Kolesterol artışına neden olan faktörler nelerdir?
Prof.Dr. BİNGÜR SÖNMEZ'in yazısı
Vücuttaki sessiz tehlikeye dikkat!
* Kolesterol artışına neden olan faktörler nelerdir?
Sağlıklı yaşamamız için gerekli kolesterolün neredeyse tamamı vücudumuz tarafından üretilir (endojen yapım). Bunun dışında dışardan aldığımız birçok besin de kolesterol içermektedir. Kan kolesterol düzeyleri yükseldiğinde başta kalp hastalıkları olmak üzere birçok sağlık problemi ile karşı karşıya kalırız. Kolesterol yemeklik yağlarda olduğu gibi süt ürünleri ve et gibi hayvansal kökenli yiyeceklerde de bulunur. Doymuş yağ içeren bütün yiyecekler aynı zamanda kolesterolü de içerirler. Ne kadar çok hayvansal gıda alırsak o kadar fazla kolesterol alırız. Şunu da unutmamalıyız ki yüksek kolesterolün sorumlusu sadece gıdalar değildir. Yaşam tarzı, şişmanlık, sigara kullanımı, ailemizin tıbbi geçmişi, yaşımız, yüksek tansiyon, diyabet, bazı böbrek ve tiroid hastalıkları gibi bazı faktörler yüksek kolesterol için büyük riske sokabilirler.
'KOYUN SADECE OT YER AMA İÇİ YAĞ DOLUDUR. İÇ YAPIMIN (ENDOJEN YAPIM) EN ÇARPICI ÖRNEĞİ BUDUR.'
Bir çok hastanın çok ciddi diyet yapmasaına rağmen kan yağlarını düşüremelelerinin sırrı bu iç yapımın fazlalığında gizlidir.
Kolesterolü düşürmek için ne gibi yöntemler uygulanmalıdır?
Sağlıklı beslenme yoluyla kolesterol düzeyinizle başa çıkmanız mümkün. Sağlıklı beslenmenin en önemli kurallarından biri düşük miktarda doymuş yağ tüketimidir. Doymuş yağların yerini, tekli veya çoklu doymamış yağların alması gerekir. Bunun yanında, kilo verme, düzenli fiziksel aktivite ve gibi yaşam biçimi değişiklikleri de kolesterolü düşürmede yardımcı olur.
Kolesterol oranları kişiye göre değişmektedir!..
* Sağlıklı bir yaşam için kolesterol seviyesinin kabul edilebilir sınırlarda tutulmasıdır.
Hastaların yanıt aradığı en önemli soru, 'Kolesterol seviyesinin normal sınırlarda tutulması için ilaç kullanımın gerekli olup olmadığıdır.' Çünkü ilaç kullanımındaki en önemli yanlış, kolesterolü normal sınırlarda olanların da 'ilaç tedavisi kapsamına' alınmasıdır. Çünkü kolesterol ilaçlarının uzun süreli kullanımı şayet gerekli değilse, kişiye fayda yerine zarar vermektedir.
* Kolesterol değerlerinin normal kabul edilebilir olanı nedir?
Kolesterol değerlerinin kabul edilebilir ölçülerde olması kişinin özelliğine göre değişmektedir. Kişiye, kendisi için normal olan seviyelerin söylenmesi gerekir. Kalp hastalığı kanıtlanmış kişilerde, kötü huylu kolesterol (LDL) değeri 100'ün altında olmalıdır. Kalp hastalığı olmayan ancak yüksek risk faktörleri olan kişilerde de LDL değerinin 100 olması hedeflenir. Ancak kalp hastalığı olmadığı gibi risk faktörleri de bulunmayan kişilerde LDL değerini 130'un altına indirmek gerekli değildir.
En önemli damar sertliği nedeni, HDL'nin düşük, LDL'nin yüksek olmasıdır. Pek çok parametre içinden en sık söz edilen parametre, LDL seviyesidir. Her kişinin kendine özgü kolesterol seviyeleri vardır. Kişinin total kolesterolü biraz yüksek ancak HDL'si de yüksekse, LDL yüksekliği için tedavi gerekmeyebilir. Kolesterol düşürücü ilaç verirken doktor bu duruma çok dikkat etmeli. Kolesterol düşürücü ilaç HDL yi de düşürür.
Kolesterol yükselmesine yol açan hastalıklar
Bazı hastalıklarda kolesterol düzeyi yükselir. Bu hastalıkları ikiye ayırarak incelemek mümkündür:
1. Kalıtsal yağ metabolizması hastalıkları.
A. Hipotiroidi: Tiroid bezinin yetersiz çalışması.
B. Karaciğer hastalıkları: Siroz.
C. Nefrit: Böbreğin mikrobik olmayan iltihabi hastalıkları.
D. Şeker hastalığı.
E. Şişmanlık.
F. Bazı ilaçlar.
2. Diğer hastalıklar.
Tavuğu derisinden mutlaka ayırın...
* Sağlıklı Beslenme
Daha az hayvansal (doymuş) yağ tüketin. Alabildiğiniz en ince et dilimlerini satın alın.
Etten gözle görülebilen tüm yağları, ve tavuğun derisini ayırın. Hazır bisküvi, pastane ürünü ve kek tüketmeyin.
Çoklu veya tekli doymamış yağlar açısından zengin yağları tercih edin. Yemek pişirirken katı yağlar yerine ayçiçek, soya, mısırözü veya zeytinyağı gibi bitkisel yağlar kullanın. Bu yağları ayrıca salatalarınıza sos olarak da kullanabilirsiniz.