Gıda fiyatları dünyada ve Türkiye'de hızla artıyor
Gıda fiyatları dünyada ve Türkiye'de hızla artıyor. TÜİK'in yüzde 10 olarak açıkladığı enflasyon, gıdada yüzde 20'yi geçti. Hükümetin ithalata yönelmesinin arz sorununu çözüp çözmeyeceği tartışılıyor.
Gıda fiyatlarındaki artış, son yıllarda dünyanın ve Türkiye'nin en önemli gündemi haline geldi. Haiti, Filipinler, Hindistan, Meksika,Uruguay ve Mısır olmak üzere fakirliğin kol gezdiği ülkelerde isyanlar yaşanmaya başladı.
KURAKLIK VE SPEKÜLASYON
Gıdada yaşanan sıkıntının iki önemli nedeni var. Birincisi herkesin kabul ettiği küresel iklim değişikliği... Küresel ısınma ve ona bağlı kuraklık nedeniyle meydana gelen üretim azalması gıda üretimini olumsuz etkiliyor. Bunun yanı sıra, Çin ve Hindistan gibi ülkelerde refaha bağlı olarak gıda talebinin artması, bu ülkelerin dünya piyasalarına büyük alıcı olarak girmesine neden oldu.
FONLAR EMTİAYI KEŞFETTİ
En önemlisi de uluslararası sermaye piyasalarında yatarım yapacak yeni alanlar arayan büyük fonların gıdayı keşfetmesi. Altın ve değerli madenlerin yeterince yükselmesi üzerine gıda yönelen fonlar başta Şikago borsası olmak üzere uluslararası emtia borsalarında pirinç, buğday, hayvan yemi ve diğer gıda ürünlerine yatırım yapmaya başladı.
TÜKETİCİ BİLE SPEKÜLASYON YAPIYOR
Uluslararası piyasalardaki artışı fırsat bilen bazı toptancılar, Türkiye'de sıkıntı olmasa da fiyatlarını Şikago'ya endeksledi. Bazı firmalar prince yüzde 90'a yakın zam yaptı. Baldo princin fiyatı 4 YTL'yi aştı. Mercimekte ise son bir aydaki artış yüzde 120'ye ulaştı.
Pirinççiler ise artışın normal olduğunu, çünkü tüketicinin bile spekülatif alım yaptığını belirtiyor. Sezon Pirinç'in Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erdoğan'a göre, fiyatlar artacak diye fazladan pirinç alan tüketiciler de vurguncuların ekmeğine yağ sürüyor. Erdoğan, kendisinden bugüne kadar 500 kilo pirinç isteyen toptancının bugün 5 bin kilo istediğini belirterek bu tür talepleri yerine getirmediklerini vurguluyor.
Rakamlar da Türkiye'de çeltik üretiminde sorun olmadığını gösteriyor. 2001 yılında 360 bin ton olan çeltik üretimi 2007 yılında 648 bin tona yükseldi.
TMO İTHALAT YAPMALI MI?
Hükümet, krizi çözmek için ithalatın önünü açtı. TMO Avrupa Birliği ile anlaşma kotasını kullanarak 100 bin ton ithalat yapmaya hazırlanıyor.
Ancak TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar'a göre, ithalat da sorunu çözmeyecek. Bayraktar spekülatörlerin Akdeniz'de pirinç yüklü gemileri beklettiğini, ithalat açılır açılmaz, yüksek fiyattan satmak için Türkiye'ye getireceklerini iddia ediyor.
Bir başka sorun ise, pirinç üreticisi birçok ülkenin ihracatı yasaklamış olması. Dünyanın üçüncü büyük pirinç üreticisi Vietnam pirinç ihracatını 4 milyon tonla sınırlama kararı aldı. Mısır da Ekim ayına kadar pirinç ihracatı yapmayacağını açıkladı.