Bizim 'özürlü' anlayışımız: Eğer sağ ayağınız var, sol ayağınız yoksa veri indiriminden yaralanamazsınız
MALİYE Bakanlığı'nın ?özürlü' kriterlerinin can yakıcı olduğu ortaya çıktı. Tıbben ?özürlülük' derecesi, Maliye Bakanlığı'nın engelliler için özel otomobil alımında uyguladığı vergi indirimlerinde geçerli sayılmıyor. THY de aynı biçimde uluslararası havayolu taşımacılığı IATA kriterlerine uyduğunu savunuyor. Ancak uygulama çok farklı. Avrupa Birliği'nde engellilere hayatı kolaylaştırmak için her şey yapılırken Maliye Bakanlığı ve THY kendine göre sınıflandırma yapıyor.
VERGİ MUAFİYETİ VAR
MALİYE Bakanlığı engelliler için üretilen araçlarda vergi muafiyeti uyguluyor. İthal edilen özel tertibatlı otomobiller için hiçbir vergi alınmıyor. Yurtiçinden alınacak engelli otomobillerinde de Özel Tüketim Vergisi alınmıyor. Ancak Maliye Bakanlığı ilginç bir kriter belirliyor. Engelli sayılabilmek için sağ ayağın olmaması şart. Eğer sağ ayağınız var, sol ayağınız yoksa Maliye'nin vergi indiriminden yararlanamıyorsunuz.
SAĞ BACAĞIN FAYDASI
SOL bacağı olmayan birisini engelli saymayan Maliye Bakanlığı'nın gerekçesi de çok ilginç: Sol bacağı olmayan bir kişi otomatik vitesli bir aracı rahatlıkla kullanabilir! Çünkü otomatik vitesli aracı kullanmak için sol bacağa ihtiyaç yok. Gaz ve fren sağ ayakla idare ediliyor. Bu kriteri gözönüne alan Maliye Bakanlığı, sol bacağı olmayanların engelli aracı alırken vergi indiriminden yararlanmasına gerek olmadığına karar veriyor.
VERGİ BİLMECESİ
ENGELLİLERİN Maliye'den şikayeti bununla da sınırlı değil. Kamuda çalışanlara gelir vergisi indirimi uyguluyor. ?Özür' derecesine göre üç kademeli indirim yapılıyor. Ancak gelir vergisi matrahı düşük olduğu için engelliler vergi iadesinden çok az miktarda yararlanabiliyor. Kamuda çalışan engellilerden alınmayan gelir vergisi, vergi iadesinin düşüklüğü nedeniyle geri alınmış oluyor.
THY'NİN KRİTERLERİ
THY engellilere indirim uyguluyor. Ancak THY'nin kriterleri tıp litaratüründeki kriterlerden farklı. Kısmi ya da genel felç geçirdiği için refakatçisiz hareket edemeyenlere, iki ayağı kullanamayanlara, uçak içinde acil durumlarda hızlı hareket etme kabiliyeti olmayanlara iç hatlarda yüzde 20, dış hatlarda yüzde 40 indirim uygulanıyor. Ama yüzde 95 engelli olan birisi protez kullanabiliyorsa THY'nin indirim ve yer hizmetlerinde sağladığı kolaylıklardan faydalanamıyor.
ÇİFT TARAFLI ENGELLEME
THY özürlü bileti ve koltuğu vermediği için, yurtdışına çıkan bir özürlü vatandaş, indiği havaalanında birçok engelle karşılaşıyor. IATA kriterlerine göre özürlü biletiyle havalanan bir yolcu için ineceği havalimanında özürlü sandaylesi ve diğer yer hizmetleri hazırlanıyor. Özürlü yolcu da rahatça havaalanından ayrılıyor. THY özürlü bileti vermediği için, hem kendisi tekerlekli sandayle gibi hizmetleri vermiyor hem de diğer havaalanlarında özürlünün bu hizmetlerden faydalanmasını engelliyor. THY personelinin kişisel duygularla özürlülere tekerlekli sandalye gibi konularda yardımcı olması ise tek teselli kaynağı oluyor.