Emekliye 13. maaş tam hayal masallar bile daha inandırıcı!

Son günlerde, emekli maaş ve haklarıyla ilgili tartışmaların ardı arkası kesilmiyor. Olay 9.3 milyon emekliyi, ailesiyle birlikte 20-25 milyon kişilik bir kesimi ilgilendirdiği için son derece önemli. Emeklilerin başlıca sorunlarını AKŞAM'a değerlendiren Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü Başkanı Prof. Dr. Şükrü Kızılot, emeklilerle ilgili pek çok konuya açıklık getirdi.

Emeklilere bir maaş promosyon ve emekli aylıklarına yapılan son zamlardan başlayalım. nedir olayın aslı?

Emeklilere, bankalarca bir maaş verileceğine dair açıklama, çocuk masalı gibi bir şey. Yılda bir maaş promosyon ödemenin mümkün olmayacağını fark edebilmek için, ilkokul beşinci sınıf matematik bilgisine sahip olmak yeterli.

% 30'UNU ZATEN SGK İSTİYOR

Emekliler 13. maaş hayaline kapılmasın mı diyorsunuz?

Evet. Emekliler, maaşlarını bir yıl boyunca bankadan hiç çekmeseler. O para bankada ortalama 6 ay kalmış oluyor. Şöyle ki; ilk maaş ocak ayında yatıyor, tamam ama son maaş da aralık ayında yatıyor. Böyle olunca, ortalama süre 6 ay oluyor. 6 ay yatan maaşa 1 maaş promosyon verilebilmesi için faiz oranının yüzde 20'nin üzerinde olması gerekiyor. Kaldı ki promosyonun yüzde 30'unu da Sosyal Güvenlik Kurumu istiyor!

BÜROKRATLARIN HABERİ YOK

Yani yüzde 20 faizle bile zor...

SGK'nın yüzde 30 alacağı göz önüne alındığında 'onda bir' bile zor. Bu arada, emeklilerin çoğunun aylıklarını aynı gün çektikleri de ayrı bir gerçek. Emekli aylığı için geceden oluşan kuyrukları görmeyen yoktur. Yapılan araştırmalara göre, emekli aylıklarının bankalarda kalma süresi ortalama 3 gün.

Peki bu kadar imkansız bir şey için neden emekliyi heyecanlandırdılar?

İlgili Bakan, emekliye promosyon vereceğiz dediğinde, bürokratlarına sordum, onlarda 'Vallahi hocam, biz de sizin gibi gazetelerden okuduk. Bu konuda hiç bir çalışmamız yok' dediler.

BANKACI SON NOKTAYI KOYDU!

Bu promosyona bankalar nasıl yaklaşıyor

Kamu bankaları kesinlikle yanaşmadılar. Diğerleri de negatifti. 'Onda bir maaş'a bile sıcak bakmadılar. Bir bankayı temsilen genel müdür yardımcısı 'Bırakın bu promosyon olayını da bu talihsiz açıklama nasıl geri alınabilir. Onun yolu aransın' diye ilginç bir öneride bulundu. Sonuçta, bir maaş promosyon olayı, fiyasko ile neticelendi.

EMEKLİYE 46 KURUŞ ZAM YAPILDI

Temmuzdaki zam rahatlatmaz mı?

En düşük, işçi emekli aylığına 25 lira, esnaf emeklisine 19 lira ve çiftçi emeklisine de 14 lira zam yapıldı! Yani işçi emeklilerine günde 83, esnaf emeklilerine günde 63, çiftçi emeklilerine ise 46 kuruş zam yapıldı. Bu da emekliyi üzdü. Emeklilere yapılan yüzde 3,59 oranındaki zam en yüksek aylığa da en düşük olana da aynen uygulandı. Yüzdeli zam, adaletli ve hakkaniyetli bir uygulama değil.

Milletin aslı ile vekiline ayrı uygulama yapılıyor

ÇALIŞAN emeklilerden, 'Arkadaş sen niçin evde ya da kahvede oturmuyorsun da çalışıyorsun?' dercesine, Sosyal Güvenlik Destekleme Primi kesiliyor. Milletvekilleri hem çalışıp hem emekli aylığı alabiliyorlar. Emekli aylıklarından 1 TL bile kesilmiyor. Çünkü yasa böyle!

