Sosyal güvenlik reformu rafa kaldırıldı
IMF ile birinci gözden geçirmenin ön koşullarından olan Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı, 2006 yılında görüşülmek üzere rafa kaldırıldı. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda geçen hafta 123 maddesinden 8'i görüşüldükten sonra ertelenen tasarının işçi sendikalarıyla mutabakat sağlanamadığı için rafa kaldırıldığı öğrenildi. IMF'nin ise ısrarla istediği bir değişiklik hakkında hükümetin erteleme kararı almasını nasıl karşılayacağı merak ediliyor. Sosyal güvenlik reformu ile emeklilik yaşının 2075 yılından itibaren kadın ve erkeklerde 68 yaşına çıkarılması hedefleniyor. Bütçeden sosyal güvenlik kuruluşlarına geçen yıl 19 katrilyon liranın üzerinde bir aktarım yapılırken, bu yıl ayrılan pay 22 katrilyon lira düzeyinde bulunuyor. Söz konusu tasarıyla bütçe üzerindeki en büyük yüklerden biri olan sosyal güvenliğin baskısının azaltılması ve aktüeryal dengenin sağlanması hedefleniyor. Çalışma Bakanı Murat Başesgioğlu ile geçen hafta görüşen Emek Platformu adı altında toplanan işçi ve memur sendikaları konfederasyonları, ?henüz ortak bir mutabakat sağlanamadığı' gerekçesiyle tasarının TBMM'de görüşülmesinin ertelenmesini istemişti.
IMF ile yeni 10 milyar dolarlık stand-by düzenlemesinin 800 milyon dolarlık kredi dilimini içeren ilk gözden geçirmesinin önşartlarından olan ve sosyal güvenlik reformunun ilk ayağını oluşturan Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun Tasarısı, geçen haziranda Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'nda kabul edildikten sonra Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülmeye başlanmış, CHP'li üyelerin engellemeleriyle yeni yasama dönemine bırakılmıştı. IMF ise sosyal güvenlik reformu çıkana kadar, IMF İcra Direktörleri Kurulu'nun Türkiye toplantısı için bir tarih belirlenemeyeceğini açıklamıştı. Hükümet, yasayı IMF istediği için çıkarmadığını belirtiyor. Çalışma Bakanı Murat Başesgioğlu, "Yasa tamamen Türkiye'nin dinamikleri çerçevesinde ihtiyaç duyulan bir reformdur. Tasarıda çalışanları mağdur edecek hiçbir madde yok. Çocuklarımız ve torunlarımız için yasalaştırılması gerekiyor." diyor. CHP ise tasarının bu haliyle geçmesine karşı çıkıyor. Tasarıda, sosyal güvenlik sistemindeki açıkların artmasına sebep olduğu kabul edilen, emekliye ayrılma yaşına ilişkin düzenlemeler yer alıyor. Yasanın kabulünden sonra ilk defa sigortalı olanların emekli olabilmeleri için kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olmaları ve en az 9.000 gün prim (25 yıl) ödemiş olmaları şartı getiriliyor. Böylece 2035 yılına kadar emeklilik yaşı değişmeyecek, ancak 2036'dan itibaren kademeli olarak artarak 2075'ten itibaren kadın ve erkeklerde emeklilik yaşı 68 yaşından itibaren şeklinde dondurulacak.
Aylık bağlama oranları da, kanunun yürürlüğe girmesinden sonra 2016'ya kadar çalışılan her yıl için yıllık yüzde 2,5, 2016'dan itibaren ise yıllık yüzde 2 olarak uygulanacak. Ancak aylık bağlama oranı hiçbir şekilde yüzde 90'ı geçemeyecek. Tasarıya göre, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları için prim oranı sigortaya esas kazancın yüzde 20'si olarak tespit edilirken, bunun yüzde 9'u sigortalı, yüzde 11'i ise işveren tarafından karşılanacak. Bu prime devlet ayrıca yüzde 5 oranında katkı yapacak. Genel sağlık sigortası primi, kısa ve uzun vadeli sigorta kollarına tabi olanlar için prime esas kazancın yüzde 12,5'i olarak belirlendi. Bu primin yüzde 5'i çalışan, yüzde 7,5'i işveren tarafından karşılanacak. Emekliler ise sağlık hizmetleri için prime ya da aylıklarından kesintiye tabi olamayacak. Halen Bağ-Kur'luların aylıklarından yapılan yüzde 10'luk kesintiyi kaldıran tasarıya göre, Bağ-Kur'da sağlık primi yüzde 20'den yüzde 12,5'e indiriliyor. Genel sağlık sigortasına tabi olanlar ile isteğe bağlı sigortalıların genel sağlık sigortası primi ise, esas kazancın yüzde 12'si olacak. Tasarı ile vatani görevini yapan er ve erbaşlar ile Türkiye'de ikamet eden yabancı ülke vatandaşlarından kendi ülkesinde sosyal sigortası olanlar kapsam dışında tutulurken, diğer tüm vatandaşlar genel sağlık sigortası kapsamına alınıyor. Genel sağlık sigortası kapsamındaki kişilerin sigortalı olması zorunluluğu getiriliyor. Alt komisyon, tasarının yürürlüğe giriş tarihini 1 Ocak 2007 olacak şekilde değiştirmişti. Tasarının hükümet tarafından 4 Nisan'da TBMM'ye sevk edilen halinde ise yürürlük tarihi 1 Ocak 2006 olarak öngörülmüştü.
zaman