Kur riskinden kaçana 50 bin dolarlık fatura

HAMİDE HANGÜL

Döviz kurunda ani dalgalanmalar sanayicinin belini büküyor. İç piyasada faturayı TL'yle kesmesine karşın, hammaddeyi yurt dışından dolar ve euroyla satın alan üreticiler, aşırı fiyat oynaklığından korunmak için bankaların yolunu tutmaya başladı. Kur riskinden kaçarken bu defa hedge olarak bilinen, bankaların "finansal riskten korunma" maliyetine yakalandı. Karlılığını "hedge" ile bir anlamda sigortalamak isteyen üreticilere, 1 milyon dolarlık işlem için 50 bin dolarlara yükselen faturalar çıktı. Kimyadan ev tekstiline kadar yaklaşık yüzde 85 hammaddenin yurt dışından ithal edildiğini belirten ihracatçılar, firmaların yüzde 80'inin de küçük ve orta ölçekli olduğunu, söz konusu işletmelerin hedge yükünü kaldırmasının mümkün olmadığına vurgu yaptı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verileri incelendiğinde, kurda ani dalgalanmaların yaşandığı ortamda, şirketlerin ithalat borçlarının da arttığı görüldü. Buna göre, geçen yılın tamamında 33,1 milyar dolar olan söz konusu borçlar, bu yılın ilk 8 ayında 39,2 milyar dolara yükseldi. Bunun 38,8 milyar doları kısa, 395 milyon dolarlık kısmı da uzun vadeliden oluştu. İhracat alacakları ise 14,1 milyar dolarda kaldı. İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Başkanı Murat Akyüz, kur riskinden korunmak için sağlanan enstrümanların pahalı olduğuna işaret etti. Hammaddenin yüzde 100 yurtiçinden TL ile alınma pozisyonuna sahip olmadığının altını çizen Akyüz, bu nedenle ürünlerin yüzde 85'ini yurt dışından ithal edildiğini bildirdi. Dövizle yapılan alımlar nedeniyle üreticilerin, ani kur dalgalanmalarından korunmak için bankalara gittiğinde yüksek bedelle karşılaştığına işaret eden Murat Akyüz, şöyle devam etti: "1 milyon dolarlık ihracat yapan bir firmanın, bunun karşılığında 50 bin dolar hedge etme maliyeti var. Bu bedeller çok yüksek. Bankalar düşük tutarlı ihracatlarda hedge yapmayı kabul etmiyor. Hedge maliyeti, özellikle küçük ve orta ölçekli firmaların ulaşabileceği değerlere düşürülmeli. Çoğu ihracatçı açık hesap veriyor. Firmalar sürekli bizlere, kendilerini güvenceye alacak enstrümanları sormaya başladı. Sanayici neyle uğraşacağını şaşırdı."

DOLAR ÇIKINCA İNDİRİM İSTİYORLAR

Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) Başkanı Burak Önder, üyelerinin hepsinin sanayici ve ihracatçı olduğunu ve toplamda 163 üyelerinin bulunduğunu söyledi. Döviz kurunda ani artışların avantaj olmadığını ifade eden Önder, "Önümüzü görebilmek daha büyük bir avantaj" diye konuştu. Üyelerinin yüzde 95'inin küçük ve orta ölçekli olduğunu ve hammadde ve makineler dahil ithalatın yüzde 85 seviyesinde olduğuna işaret eden Önder, kur riskinden korunma enstrümanlarını pahal olması nedeniyle çok fazla kullanamadıklarını, söz konusu ürünleri daha çok büyüklerin kullanabildiğini söyledi. Ağırlıklı pazarlarının Avrupa ve Ortadoğu olduğuna işaret eden Önder, "Türkiye ile çalışan müşteriler kur yükseldiğinde indirim istemeye başlıyorlar. En ufak bir oynamada indirim istiyorlar" dedi.

'ÇİFTLİK BANK'A SORUŞTURMA

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, son dönemde vatandaşlar tarafından saadet zinciri olduğu gerekçesiyle şikayet konusu olan Çiftlik Bank isimli sanal oyun için inceleme başlattı. Edinilen bilgilere göre, bakanlığa son dönemde konuyla ilgili çok sayıda şikayet yapıldı. Vatandaşların, söz konusu oyunun, piramit satış sistemi olabileceği gerekçesiyle denetim yapılmasını talep ettiği öğrenildi. Bakanlık da son dönemde yazılı ve görsel medyada sıklıkla gündeme gelen, ihbar ve şikayetlere de konu olan sanal çiftlik oyununa ilişkin, şirket ve organizasyonları denetim kapsamına aldı.

İKİ BANKAYA 'REKABETİ İHLAL' CEZASI

Rekabet Kurumu (RK), kurumsal müşterilere kredi sağlayan üç bankanın Rekabet Kanunu'nu ihlal ettiğine, bunlardan ING Bank ve Royal Bank of Scotland İstanbul şubesine idari para cezasına karar verdi. Bu kapsamda, ING Bank'a 21.1 milyon TL, Royal Bank of Scotland'a 66 bin TL idari para cezası verilmesine de karar verildi. Bank of Tokyo-Mitsubishi UFJ Turkey ise kanunun ilgili maddesinde yer alan işbirliği halinde para cezasından bağışıklık veya indirim şartlarına bağlı olarak ceza almadı. İncelemede, Citibank, Deutsche Bank, ING Bank, JP Morgan, Sumitomo Mitsui Bank, Merrill Lynch, RBS, HSBC, Societe Generale, Standard Chartered, TEB ve UBS yer almış