Dondurma yerine buz yemeyin
DONDURMA MI YOKSA YENİLEBİLİR BUZ MU?
Sıcak yaz günlerinde genciyle yaşlısıyla, büyükten küçüğe herkesin zevkle tükettiği, besin değeri yüksek, lezzetli ve ferahlatıcı bir gıda maddesi denince akla dondurmadan başka bir gıda gelmez herhalde. Yalnız son zamanlarda gelişen gıda sektöründe rekabetin artması ile beraber dondurmaya alternatif başka bir ürün ortaya çıktı.
"YENİLEBİLİR BUZLU ÜRÜNLER"... Bu da nedir diye bilirsiniz. Ama eğer almış olduğunuz ürünlerin etiketini okumuyorsanız bu ismini yeni duymuş olabileceğiniz yenilebilir buzlu ürünü yemiş olabilirsiniz. En büyük markalar dahi ürün ambalajlarına dondurma görüntüsü vererek sadece etiket kısmının içindekiler bölümüne okunmayacak derece de küçük yazılarla yazdıkları bu ürünleri dondurma diye tüketicilere sunmaktalar. Peki, bu yenilebilir buz nedir? dondurma ile yenilebilir buzlu ürünler arasındaki farklar nelerdir? Neden bu yenilebilir buzlu ürünler daha ucuzdur? Sağlık açısından hangisinin besleyici değeri daha yüksektir?
Yenilebilir buzlu ürünler Türk Gıda Kodeksinde piyasaya sunuluş ve bileşimine göre Su buzu, Meyveli buz, Sorbe, Sütlü buz, Bitkisel yağlı sütlü buz olarak ayrılmıştır.
?Su buzu: Buz karışımları genel tanımına uyan, meyve ve/veya aroma maddeleri içeren, kuru maddesi ağırlıkça en az %12 olan buz karışımlarını,
?Meyveli buz: Buz karışımları genel tanımına uyan, kuru maddesi ağırlıkça en az %12 olan ve ağırlıkça en az %15 meyve içeren buz karışımlarını,
?Sorbe: Buz karışımları genel tanımına uyan, kuru maddesi ağırlıkça en az %12 olan ve ağırlıkça en az %25 meyve içeren buz karışımlarını,
?Sütlü buz: Sütlü buz ürünleri genel tanımına uyan, ağırlıkça en az %2,5 süt yağı ve ağırlıkça en az %6 yağsız süt kuru maddesi içeren, süt orijinli olmayan protein ve yağ içermeyen sütlü buz ürünlerini,
?Bitkisel yağlı sütlü buz: Sütlü buz ürünleri genel tanımına uyan, bitkisel yağ ve/veya süt yağı ve/veya yumurta yağını ağırlıkça en az %5 oranında içeren ve süt proteini dışında protein içermeyen ve süt proteini içeriği ağırlıkça en az %2,2 olan sütlü buz ürünleri olarak tanımlanmakta.
Yenilebilir buzlu ürünler ile bizim bildiğimiz dondurma arasındaki farkları nelerdir?
Bu iki ürün arasındaki en önemli fark başlangıçta herkes tarafından anlaşılacağı gibi fiyat farkıdır. Bir dondurma 3 lira gibi bir fiyata olamayacağına göre 3 lira ya alacağınız buzlu üründür. Aralarındaki diğer farklar; tam yağlı bir dondurma ağırlıkça en az %40 toplam kuru madde içerirken, buzlu ürünler ağırlıkça en az %12 toplam kuru madde içerir. Tam yağlı bir dondurmada Süt yağı miktarı ağırlıkça en %12, buzlu ürünlerde ise bu oran %0?2,5 dir. Tam yağlı bir dondurmada yağsız süt kuru maddesi ağırlıkça en az % 10, buzlu ürünlerde bu oran % 0- 6 dır.
Besleyici değerlerine bakılacak olursa, dondurmanın asıl bileşeni süttür. Süt, yaşam için gereken bütün besin bileşenlerini yapısında bulunduran ve bu özelliklerinden dolayı da son derece hassas olan bir gıda maddesidir. Sütü diğer gıda maddelerinden üstün kılan özellik; insan yaşamı için gerekli olan hemen hemen tüm besin öğelerini içermesidir. Yapısında karbonhidrat, yağ ve protein gibi makro bileşenlerin yanı sıra, birçok vitamin, mineral ve diğer elzem bileşenleri de içermektedir. Bu özelliği çocuklar, yaşlılar ve hastalar gibi hassas bünyeye sahip kişiler açısından daha da önem kazanmaktadır. İyi bir dondurmanın bu tür özellikleri sıralıya biliyorken yenilebilir buzlu bir ürünün herhalde tek iyi yanı insan da belli bir süre için bu sıcaklarda serinleme hissi veriyor olmasıdır.
Sonuç olarak Türk Gıda kodeksinde tanımlandığı şekilde üretimi gerçekleştirilmiş yenilebilir buzlu ürünlerin sağlık açısından bir sakıncası yoktur. Burada önemli olan almış olduğunuz ürünün istediğiniz ürün olup olmadığıdır. Yani yemek istediğiniz eğer dondurma ise ve dondurma alıyorsanız sorun yok. Dondurma yerine ambalaja aldanıp yenilebilir buzlu bir ürün almak istemiyorsanız almış olduğunuz ürünün etiket bilgilerini mutlaka okuyun.
Servet Kardoğan / Gıda Mühendisi
[email protected]
Kaynakça:http://www.kkgm.gov.tr/TGK/Teblig/2005-43.html
http://rega.basbakanlik.gov.tr/eskiler/2005/01/20050113-13.htm
M.BİNGÖL Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi