Meclis Raporu:Bağ-Kur darboğazda

Bağ-Kur'un 2001 yılına ait hesaplarını denetleyen komisyon, kurumun nasıl yönetildiğini gözler önüne serdi. Raporda, Bağ-Kur'un darboğazda olduğu; ilaç israfı, usulsüzlükler ve yapılan yanlış uygulamaların kurumu zarara soktuğu belirtildi.

Bağ-Kur'un gelir ve gider hesabını tasvip etmeyen komisyon, kurumun 2001 yılında 1.3 trilyon lira gelir elde etmesine karşın, 3 trilyon liradan fazla gideri olduğunu ve 1.8 trilyon lira açık verdiğini belirledi. Bu açığın 1.7 trilyon liradan fazlasının Hazine yardımı, kalan kısmının da borçlanma ile kapatıldığı vurgulandı.

Personel gideri
Gelirin, giderlerin yüzde 42'sini karşılayabildiği belirtilerek, ?Gelirlerin tümü sağlık harcamalarına tahsis edilmektedir. Sadece sağlık giderlerinin 1.2 trilyon lira olduğu görülmektedir? denildi. Bağ-Kur'un, 2001 yılı sonu itibariyle personel giderlerini de mercek altına alan komisyon, 30.2 trilyon liralık bir rakamla karşılaştı. 1986 yılından itibaren sağlık hizmetinin verilmeye başlanmasıyla kurumun mali yapısının tamamen bozulduğu vurgulanarak, raporda, ?Fonlardaki birikimler kullanıldığı halde, 1989 yılından itibaren dönem bilançoları zararla kapanmaya başlamıştır? ifadesine yer verildi.

Kurumun sorunları arasında ?sağlık sigortası?nın da bulunduğu ve Sağlık Sigortası Fonu'nun 2001 yılında 33.4 milyar lira zarar ettiği bildirildi. 2001 yılında 1479 sayılı kanun kapsamında bulunan 7.8 milyon hak sahibine sağlık karnesi verilerek, 1.2 trilyon lira sağlık harcaması yapıldığı belirlendi. 2926 sayılı kanun kapsamında bulunan 1.2 milyon hak sahibine de sağlık karnesi sağlandığı ve 51.7 trilyon lira harcama yapıldığı kaydedildi.

Yanlış yönetim
Arka arkaya yapılan yasa değişiklikleri, af yasaları ve af beklentileri nedeniyle prim alacaklarının arttığı, giderlerin çoğaldığı ve ödemelerde darboğaza girildiği de belirtildi. Raporda, erken emeklilikten dolayı kuruma gelecek olan yükü karşılayacak gelir artırıcı bir önlem alınmadığından, kurumun mali dengesinin tamamen bozulduğu vurgulandı.

Sigortalılar ile bunların ödedikleri primin yeterince izlenemediği ifade edilirken, kuruma kayıtlı olan 377 bin 921 sigortalının 5 yıldır ödemediği prim turanın 3.5 katrilyon lirayı bulduğu belirtildi. 2001 yılı sonu itibariyle prim alacağının da 5.4 katrilyon liraya ulaştığı kaydedildi.

Prim tahsili yapılamıyor
Sigortalıların yüzde 50.7'sinin hiç prim ödemediği de ortaya çıkarken, kurumun en önemli sorunları arasında prim tahsili olduğu vurgulandı. Yüksek oranda bir kesimin hiç prim ödememesinin, aktif sigortalı sayısında tereddüt yarattığı ve kurumun dengelerini bozduğu kaydedildi. Sık sık çıkarılan af, tecil ve taksitlendirmenin aktif sigortalılarda prim ödeme alışkanlığını bozduğu da vurgulanarak, bu konuda yapılacak yasal düzenlemelerde daha hassas olunması istendi. Kurumun prim alacaklarının, tekrar icra marifetiyle takibine ilişkin yasal düzenleme yapılması gerektiğine de vurgu yapıldı.

İsraf ve usulsüzlükler diz boyu
Raporda, Bağ-Kur'un yönetimi başarısız bulunurken, denetlenen dönemde görevli yöneticilerin kuruluşu iyi yönetemedikleri kaydedildi. Yanlış yönetim, yapılan usülsüzlükler ve ilaç israflarının kurumu zora soktuğu ifade edildi. Kurumun, 2001 Yılı Yatırım Programı'nın uygulanması, koordinasyonu ve izlenmesine dair karara aykırı olarak hareket ettiği ve zarara uğratıldığı belirtildi. DPT Müsteşarlığı'na başvurulmadan ve yatırım programına alınması sağlanmadan, T5 Otomasyon Projesi'ne start verildiği ve ihale dosyası hazırlatılarak danışman şirkete ödeme yapıldığı da ortaya çıktı. Bağ-Kur'un bu proje nedeniyle 146 milyon dolar zarara uğratıldığı vurgulandı.

H.O.Tercüman