Sosyal güvenlikte bütçe sınıf atladı

2008'de 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası ile sosyal güvenlik reformu gerçekleştirildi. Reform sosyal güvenlik sisteminin sürekli açık veren yapısını düzeltmeyi amaçlıyordu. IMF de baskısı da söz konusuydu. Bu nedenle reformun en önemli gerekçesi mali dengenin sağlanmasıydı.Reform sonrası 4 yıllık süreçte mali dengenin sağlandığı gözüküyor. Reform 2008'den bu yana SGK gelirlerini yüzde 110 artırdı. Aynı dönemde giderlerde ise yüzde 70 artış yaşandı. Yani açık azaldı.

PRİMDE 10 YILIN ZİRVESİNDE

2008'de 25 milyar 901 bin 978 TL olan açık, 2012'de 17 milyar 294 bin 948 TL'ye geriledi. Ayrıca gelirlerin giderleri karşılama oranı son 10 yıldaki en yüksek seviyesi olan yüzde 89,2'ye yükseldi. Ancak SGK halen açık veren bir kurum durumunda. SGK 2012 yılında son 10 yıldaki en yüksek prim toplama miktarına ulaştı ve 99 milyar 359 bin 243 TL prim topladı.

ASIL GİDER KALEMİ EMEKLİLER

SGK'nın emekli aylığı ödemeleri ve sağlık ödemelerinden oluşan toplam ödemeleri 149 milyar 404 bin 360 TL oldu. Yani SGK bugünün emeklileri ve sağlık hizmetlerinden yararlananlar için harcadığı paranın yalnızca yüzde 66,5'ini şu an prim ödeyenlerden toplayabiliyor.

GSYH'YE ORANI YÜKSELİYOR

Reform sonrası sağlık harcamalarının gayri safi yurt içi hasıla içerisindeki oranının da arttığı görülüyor. 2008 yılında sağlık harcamalarının GSYİH içindeki oranı yüzde 2,67 iken 2012 yılında bu oran yüzde 3,11'e çıktı.

GEÇMİŞİN FATURASI ÖDENİYOR

GEÇMİŞ dönemler uygulanan popülist yaklaşımlarla erken emeklilik kararlarının alınması, 15 yıl prim ödeyen kişilerin uzunca süreler emekli aylığı alması durumunu yarattı. Bunun sonucunda sosyal güvenlik sisteminin ve genel ekonominin dengesi için emeklilik yaşları yükseltilmiş ve sigortalıların yararlandığı hizmetlere ödediği katılım payları artmıştır. Geçmiş dönemde sosyal güvenlikte yapılan hatalar bugün sigortalı olanlar ve prim ödeyenlere yüklenmiş durumda.

3 SORU 3 CEVAP

Kronik kalp hastaları malulen emekli olur mu?

Soru: Eşim kronik kalp hastası. Malulen emekli olabilir mi? Aysel Turan

CEVAP: Hastaneden verilecek rapora göre karar verilir. Yasaya göre şeker hastalarının birden çok komplikasyonu var ise genel durumlarına göre karar verilecek. Dolayısıyla eşinizin malul sayılması bu şartları yerine getiriyorsa mümkün olabilir.

15 yıl çalışan kıdem tazminatını alabilir

Soru: 14 yıl çalıştım. 1 yıl daha çalışıp veya 6 ay çalışıp+askerliği borçlanıp istifa etsem kurumdan kıdem tazminatı alabilir miyim?

CEVAP: 15 yıl çalışmanız ve 8 Eylül 1999 öncesi girişiniz olması koşuluyla kıdem tazminatınızı alabilirsiniz.

Emekli maaşınız faiziyle geri ödenmeli

Soru: 42 ay önce emeklilik için başvurdum. SGK onaylamadı, dava açtım. Mahkemeyi kazandım. Bana geçmiş maaşlarımı verir mi? Şenay Koç

CEVAP: Aylıklar o yıl için uygulanan yasal faiz oranıyla size geri ödenir.