Elektrikte uzlaşma özel sektöre yaradı
-Elektrikte, kriz sonrasi uygulamaya konulan dengeleme ve uzlastirma sistemi özel sektör elektrik üretim sirketlerine yaradi. Serbest piyasada degerlendirilebilecek elektrigin üretim içerisindeki payi eylülde yüzde 18.2'yle bugüne kadarki en yüksek düzeyine yükseldi.
-Türkiye'nin toplam elektrik üretiminin bir önceki aya göre yüzde 11.8 oraninda azaldigi eylülde üretim sirketlerinin üretimi yüzde 2.7, otoprodüktörlerin üretimi ise yüzde 1.8 artti.
Elektrikte, temmuz ayinda yasanan krizin ardindan agustos ayi basindan itibaren uygulamaya konulan dengeleme ve uzlastirma sistemi özel sektör elektrik üretim sirketlerine yaradi ve serbest piyasada degerlendirilebilecek elektrigin üretim içerisindeki payi rekor kirarak yüzde 18.2'yle simdiye kadarki en yüksek düzeyine çikti.
ANKA'nin Enerji Bakanligindan edindigi verilere eylülde Türkiye'nin elektrik üretimi agustos ayina göre yüzde 11.8 oraninda azalarak 14.3 milyar kWh olarak gerçeklesti. Ancak üretim geçen yilin ayni ayina göre ise yüzde 6.9 oraninda artis kaydetti. Yilin ilk dokuz aylik dönemindeki elektrik enerjisi üretimi ise yüzde 8.4 artarak 1309.3 milyar kWh olarak gerçeklesti. Ayni dönemde kayip ve kaçak da dahil toplam yurt içi elektrik talebi ise yüzde 8.2 artarak 129.1 milyar kWh olarak gerçeklesti.
Hava sicakliklarinin azalmasiyla birlikte elektrige olan talebin yaz aylarina göre azaldigi bunun da özellikle klima kullanimindaki azalmadan kaynaklandigi belirtiliyor. Bu nedenle de günlük yük egrilerine göre puant talebinin aksam saatlerine kaydigi kaydediliyor. Bu arada yilin tümü açisindan ise elektrik enerjisine olan talep uzun yillar ortalamasinin üzerinde seyrediyor.
Bu arada Nahçivan ve Irak'a elektrik ihracati ve Türkmenistan ve Gürcistan'dan elektrik ithalatina eylül ayinda da devam edildi. Eylülde 69 milyon kWh elektrik ithal edilirken, ihracat 163 milyon kWh olarak gerçeklesti. Yilin ilk dokuz aylik döneminde ise Türkiye'nin toplam ithalati 412 milyon, ihracati ise 1.6 milyar kWh oldu.
SERBEST PIYASANIN PAYINDA REKOR
Eylülde Türkiye toplam elektrik enerjisi üretiminin yüzde 35.1'i mevcut sözlesmesi bulunan üretim tesislerinden, yüzde 46.7'si kamu mülkiyetindeki üretim tesislerinden saglandi. Eylül ayinda serbest piyasada degerlendirilen elektrik enerjisinin miktari ise bugüne kadar kaydedilen en yüksek pay olan yüzde 18.2 düzeyine çikti. Enerji Bakanligi yetkilileri, eylülde elektrik enerjisi talebinin agustos ayina göre azaldigi dikkate alindiginda, dengeleme ve uzlastirma sistemi uygulamasindan özel sektör üretim sirketlerinin yararlandiklari sonucuna ulasildigini bildirdi.
Bu nedenle de serbest piyasada degerlendirilen elektrik enerjisinin toplam arza oraninin, enerji krizinin yasandigi temmuz ayinda bu yilin en düsük düzeyine indikten sonra, agustosta baslayan artisin eylül ayinda da devam ettigi belirtiliyor. Eylülde, Türkiye toplam elektrik enerjisi üretimi Agustos ayina kiyasla yüzde 11.8 oraninda azalmisken, ayni dönemde üretim sirketlerinin üretimleri yüzde 2.7 ve otoprodüktör ve otoprodüktör grubu sirketlerin üretimleri ise yüzde 1.8 oraninda artti.
Bu arada dengeleme ve uzlastirma sisteminde ortaya çikan yüksek dengesizlik fiyatlari eylülde bir miktar geriledi. Gündüz uzlastirma dönemi için agustosta 141.29 YTL olan fiyat eylülde 138.23 YTL'ye, puan dönemi uzlastirma dönemi için 132.56 YTL'den 131.49 YTL'ye indi. Gece uzlastirma dönemi için de 111.34 YTL'den 116.66 YTL'ye yükseldi.
ÜRETIMIN DAGILIMI
Ocak-eylül döneminde gerçeklestirilen 130.3 milyar kWh elektrik üretiminin 53.3 milyarini Elektrik Üretim A.S (EÜAS), 6.3 milyarini EÜAS'a bagli ortakliklar, 2.9 milyarini isletme hakki devredilen santraller, 12 milyarini otoprodüktörler, 31.4 milyarini Yap-Islet, 11 milyarini Yap-Islet-Devret, 9.6 milyarini üretim sirketleri, 3.3 milyarini özellestirme kapsamindaki sirketler gerçeklestirdi.
Bu dönemdeki üretimin yüzde 43.66'si dogalgaz, yüzde 26.1'i hidrolik, yüzde 17.9'u linyitten elde edildi. Ithal kömürün payi ise yüzde 6 olarak gerçeklesirken, ta, kömürünün payi yüzde 1.6, fuel-oil'in payi yüzde 3.03 oldu.(ANKA)