'Yerli aracın şarj istasyonları ve yazılımda varız'

Meltem ERSOY / GAZETE HABERTÜK

Zorlu Holding, son dönemde cep telefonundan yerli otomobile, İsrail ile iş ilişkilerinden insansız hava aracına kadar pekçok gündem maddesinin odağında yer aldı. Hal böyle olunca, Zorlu Holding CEO'su Ömer Yüngül ile buluştuğumuzda çok kalabalık bir ajanda üzerinde sohbet ettik, ancak konuların hemen hemen hepsi Yüngül'ün en stratejik yatırım dediği 'pil ve yazılım' konularında kilitlendi. Yüngül'e göre ülke kaynakları pil yatırımlarına yoğunlaştırılmalı. Zorlu Holding'in bu konuda yaptıkları çalışmalara geçmeden önce, yerli otomobilin yeni modelinin 22 Aralık'ta tanıtılacağını ve TÜBİTAK'ın elektrikli motor, batarya ve yazılım üzerine çalıştığını hatırlatalım. İşte Yüngül'ün hem yerli otomobil hem de diğer yatırımlarıyla ilgil anlattıkları:

Yerli otomobilin motorunu üretmek üzere çalıştığınız yazıldı, doğru mu ya da siz bu projenin neresindesiniz?

Motorda yokuz. Biz iki boyutla ilgili çalışıyoruz, birincisi şarj istasyonları, ikincisi elektronik, yani yazılım. Yazılım çok önemli bir tarafı işin. Yazılım ne işe yarar, şuna yarar: pilin işletim sistemini çalıştırır, mesela farları yaktığınızda başka bir yerden otomatik olarak kısar ki, pilin ömrü daha uzun olsun. Yani pilin ömrünü uzatır. Bu aslında yıllardır yaptığımız bir çalışma, yerli otomobilden önce de çalıştığımız bir konu. Bunun bütçesi zaten vardı, şimdi biraz daha artırıyoruz. Pil, yani batarya çok stratejik bir ürün. Ben hala iddia ediyorum: Yerli oto yerli oto deniyor, tamam, olsun, ama sonunda pazarı iyi incelemek lazım.

Ne açıdan?

Aslında şu anda büyük firmalara baktığınız zaman yol haritasında elektrikli araba çok fazla yok. İş dönüp dolaşıp pile geliyor. Ağırlığımızı ülke olarak pile vermemiz gerekir, diye düşünüyorum. Pili yaparsanız başka sektörlere de dokunursunuz. Pilin 3 temel uygulama alanı var, birincisi telefon. İkincisi yenilenebilir enerjiyi depolayabilme konusu. Üçüncü uygulama alanı da araba. Hepsinin özü, en kritik unsuru batarya. Dolayısıyla batarya geliştirmenin devlet politikası olması lazım. Bir de şu mesele var: Yapmakla birlikte nasıl satarımı da düşünmek lazım.

Pazar yaratmak için teşvik ya da vergi istisnası mı gerekir?

Kamu desteğini klasik anlamda anlamamak lazım. Farklı şekillerde olabilir. Elektriğini ucuza verebilir, ikinci elde garantiler verilebilir, hurda değeri artırılabilir vs. Çok kanal var. Sonuçta tüketicinin bu arabayı almasını sağlayacak sebepleri ve ortamı sağlamak lazım. Bir de mesela özellikle Türkiye gibi bir ülkede aracın ikinci el piyasası önemlidir. İkinci el etrafında da çalışmak lazım. İkinci el için nasıl değer yaratılabilir, buna bakmak lazım. Pil devamlı geliştiği için ikinci eli öldürmeyecek bir sistem lazım. Yani biraz bu konularda da planlama yapmak lazım.

"İSRAİL'DEN GELECEK HATTIN HER AŞAMASINA TALİP OLURUZ"

Enerjide herkes karsızlıktan dertli, siz?

Karsızlık var, ama biz yenilenebilir enerjide tam gaz gidiyoruz.

İsrail'den muhtemel gaz boru hattının hangi aşamasına talipsiniz?

Biz şu anda İsrail'de en büyük elektrik üretimini sağlayan santralların hem operasyonunu yapıyoruz, hem de hissedarıyız. Çok memnunuz. Boru hattı çok kapsamlı bir yatırım. Telaffuz edilen 2.5 milyar dolardan çok daha fazlası gerek. 3-4 senelik işi var. Biz projenin kaynağında da hattında da dağıtımında da olabiliriz.

"AHMET BEY'İN DEYİMİYLE 2 ÖZEL UÇAK PARASINI İHA'YA YATIRDIK"

İnsansız hava aracı (İHA) teslimlerini yeni yaptınız, ufukta ihracat var mı?

Bu işten çok gurur duyuyoruz. Çok zor ve teknolojik bir yatırım. İddialı konuşuyorum: Bölgenin en iyisi olacağız. 2017'de de ihracata başlarız diye düşünüyoruz. Burada en iyi referans TSK'nın kullanması. Şu an bir fabrikamız var, ihracat için yeni bir fabrika bile kurabiliriz. Bu araçlar sadece askeri değil, tarım, gözlem vs için de kullanılabiliyor. Çok kullanım alanı var. Ahmet Bey'in (Zorlu) deyimiyle "Buraya yatırdığımız parayla 2 tane özel uzak alırdık." Ama bunun know how'ını edinmek, ekibini oluşturmak, ihracat yapacak noktaya gelmenin hazzı bambaşka.

"CEP'İ BENDEN İYİ KİMSE YAPAMAZ"

- Venus cep telefonu satışları nasıl gidiyor?

Küresel rekabeti çok yoğun bir sektör, "Boyumuzdan büyük iş aldık?" diye düşündünüz mü hiç? Ürün ve kalite açısından memnunuz, ama satış aşamasında yolun çok başındayız. Şu anda üretim 500 binler civarında, 2016'da 1 milyon yapacağız. Pazar payında 2016 hedefi yüzde 10. Bizim cep telefonumuzda ithal parçalar var, ama yazılımı biz yapıyoruz ve yazılıma hükmederseniz belirleyiciler masasına geçersiniz. Ben telefona sadece cihaz olarak bakmıyorum. Apple'ı inceleyin, yarı geliri cihazdan yarı geliri uygulamalardan. Olaya böyle bakmak lazım. Cep telefonu çok doğurgan bir ürün. Yol zor olsa da yatırım yapacaksınız. Biz yanlış bir iş yapmadık cep telefonuna girerek. Ama biraz sabretmek lazım.