Meyve sebzede kalıntı sorununa yol açan ziraai ilaçlar yasaklandı
İhracatı baltalayan ziraî ilaçlar yasaklandı
Sağlığa zararlı olduğu için yıllardır eleştirilen ziraî ilaçlara nihayet yasak geldi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, taze meyve sebzede kalıntı sorununa yol açan 135 farklı tarım ilacının 75'ini yasakladı. Söz konusu ilaçların üretim ve ithalatı, 1 Ocak 2009'dan itibaren durduruldu.
Böylece Avrupa ülkeleri ve Rusya'ya tarım ürünleri ihracatında büyük sıkıntıya sebep olan ziraî ilaç kalıntısı sorunu ortadan kalktı. Bu ilaçların kullanımı, insan ve çevre sağlığına verdiği zarar sebebiyle Avrupa Birliği (AB)'nde yasak. Birlik, uzun süredir Türkiye'nin de bu yasağa uymasını istiyordu. Türkiye ile AB ve Rusya arasında sık sık ziraî kalıntı sorunu yaşanıyor. Bu ülkeler, Türkiye'den alınan sebze ve meyveleri detaylı analizden geçiriyor. İçinde sağlığa zararlı ilaç kalıntısı tespit edilen ürünler gümrüklerden sokulmuyor. Tarım Bakanlığı'nın kararı, iç pazarda da daha sağlıklı sebze ve meyve tüketilmesini sağlayacak. Türkler de bundan sonra Avrupa standartlarında gıda tüketecek.
Tarım Bakanlığı'nın kararına göre yasaklanan 75 ilacın dışında kalan diğer zararlı ilaçlar da 2012 yılına kadar piyasadan çekilecek. Bunların yerine çevreye zarar vermeyen organik yapıda yeni bitki koruma ürünlerine ruhsat verilecek. Yasaklananlar arasında yüksek oranda zehir içeren 'amitraz ve endosulfan' gibi aktif maddeler içeren ilaçlar da yer alıyor. Özellikle armutta kalıntıya yol açan amitraz, Avrupa'ya ihracatta ciddi sıkıntılara sebep oluyor. Halen stoklarda bulunan yasaklı ilaçlar bitene kadar kullanılabilecek. Uzmanlar, stoktaki ilaçların ancak iki yılda tüketilebileceğini belirtiyor.
Ziraî Mücadele İlaçları Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Dr. Murat Kantarcı, Tarım Bakanlığı'nın aldığı kararın doğru olduğunu düşünüyor. Kantarcı, "Düzenleme, kalıntı sorununun önüne geçmek için önemli bir adım. Ayrıca, meyve sebze ihracatını da son derece rahatlatır." dedi. Murat Kantarcı, "AB'de meyve sebzede kalıntıyı izleyen 'Hızlı Alarm Sistemi' var. Avrupa'ya ihraç edilen tarım ürünlerinde kalıntı çıkması halinde, bu sistem bütün üye ülkelere haber veriyor. Bunun sonucunda gelen ürünler daha sıkı denetleniyor. Dolayısıyla AB'nin riskli gördüğü ilaçları bizim de yasaklamamız lazım." değerlendirmesini yapıyor. Kantarcı, kararın zirai mücadeleyi olumsuz etkilemeyeceğini de ifade ediyor. Halen Türk çiftçisi ziraî mücadelede 410 aktif madde kullanıyor. Türkiye'deki tarım ilacı pazarı ise 210 milyon Euro'yu buluyor.
Gözde pazar Rusya ve Almanya
Türkiye'den en fazla yaş meyve sebze ihracatı Rusya Federasyonu'na yapılıyor. Bu ülkeye geçen yıl 633 milyon 392 bin dolarlık yaş sebze ve meyve satıldı. Diğer ülkelerle birlikte toplam ihracat ise 1 milyar 759 milyon doları buluyor. Rusya'nın ardından gelen diğer pazarlar sırasıyla şöyle: Almanya (175 milyon dolar), Ukrayna (145 milyon dolar), Romanya (132 milyon dolar) ve Bulgaristan (121 milyon dolar). 2008 yılındaki sebze ve meyve ihracatının miktar bazında ölçüsü ise 2 milyon 336 bin tonu buldu. En fazla ihraç edilen ürün domates. Bunu taze sebzeler, narenciye ve diğer taze meyveler izliyor.
Sebze-meyve ihracatı hızla artıyor
Yıl Tutar*
2003 696
2004 805
2005 924
2006 1.151
2007 1.471
2008 1.759
(*) Milyon dolar
Kaynak: Türkiye Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği
Avrupa, Türk domatesini sevdi
Ürün Tutar*
Domates 426
Limon 206
Mandalina 203
Üzüm 170
Kiraz 115
(*) Milyon dolar
Kaynak: Türkiye Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği
Şaban Gündüz