Bakanlık, kooperatif üyeleri için klavuz hazırladı

İSMAİL ALTUNSOY

Sanayi Bakanlığı, bitirilememesiyle ünlenen kooperatiflerde ortakların hakları ve sorumluluklarını anlatan kitap yayınladı. Vatandaşların merak ettiği bütün sorulara cevap veren çalışmada, kooperatiften ayrılmak isteyen ortağın bilinenin aksine yönetim kurulu, genel kurul veya başka bir sözleşmeyle engellenemeyeceği ortaya çıktı.

Türkiye'de 10 milyon insanı yakından ilgilendiren kooperatifçilik, Sanayi Bakanlığı Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü tarafından masaya yatırıldı. Çalışmalarını kitaplaştıran genel müdürlük, kooperatiflerde en çok tartışılan konuların başında gelen üyelik ve üyelikten ayrılma konusunu detaylı bir şekilde anlatıyor. Çalışmada çıkan sonuca göre, kooperatiften ayrılmak isteyen ortak, yönetim kurulu, genel kurul veya başka bir sözleşmeyle engellenemiyor. Bilinenin aksine, kooperatiften ayrılma taleplerine hiçbir kısıtlama söz konusu değil. Ortak, mali yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde üyelikten çıkarılabiliyor. Bunun yanında üyeler de tamamen sorumsuz değil; taahhütleri yerine getirmeleri gerekiyor. Üyeler, belirli sayıya ulaşması durumunda kooperatif genel kurulundan mali evrakları incelemeye kadar birçok hakka sahip olabiliyor. Denetim konusunu da açıklığa kavuşturan Genel Müdürlük, kooperatif yönetiminin denetçilere her türlü bilgi ve belgeyi vermek zorunda olduğunu belirtiyor.

Kooperatiflere yönelik çalışmalarını 3 ayrı kitap haline getiren Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü, kooperatifçiliğin genel kanaatin aksine faydalı bir sistem olduğunu anlatmayı hedefliyor. Kitaplar sırasıyla, 'Kooperatif ortaklarının el kitabı', 'Kooperatif yöneticileri el kitabı' ve 'Kooperatif denetçileri el kitabı' isimleriyle yayınlandı. Sistemin kurallara uyulduğu takdirde faydalı bir sistem olduğunu aktaran Bakanlık, bu çalışmalar sayesinde tabuların yıkılmasını ümit ediyor.

Yayınlanan kitaplarda diğer konulara da değiniliyor. Örneğin kooperatifin ortaklardan aldığı paraların, banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi olmadığı belirtiliyor. Muaf olunan diğer vergiler ise şöyle: Her türlü defterlerin açılış ve kapanış tasdikleri ile ara tasdikleri her türlü harç ve Damga Vergisi. Hizmet binaları, Emlak Vergisi'nden muaf. Bazı şartlarda Kurumlar Vergisi de ödemiyor.

Ortağın hakları

Ortaklıktan çıkma, devretme.

Ortaklıktan çıkarılma kararına dava veya itiraz.

Bilgi edinme ve örnek isteme.

Ticari defter ve belge inceleme.

Genel kurula katılma, seçme ve seçilme.

Olumlu gelir giderden pay alma.

Oy verme ve genel kurulda temsil.

Genel kurul kararları aleyhine dava açma.

Denetçilerin dikkatini çekme ve açıklama yapma.

Tasfiye artığından pay alma.

Ve sorumlulukları

Sermaye koyma ve borcu ödeme.

Sır saklama yükümlülüğü.

Kooperatifin borçlarından dolayı ortak zorunluluğu.

Ek ödeme yükümlülüğü.

Sorumluluğun bazı ortak gruplarına yüklenemeyeceği.

Kooperatifin iflası halinde sorumluluk.

Ortağın ayrılmadan veya kooperatifin dağılmasından sonra sorumluluğu.

Kooperatif hakkında yanlış bilgi vermeme