KAMUOYUNUN yakından bildiği bir örnek vereyim. Prof. Dr. Nevzat Saygılıoğlu, Gümrük Müsteşarlığı görevinden emekliye ayrıldı. Bir süre sonra, Gazi Üniversitesi'nde, öğretim üyesi olarak göreve başladı. Müsteşarlıktan aldığı emekli aylığı kesildi. Profesörlük maaşı, emekli aylığından daha az. Öte yandan, bir milletvekili iki yılı doldurduğunda hizmet süresi de yeterliyse, TC Emekli Sandığı'ndan emekli oluyor. Hem milletvekili maaşı hem de emekli aylığı alıyor! Yani milletin aslına yok ama vekiline var.

İNTİBAK YASASI GEREKLİ

Eski ve yeni emekliler arasında yıllardır yaşanan bir intibak tartışması var. Bu konuda görüşünüz ne?

Maalesef yılların kanayan yarası bu. Eski ve yeni emekliler arasındaki farkın, Anayasa'nın 10. maddesinde yer alan eşitlik ilkesine aykırılığını giderecek olan ve 4 milyon emekliyi ilgilendiren İntibak Yasası, yıllardır maalesef çıkmadı. Bu yasa çıkarsa, milyonlarca emekli biraz rahat nefes alacak.

Yüz binlerce emeklinin ikramiyesi buhar oldu

EMEKLİ Sandığı'na tabi olarak çalışırken, istifa edip memuriyetten ayrılanların, daha sonra SSK ya da Bağ-Kur'dan emekli olduklarında, Emekli Sandığı'na tabi hizmetleriyle ilgili emekli ikramiyelerini alamamalarıyla ilgili şikayetlerle ilgili ne diyorsunuz?

İnanılır gibi değil! Anayasa Mahkemesi, ikramiye ödenmesine engel olan yasa hükmünü iptal etti. İptal kararı doğrultusunda, bir yıl içinde yeni bir düzenleme yapılmasına karar verdi.

ANAYASA MAHKEMESİ'NİN KARARINA UYMADILAR!

Ama o karar uygulanmıyor bildiğimiz kadarıyla...

Anayasa Mahkemesi kararına uyulmadı. Emekli ikramiyesi ödeneceğine değil, ödenmeyeceğine dair düzenleme yapıldı. Yüz binlerce insan okulu bitirdikten sonra, devlet memuru olmuş. Sonra memuriyetten istifa edip, özel sektöre geçmiş ya da kendi işini kurmuş. Bu insanların memuriyette geçen hizmetleriyle ilgili emekli ikramiyesi nasıl ödenmez. Şu anda yüz binlerce emekli, buharlaşan ikramiyeleri için yeniden davalar açıp, anayasya aykırılık iddiasında bulundu. Olay tekrar Anayasa Mahkemesi'ne taşınmaya çalışılıyor.

Basamak satın alan Bağ-Kur'lu kandırıldı

EMEKLİLERDEN bir diğer mağdur grupta basamak satın alan Bağ-Kur emeklileri. 2003 yılında çıkartılan bir kanunla Bağ-Kur sigortalılarına basamak satın alma hakkı getirildi. Yüksek emekli aylığı almak için, mütevazı bir daire parası vererek basamak satın alanlar, emekli olduklarında büyük bir şok yaşadılar. Çünkü, son basamak üstünden aylık bağlama usulü, 2000'den sonraki dönem için tüm basamakların gelir ortalaması üstünden bağlanacak şekilde değiştirildiğinden, yüksek aylık umuduyla basamak satın alanlara düşük tutarda aylık bağlandı. Binlerce dava var.

Emekliye ülke gelişiminden pay verilmiyor

SSK ve Bağ-Kur emeklileri aylık artışlarından sürekli şikayetçi.

SSK ve Bağ-Kur emeklileri aylık artışlarından ne kadar şikayet etseler haklılar. Çünkü, emekli aylıklarına enflasyon artışına (TÜFE) göre zam yapılıyor. Ancak, ülkenin gelişmesinden, büyümesinden emekliye pay verilmiyor. Bu da hem eski ve yeni emeklilerin aylıkları arasında farka yol açıyor. Hem de emekli aylıklarına düşük oranda zam yapılması sonucunu doğuruyor.