Yargıya, 'tek çatı' modeli ve 'milli irade' ayarı

Volkan YANARDAĞ

Yeni Anayasa konusunu "uygun ortamın oluşması" için zamana bırakan Başbakan Ahmet Davutoğlu, ilk etapta "mini Anayasa paketi"ni tartışmaya açtı. Davutoğlu'nun, önümüzdeki hafta muhalefetle bir araya gelmesi ve "Devletin esası adalet" şiarından hareketle yargı sistemine dönük hayata geçirilmesi planlanan Anayasa değişikliklerini paylaşması bekleniyor. Nisan ayında açıklanan Yargı Reformu Stratejisi, Anayasa değişikliği planının zihinsel altyapısını oluşturuyor. Davutoğlu, yargıdaki çok başlılığı kamuoyunun gündemine getirecek, oluşacak konsensüs çerçevesinde gerekli adımlar atılacak.

'ÇOK BAŞLILIK' OLMAYACAK

Yüksek yargının tek çatı altında toplanmasıyla, içtihat düzeyinde dağınıklığın giderilmesi hedefleniyor. Buna göre, Sayıştay korunurken, Yargıtay ve Danıştay kaldırılacak. Yerine, Temyiz Mahkemesi kurulacak. Temyiz Mahkemesi, alt derece mahkemelerce verilen ve kanunun başka bir yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümleri inceleyecek. Kanunla gösterilen belli davalara da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakacak. Askeri Yargıtay ve Yüksek Askeri İdare Mahkemesi de kaldırılacak. Askeri yargı sadece disiplin mahkemeleri çerçevesinde faaliyet gösterecek. HSYK, Hakimler Yüksek Kurulu ve Savcılar Yüksek Kurulu olarak ayrılacak. Her iki kurulda görev yapacak üyeler 4 yıl için seçilecek. Hakimler Kurulu Başkanı, üyeler arasından seçilecek. Savcılar Kurulu'na ise Adalet Bakanı başkanlık edecek.

TBMM SEÇECEK

Milli iradenin yargıya yansıması bağlamında da yargı üst yönetiminin oluşumunda TBMM'nin rolü güçlendirilecek. Böylece yargının toplumsal meşruiyetinin artırılması amaçlanıyor. Buna göre, 17 üyeli Anayasa Mahkemesi'nde 9 üyeyi TBMM seçecek. Hakimler Yüksek Kurulu ve Savcılar Yüksek Kurulu'nda görev yapacak isimlerin tespiti için yargı, bu kurullardaki üye sayısının üç katı oranında aday listesi belirleyecek. TBMM, bu adaylar arasından seçim yapacak.