TÜİK Başkanı: Kimi kamu kurumları idari kayıtlarını bizimle paylaşmıyor
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı Birol Aydemir, kimi kamu kuruluşlarının idari kayıtlarını kendileri ile paylaşmadığından dert yandı. Aydemir, idari kayıtların paylaşılması halinde daha iyi, daha doğru istatistiklerin tutulabileceğini söyledi.
TÜİK yönetimi, istatistik sisteminde görülen gelişmeleri, fiyat endeksleri, enflasyon ve milli gelirin belirlenme yöntemlerini basın toplantısı ile kamuoyuna açıkladı. Toplantıda konuşan kurumun başkanı Birol Aydemir, istatistik üretiminin kolay olmadığını belirterek, "Verilerimiz, haber bülteninde 2 sayfa olup ek sayfaları da bulunuyor. Burada 8-10 adet tablo da söz konusu. Bütün bunların ardında önemli ve zaman alan faaliyetler var." dedi.
TÜİK'in 2005'ten itibaren önemli reformlara tabi tutulduğunu aktaran Aydemir, "2005'te yürürlüğe giren kanun, ülkenin 20-30 sene ilerisinde. Kanun Avrupa Birliği (AB) ilkelerine ve kurallarına uygun olup ihtiyaç duyduğumuz her hakka imkan veriyor. Ama biz, bunu gerektiği biçimde uygulayamıyoruz; çünkü kamu kurumlarından kaynaklanan sorunlar var." ifadelerini kullandı.
Kayıt dışılığın gerilemesinin istatistiki değerlendirmeyi kolay kılacağını belirten Aydemir, şöyle devam etti:
"Kayıt dışılık fazla değil ise İstatistik Kurumu için her şey kolay. Bu anlamda Kanada ve Hollanda'nın derdi yok. Bunların ilgili kurumları veri ortaya koyma adına TÜİK kadar gayretlerde bulunmuyor. Yine 2005'te yürürlüğe giren kanun gereği kamu kurumları idari kayıtlarını TÜİK ile paylaşmalı ama paylaşmıyorlar. Bizim yaptığımız yazı yazıp talepte bulunmakla sınırlı oluyor. Eğer idari kayıtlar paylaşılsa biz daha iyi veriler yakalayacağız. Zaman zaman böyle sorunlarla karşı karşıya kalacağız. Bunu zaman içinde belli bir yere getireceğiz ama belli bir proses gerekiyor. İletişim faaliyetlerimiz artarak devam ediyor, bu minvalde web sitemizi yeniliyoruz. Birkaç ay içinde yeni sitemizi kullanıma sunacağız. Ayrıca basına tartışabileceği detay istatistikleri takdim edecek, verilerin mercek altına alınmasını mümkün kılacağız."
Sene sonuna kadar hayata geçirecekleri projeler sayesinde iş analiz süreçlerini bitireceklerini, bu sayede veri kalitesinin artacağını dile getiren Birol Aydemir, "Ardından otomasyonu tamamlayacağız. Böylece veriler bağlamında pek çok işlem elle değil, elektronik ortamda kendiliğinden yapılacak. Bunlar, bizim daha iyi hizmet sunabilmemizi, istatistiği süratle üretip az hata yapmamıza imkan tanıyacak." şeklinde konuştu.
Kurum olarak pek çok konuda istatistik yayınladıklarını ancak bunların bir kısmının hiç görülmediğini ifade eden Aydemir, "Kimi istatistiklerimizden yararlanılmadığını üzülerek görüyoruz. Bir defa çevre istatistiklerini yayınlıyoruz, hava kirliliği oranlarını yayınlıyoruz dikkate alınmıyor. Bakın, ben hava kirliliğinden dolayı evimi taşıdım. Artık insanların nerede, ne kadar hava kirliliği bulunduğunu bilmek hakkı. Bunun yanında boşanma istatistiklerini ortaya koyuyoruz. Boşanma oranlarını da açıklıyoruz. Gelinen aşamada bütün bunlar tartışılmalı, bir anlayış oluşturulmalı. İstatistikleri kullandıkça uygun kararlar alır, adımlar atarız. Bu, kamuoyu tarafından iyi bir biçimde değerlendirilmeli." çağrısında bulundu.
