İstanbul Valisi: 840 kamu binasında güçlendirme çalışması yapacağız

İstanbul Valisi: Depremle ilgili kurumlarda ve mevzuatta dağınıklık var

İstanbul Valisi Muammer Güler, depremle ilgili hem kurumlarda, hem de mevzuatta bir dağınıklık bulunduğunu belirterek, önümüzdeki günlerde yapılacak yasal değişikliklerle bunların idari olarak birleştirileceğini bildirdi.

Vali Güler, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Afet-2005 Kriz Yönetimi Tatbikatı"nın başarıyla tamamlandığını söyledi.

Tatbikata İstanbul'dan 44 kurum ile 121 kurum temsilcisinin katıldığını anlatan Güler, "Marmara Denizi'nde meydana gelecek olası depreme karşı hazırlıklar gözden geçirildi" dedi.

Güler, tatbikat sürerken Başbakanlık'ta Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin'in başkanlığında, Bayındırlık ve İskan Bakanı Faruk Özak, Başbakanlık Müsteşarı Ömer Dinçer, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ve Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'nün temsilcileriyle bir toplantı yaptıklarını belirterek, şunları kaydetti:

"İstanbul'da şimdiye kadar yapılan deprem çalışmaları, bundan sonra yapılması gerekenler ve ağırlıklı olarak İstanbul'un deprem hazırlıklarında merkezi yönetimin gerek mali, gerek idari, gerekse hukuki (mevzuat anlamında) acilen neleri yapması gerektiği konusu masaya yatırıldı.

1999 depreminden sonra yapılan önemli çalışmalar var. Bunları gözardı etmiyoruz. Ama bunların uygulama anlamında hayata geçirilmesinde, bir dizi kanun değişikliği ve kaynağı gerektiriyor. Biz kamu binaları ve haberleşme açısından bir büyük çalışmayı bitirdik. Dünya Bankası'ndan sağlanan 400 milyon dolarlık krediyle, İstanbul için her afet şartında kullanılabilecek, hiçbir kesintiye tabi olmayacak bir acil haberleşme sistemi kuruyoruz. Müşavir firma görüşmeleri bitti. Önümüzdeki dönemde ihaleye çıkacağız. Teknik çalışması yapılıyor. Toplantıda, Ankara'da diğer kuruluşların yaptıkları haberleşme çalışmalarına entegre edilmesi talimatı verildi. Bütün kuruluşlar benzeri haberleşme sistemlerini kullanırlarsa, birbirleriyle entegre olmaları ve Türkiye'nin her yerinde kullanmaları mümkün olacaktır." İstanbul Valisi Güler, hem kriz yönetimi, hem de depreme hazırlık için acil bilgi sistemine ihtiyaç duyulduğunu ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü: "İstanbul'da 2 bin 473 kamu binası değerlendirildi. Bunlardan da 840'ının güçlendirilmesi için proje hazırlandı. Bu proje kapsamında, 840 kamu binasında güçlendirme çalışması yapacağız. Bu, okul, hastane, idari ve sosyal hizmet binalarından oluşan bir demettir. Şimdiye kadar 150'ye yakın okul, 20'ye yakın sağlık binasında, yıkıp yeniden yapma ve birçoğunda da güçlendirme çalışması yaptık. İlave kredi arayışı var." İstanbul'da şu anda 1 milyon 300 bin bina ile yaklaşık 4 milyon bağımsız bölümün bulunduğunu dile getiren Muammer Güler, bu yapı stoğunun yüzde 30'unun depreme karşı riskli olduğunu bildirdi. Bununla ilgili İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin hazırladığı Deprem Master Planı bulunduğunu hatırlatan Güler, sadece binaların depreme hazırlıklı hale getirilmesinin yetmeyeceğini, burada altyapının da önemli olduğunu vurguladı.

KENTSEL DÖNÜŞÜM

Vali Güler, Ankara'daki toplantıda yasal mevzuatla ilgili bir çalışma yapılmasının karara bağlandığını anlatarak, şöyle devam etti:

"Kentsel dönüşümle ilgili bir kanun değişikliği yapılacak. Bir kanun hazırlanacak. Önümüzdeki günlerde Meclis'te değiştirilecek Kat Mülkiyeti Kanunu'na bazı maddeler eklenecek. Kentsel dönüşüm, bütün riskli yapıların yeniden düzenlemesi gibi bir çalışmayı gerektiriyor.

