Maliye Bakanlığında, denetim birimleri rahatsız
Meclise sevk edilen ve Gelir İdaresi ile vergi denetiminin yeniden yapılandırılmasını da öngören kanun tasarısı, Maliye Bakanlığı bünyesinde görev yapan bazı denetim birimlerinde rahatsızlık yarattı.
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan denetim birimleri, düzenlemenin vergi denetiminin etkinlik ve verimliliğini artırmaya katkıda bulunmayacağını, aksine vergi denetiminde yeni sorunların doğmasına yol açacağını ileri sürüyor.
Taslak hazırlanırken, denetim birimlerinden görüş alınmadığı belirtilirken, tasarının hızlı bir şekilde Meclise sunulması nedeniyle de ciddi bir hazırlık aşamasından geçilmediği savunuluyor.
Denetim birimlerinin tasarıyla ilgili değerlendirmeleri şöyle sıralanıyor:
-Tasarıda kanun yapma tekniğine uygun davranılmamış. Getirilen düzenlemeler tüzük, yönetmelik, yönerge ya da genelgelerle gerçekleştirilebilirdi.
-Getirilen düzenlemeler, vergi denetiminin etkinlik ve verimliliğini artırmaya katkıda bulunmayacak. Aksine vergi denetimlerinde yeni sorunların doğmasına yol açacak. Vergi incelemelerinin süresini uzatacak, vergi idaresi ve denetimin kapasitesini zorlayacak, koordinasyon yerine yeni bürokratik işlemler yaratacak.
-Vergi İnceleme ve Denetim Koordinasyon Kurulu, kendisine atfedilen fonksiyonların uygulamasında sorunlara neden olacak, birimler arasında çatışmaları artıracak.
-Tasarıdaki pek çok hüküm Vergi Usul Kanunu ile çelişiyor.
-Tasarıda vergi incelemeleri için "tam" ve "sınırlı" tanımlamaları yapılıyor. Söz konusu kavramlar bilimsel nitelikli ayrıma dayanmıyor. Olası diğer vergi inceleme türleri dikkate alındığında kısıtlayıcı ve sınırlayıcı bir nitelik taşıyor. Örneğin mükelleflerin hesap ve kayıtlarının usul hükümlerine uygunluğunu denetleme amacıyla yapılan incelemeler ya da KDV, ÖTV, muhtasar gibi aylık verilen beyannamelerin incelenmesi, taslaktaki tanımlara girmediğinden bu tür incelemelerin yapılması olanaksız hale gelebilecek.
-Tasarı cari dönem incelemeleri kavramıyor.
-Vergi incelemelerinin belirli bir sürede bitirilmesiyle ilgili zaman baskısı, incelemelerin objektif, sağlıklı ve tarafsız yapılmasını etkileyebilecek. İnceleme kalitesinin düşmesine ve etkinliğin azalmasına neden olabilecek.
-Vergi incelemesine tabi tutulacak mükelleflerin risk analizlerine göre seçilmesi ve büyüklüklerine göre, 3 yıl, 6 yıl ve 9 yıl aralıklarla incelenmesi hükmü, iyi niyetli olmakla birlikte bunun uygulama sonuçları özellikle idari yargı alanında görülebilecek.
Yeni Programla, tüm mükellefler aynı torbaya konarak değerlendirilecek. Örneğin mahallede alışveriş yapılan bakkal da TÜPRAŞ, Türk Telekom, Turkcell gibi kendisinden milyonlarca kat daha büyük mükellefler de aynı programa tabi olacak ve buradan sağlıklı bir analiz çıkamayacak.
-İncelemenin belirli bir sürede yapılmasıyla, kötü niyetli mükellefler, incelemenin süresinde bitirilmemesi için bazı engellemeler yapabilecek.
-Kurulması öngörülen Merkezi Rapor Değerlendirme Komisyonu, yeni bürokrasi doğmasına neden olacak.
-Tasarı ile görevden alınacak daire başkanı, üst kadro ve defterdarlar için Personel Genel Müdürlüğü bünyesinde merkez valiliklerine benzer, kontrolör kadrosu oluşturuluyor. Gelir İdaresi Daire Başkanları ve Vergi Dairesi Başkanları da havuza alınıyor. Bu düzenlemeler, çalışan personelde rahatsızlık yaratıyor.