5 damla kan, 2 binden fazla bebeği kurtardı
Ankara - Sağlık Bakanlığının, yaklaşık 2 yıldır devam eden "Yenidoğan Tarama Programı" sayesinde, 2 bin 393 bebek, zeka ve bedensel gelişme geriliği oluşmadan tespit edilerek uygun tedavi programına alındı.
Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi (RSHM) Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü'nce yürütülen fenilketonüri tarama programına, daha sonra Doğumsal Hipotiroidi (Doğuştan Tiroid Bezi Tembelliği), son 3 aydır da Biyotinidaz taramaları eklendi.
Yenidoğan Tarama Programı sorumlusu Dr. Gülsüm Apak Özdemir, ülkenin dört bir yanında dünyaya gelen bebeklerin topuğundan alınan kanların, ana çocuk sağlığı ve aile planlaması şubelerince toplanıp RSHM'nin Ankara veya İstanbul'daki laboratuvarlarına gönderildiğini anlattı.
Bu testlerin, özel, devlet ya da üniversite hastanesi ayrımı gözetilmeksizin, tüm hastanelerde doğan bebekler için uygulandığını belirten Özdemir, iki laboratuvarda günde ortalama 3-5 biner kan numunesinin, her 3 hastalık için de yapıldığı, sonucun da 1 gün içinde alındığı bilgisini verdi.
Özdemir, analiz sonuçlarının, internet ağıyla il sağlık müdürlüklerince anında takip edilebildiğini, buralarda görevli personelin aileye ulaşarak, tarama merkezlerinin önerileri doğrultusunda kesin tanı ve tedavi için yönlendirme yaptığını da kaydetti.
Yenidoğan Tarama Programı kapsamında, geçen yıl yaklaşık 1.5 milyon bebeğe fenilketonüri, doğumsal hipotiroidi ve biyotinidaz eksikliği taraması yapıldığını, bu bebeklerin bir kısmından ikinci kez kan numunesi istendiğini anlatan Özdemir, ikinci kan sonuçlarına göre bebeklerden 574'ünün fenilketonüri, bin 757'sinin doğumsal hipotiroidi, 62'sinin de biyotinidaz eksikliği tanısıyla ileri araştırma kapsamında tedaviye alındığını söyledi ve şöyle devam etti:
"Yenidoğan taramalarında tanının hastalık ortaya çıkmadan konulması çok önemli. Çünkü bu bebekler doğduklarında tamamen normal görünüyor, ancak önlem alınmazsa ileri dönemde ortaya çıkan bedensel ve zihinsel geriliğe hiç bir çare bulunamıyor. Aileler 6 aydan önce bedensel ve zihinsel gerilikleri fark edemez. Daha sonra anlaşılınca da geç kalınmış olur. Oysa bunlar topuktan alınan 5 damla kanla belirlenebilen ve tedavileri de son derece kolay bozukluklar. Bu 3 taramayı, Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ), toplumda görülme sıklığı ve tedavinin mümkün olması kriterleri çerçevesinde belirledik. Doğuştan gelen her 3 bozukluğun da ülkemizde yaygın olduğunu tahmin ediyoruz."