Tabii burada İmar Kanunu'nda yapılacak çok önemli değişiklikler var.

İmar planlarında yetkiler büyükşehir belediyelerinde toplanarak, bunların daha inisiyatifli çalışmaları öngörülüyor.

Depremle ilgili hem kurumlarda, hem de mevzuatta bir dağınıklık var. Şu anda 18'i resmi olmak üzere 20'ye yakın kuruluş depremle ilgili görev almış durumda. 42 ayrı kanunda depremle ilgili hükümler yer alıyor. 9 ayrı ana başlıkta 29 kurum, depremle ilgili hem planlama, hem de belli alanlarda yetki kullanıyor. Bu bir dağınık yapı, bunun idari olarak da birleştirilmesi söz konusu. Başbakanlık Acil Durum Yönetim Müdürlüğü, burada koordinasyonu sağlayacak.

Önümüzdeki günlerde yasal değişiklikler yapılacak. Bunların taslakları da hazırlandı, mutlaka görüşmeye başlanacak. TBMM'ye, gerekli yasal değişiklikler için önerilerde bulunulacak. Yeni mali kaynaklar bulunması için yine bir çalışma gerçekleştirilecek.

Haberleşme sisteminin koordine edilmesi için önemli bir çalışma yapılacak.

İstanbul'da ayrı bir birimin kurulmasına gerek duyulmadı. Yani danışma kurumlarından yardım istenecek, ama İstanbul'da ayrı bir koordineyi gerektirecek durum yoktur. Valilik, Büyükşehir ve 1. Ordu'nun koordinasyonu tamdır ve mükemmeldir. Planlamalar yapılmıştır."

"ANKARA'NIN ROLÜ"

Vali Muammer Güler, mevcut mevzuatla kentsel dönüşüm projelerini yapmanın mümkün olmadığını kaydederek, "Afete yönelik yapılacak hazırlık çalışmalarında özel kanun çıkartılmalı. Kentsel dönüşüm kanununa böyle yetkiler konacak. Yetkiler mümkün olduğunca tek bir merkezde toplanacak. Afete hazırlık ve müdahale anlamında Ankara'nın rolü, artık sadece koordine edici, yol gösterici, kaynak sağlayıcı ve genel esasları koyucu anlamında olacak. Asıl inisiyatif ve yetki yerel yönetimlerde olacak" dedi.

İstanbul Valisi Muammer Güler, "Deprem hazırlık çalışmalarının, İstanbul'daki bütün çarpık yapılaşma için bir fırsat olduğunu düşünüyorum" dedi.

Vali Güler, AA muhabirine yaptığı açıklamada, İstanbul'da depreme hazırlık konusunda çalışmaların sürdüğünü ifade ederek, deprem sonrası müdahale için Mahalle Afet Gönüllüleri Projesi'ni kentin geneline yayacaklarını söyledi.

Kentte en az 200 bin afet gönüllüsünü bu işe hazırlamak istediklerini dile getiren Güler, bunun yanında acil müdahale kapasitesinin geliştirileceğini ve bununla ilgili hem Büyükşehir Belediyesi'nin araç-gereç kapasitesinin artırılacağını hem de konteynerlerin yaygınlaştırılacağını bildirdi.

Güler, kentte çadır stokunun artırılacağını anlatarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Belki yapılacak bir kanun değişikliğiyle apartman, site bazında acil müdahale için gerekli malzemenin bulundurulması zorunluluk haline getirilecek. Yapı stokunun elden geçirilmesi anlamında, depremsellik açısından binaların mutlaka güçlendirilmesi gündeme getirilecek.

Burada ittifaklar aranmayacak. Gerektiğinde kat malikleri bu işe girişmediğinde resen işlem yapabileceği, inisiyatif kullanabilecek bir sistem getirilecek. İhale kanunları değiştirilecek. Mevcut kanunların geciktirici işlemleri ve bürokratik engellerin behemehal aşılması öngörülüyor."

