Mahalli idarelerin bütçesi 5 yıl sonra fazla verdi

2008 yılından itibaren merkezi idare vergi gelirlerinden daha fazla pay aktarılmasının da etkisiyle belediye ve il özel idaresi bütçeleri 5 yıl aradan sonra ilk kez artıyla kapandı. Bütçe, geçen yıl 1,3 milyar lira fazla verdi.Beş yıl sonra ilk defa mahalli idarelerin bütçesi fazla verdi. Maliye Bakanlığı verilerine göre 2009 yılında 5,7 milyar liralık açık veren mahalli idareler bütçesi, geçen yıl 1 milyar 355 milyon lira fazla verdi. 2010 yılında büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri, ilçe ve belde belediyeleri ile il özel idarelerinden oluşan mahalli idarelerin harcama tutarı 52 milyar 226 milyon lira olarak gerçekleşti. Gelirler ise önceki yıla göre 11 milyar liralık artarak 53 milyar 582 milyon liraya çıktı. 2010 yılında büyükşehir belediyelerinin bütçesi 514 milyon lira açık verirken, ilçe ve belde belediyeleri 237 milyon lira fazla verdi. İl özel idarelerinin bütçe fazlası ise 1,1 milyar lira oldu.

Mahalli idareler bütçesinin 2009 yılına göre geçen yıl fazla vermesinin perde arkasında bakanlık tarafından yapılan mali disiplin uyarıları çerçevesinde yapılan tasarruflar ve 2008 yılından itibaren merkezi idare vergi gelirlerinden daha fazla pay aktarılmasının etkisi bulunuyor. 2010 yılı Ocak-Aralık döneminde mahalli idarelerin vergi tahsilat oranı önceki yıla oranla yüzde 56 artarak 5 milyar 90 milyon lira oldu. Bina vergisindeki artış yüzde 38 olurken, aynı oran arsa vergisinde yüzde 60, arazi vergisinde yüzde 38, elektrik ve havagazı tüketim vergisinde ise yaklaşık yüzde 9.000'i buldu. Elektrik ve havagazı tüketim vergisindeki artışın sebebi Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliği'nde 2009 yılında yapılan değişiklikle bu verginin vergi dairelerince toplanmasının öngörülmesi sonucu belediyelerce tahsilat yapılamamasından kaynaklanıyor. 2010 yılında ise mevzuat değişikliği yapılarak bu tahsilat tekrar belediyeler tarafından yapılır hale geldi. Geçen yıl alınan bağış ve yardımlardaki yüzde 51'lik artış ise KÖY-DES gibi projelere aktarılan kaynaklardan oluşuyor.

Mahalli idarelerin 2010 yılı performansını değerlendiren Maliye kaynakları, belediyelere yönelik yapılan 'gelirlerinizi artırın, harcamalarınızı azaltın' ikazlarının karşılığını aldıklarını belirterek genel bütçe performansındaki artışın da bu kalemlere olumlu olarak yansıdığını söyledi. Maliye Bakanlığı, belediyelere bütçenin vergi gelirleri kaleminden de pay aktarıyor. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de 2009 yılından beri konuya ilişkin yerel yönetimlere tavsiyelerde bulunuyor. Şimşek, önceki yıl yaklaşık 2 bin belediye başkanına "Gelirlerinizi artırmanız gerekiyor." uyarısında bulunmuştu. Mahalli idarelerin harcama kalemleri personel giderleri, Sosyal Güvenlik Kurumu devlet primi, mal ve hizmet alımları, faiz harcamaları, cari transferler, sermaye giderleri, sermaye transferleri ve borç vermeden oluşuyor. Gelirleri arasında ise vergi gelirleri, teşebbüs ve mülkiyet gelirleri, alınan bağış ve yardımlar ile özel gelirler, faizler, paylar ve cezalar, sermaye gelirleri ve alacaklardan tahsilatlar yer alıyor.

MAHALLİ İDARELER BÜTÇESİ

Yıl Bütçe dengesi (Bin TL)

2006 - 1.283.892

2007 - 3.909.166

2008 - 7.099.704

2009 - 5.749.942

2010 + 1.355.813