhamid'in haritası ile uyumlu

Sultan Abdülhamid'in yaptırdığı petrol ve enerji incelemelerinden sonra ortaya çıkan haritalar ile kesişen Diyarbakır Hazro'daki rezervler uyuşuyor. Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu'da yüksek ölçekte petrol rezervi olduğunu tespit ettiren Abdülhamid'in haritaları günümüzde dahi petrol ve enerji için yapılan çalışmalara ışık tutuyor. Sultan'ın petrol haritasında sadece Kuzey Irak ve Suriye değil, Diyarbakır, Batman, Mardin ve Şanlıurfa olmak üzere birçok nokta başta olmak üzere Anadolu'da 20 noktada petrol olduğu belirtiliyor.

Özel şirket petrol yok deyip kapattı

Türkiye'de eskiden kapatılan şu anda ise aktif olarak kullanılan petrol kuyularının örneği çok fazla. Şanlıurfa'nın Siverek ilçesinde bulunan Üstüntaş köyüne bağlı Topaç mevkiinde 1980'li yıllarda kapatılan petrol kuyuları tespit edilmişti. 1990'lı yıllarda Adıyaman'da petrol araması yapan özel bir şirket burada yeterli petrol yok diyerek kuyuları kapatıyor ve bugün bu kuyulardan 20 varilden fazla petrol çıkartılıyor.