"ŞİMDİYE KADAR YAPILAN ÇALIŞMALAR YETERSİZ"

İstanbul Valisi Güler, "şimdiye kadar yapılan çalışmaları yetersiz bulduğunu", ancak bu çalışmaların imkan ve zamanlama meselesi olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:

"Elimizde bir sürü imkan olsa bile, zamana bağlı olarak yapılacak birçok şey vardır. Ancak şunu görüyorum ki, hükümet olarak bu konuda son derece önemli bir irade sergilenmektedir.

Bütün kuruluşların bu konudaki çalışmaları ciddi olarak sürmektedir. Şimdiye kadar yapılan planlama, mali kaynak arama çalışmalarında önemli bir noktaya geldik.

Erken uyarı sistemleri için yeni arayışlar söz konusu. Daha önce kurulan erken uyarı sisteminde, depremin 8 saniye önceden haber verilmesi öngörülüyordu. Erken uyarı sistemi tam olarak işlemiyor. Marmara genelinde erken uyarıya ilişkin araçlar konuldu ama bunlarda önemli olan uygun bir zamanı öngörebilmesidir. Bununla ilgili başka arayışlar var. O çalışmalar da sürüyor.

Deprem açısından 2006 yılında çok önemli bir dönem geçireceğiz.

Büyükşehir Belediyesi başta olmak üzere yeni kaynaklar aranacak. Belki hazine garantisi olmadan belediyelere borçlanma imkanları sağlanacak.

İstanbul'un mevcut yapı stokunda, iskan ruhsatı olmadığı için yeni yapılacak güçlendirmeler de sıkıntılı olacak. Güçlendirme çalışmalarının nasıl yapılacağı konusunda bir düzenleme öngörülüyor. 2 ay içinde yeni güçlendirme yönetmeliği ortaya çıkacak. Hangi oranlarda güçlendirmeye izin verilecek veya yıkılacak, bunlar tespit edilecek.

Deprem hazırlık çalışmalarının, İstanbul'daki bütün çarpık yapılaşma için bir fırsat olduğunu düşünüyorum. Afete ilişkin konut çalışmaları yapılırken, mevcut çarpıklıkların tümüyle ele alındığı bir yaklaşım sergilenmeli. İşte kentsel dönüşüm, bunun çok önemli yolu.

Kolay değildir, ama İstanbul'un uzun vadede kalıcı çözümlere kavuşması bakımından bu önemlidir.

Kentsel dönüşüm çerçevesinde vatandaşların da kendilerine ilişkin görevleri var. Vatandaşımız zannetmesin ki, birileri gelecek, durup dururken hiçbir ücret almadan binalarını depreme hazırlıklı hale getirecek. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir şey yok. Kaldı ki, devletin de gücü buna yetmez. Devlet öncü rolü oynayarak planlarını geliştirecek. Kentsel dönüşüm, güçlendirme ve yıkıp yeniden yapma için gerekli mevzuatı hazırlayacak. Altyapı sistemini kuracak. Yönlendirme yapacak. Kredi imkanlarını sunacak. Önümüzdeki günlerde yürürlüğe girecek mortgage sisteminin deprem güçlendirme çalışmalarıyla ilgilendirilmesi için önemli gayretler var."

"ÖNEMLİ OLAN DEPREME HAZIR OLMAKTIR"

Zeytinburnu'nda sürdürülen pilot çalışmanın tüm İstanbul geneline yaygınlaştırılacağını anlatan Güler, "Deprem beklentisiyle ilgili tahminde bulunamam, ancak İstanbul'un mevcut fay hatları nedeniyle mutlaka depreme hazır hale getirilmesi gerekiyor. Önemli olan depremin olacağı tarih değildir, önemli olan depreme hazır olmaktır. Eğer siz hazır değilseniz, 30 sene sonra da olsa deprem yine sizi vurur. Ne kadar çabuk depreme hazır hale gelirsek, o kadar zararı azaltırız" dedi.

Vali Muammer Güler, depremden en ucuz korunma yönteminin zararlarının azaltılması olduğunu da belirterek, "İlk planda elimizdeki 400 milyon dolarlık kaynağı 1 milyar dolara çıkarmayı hedefliyoruz. Büyükşehir Belediyesi de, 300-400 milyon dolarlık kaynakla mevcut acil müdahale kapasitesini güçlü hale getirecek" diye konuştu.