"ÇALIŞMA GRUPLARINI HERKESE AÇACAĞIZ"
Kamu kurumlarının idari kayıtlarını daha derli toplu bir hale getirmesi gerektiğini vurgulayan Birol Aydemir, şunları söyledi:
"TÜİK olarak artık her bir kamu kurumunun ürettiği istatistiklerinin uluslararası standartlara uygunluğuna odaklanacağız. Bunlardan olmayanlar hangisi ise teknik danışmanlık yapacağız. Üretim istatistikleri adına OECD verilerini inceledik. 42 yayın var, 475 tabloda veri veremiyoruz. Yine Birleşmiş Milletler dahilinde incelemelerde bulunduk. Hangi verileri veremiyoruz, niye veremiyoruz; ona odaklandık. Zaman zaman veri olmuyor, zaman zaman da dönemler uygun olmadığı için veremiyoruz. Konu ile ilgili gerekeni yapıyoruz, meyvelerini almaya da başladık. Her bir kamu kurumunun üretmediği verileri ürettik. Bu konuda çalışma gruplarıımız ellerinden geleni ardına koymayacak. Çalışma gruplarında kamu kurumları var. Buraya sivil toplum örgütleri ve basın mensuplarını da almalıyız. Çalışma gruplarını herkese açacağız. Kadın istatistiklerine meraklı insanlar burada yer alabilir. Bizim dışımızda olan insanların birikim ve tecrübelerinden faydalanmayı temenni ediyoruz. Kanuna göre bütün kamu kurumlarından idari kayıtları almalıyız. Norm ve standartları oluşturmakla görevliyiz ama pek çok kurum bunu bilmiyor. Yani kanun bizim 20-30 sene ilerimizde. Elimizde kanun, yetki var ama bunu uygulayamıyoruz. Bunu hayata geçirirsek her şey daha iyi olacak."
Resmi istatistiklerde minimum standartları yerine getiren kurumlara logo vereceklerini bildiren TÜİK Başkanı, "Kamu kurumlarının standartları uluslararasına uygun değil. Biz bunu o logolara yansıtmayacağız, temel minimum standartlara bakacağız. Böylece Türkiye istatistik altyapısı gelişecek." dedi.
BÜTÜN RESMİ İSTATİSTİKLERİN TOPLANDIĞI WEB SİTESİ PROJESİ
Uluslararası kurumlara gönderilen verilerin güncelliği adına portal oluşturulacağını da dile getiren Birol Aydemir, " Uluslararası verilerin bir portaldan gitmesini önemli görüyouz. Kamu kurumlarının portala gönderdiği verileri görüp hangi uluslararası kurum alacaksa bilmeyi amaçlıyoruz. Dağınıklığı giderecek böyle bir projemiz var. Doğru verilerin gönderilip gönderilmediğini buradan göreceğiz. Biz, bütün resmi istatistikleri bir web sitesinde toplanmasını temenni ediyoruz. O siteye girildiğinde merak edilen istatistik alınabilecektir. Orada güncellemelerin yapıldığı bir sayfa olacak. Tabii kamu kurumları istatistiklerin kendi sayfalarında da durmasını talep etti. Bu talep bize makul geldi." diye konuştu.
Aydemir, açıkladıkları istatistiklerin halihazırda bir fikri desteklemek ya da çürütmek için kullanılmasından şikayetçi olurken, bu verilerin karar alırken, değerlendirme yaparken de kullanılmasını istedi. İstatistiklerin karar almada en iyi donelerden biri olduğuna işaret etti.