'EGO'nun ödemediği borç doğalgaza zam olarak yansıyacak'
Ülkenin ikinci en büyük şehiriçi doğalgaz dağıtım şebekesi EGO'nun borçlarına ilişkin faizlerin silinmesinin faturası tüketiciye çıkacak.
Alacaklarını tahsil edemeyen BOTAŞ, petrol fiyatları düşmesine rağmen doğalgazda indirim yapmadı.
Devletin doğalgaz tedarik ve ithalat şirketi BOTAŞ, Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne ait şirketten tahsil edemeyeceği 400 milyon yeni liralık faizi, 'maliyet' kalemi olarak defterine işleyecek. Bu durum, söz konusu tutarın zam olarak faturalara yansıması anlamına geliyor. Ankara'da gaz satış ve şehiriçi şebeke dağıtımı yapan şirketten toplam 1 milyar 50 milyon YTL tutarında alacakları bulunduğunu belirten yetkililer, "Biz kanunen zarar edemeyiz. Alacağımızı tahsil edemediğimiz için yurtdışından 2 milyar yeni liralık kredi görüşmesi yapıyoruz. Ciddi faiz maliyetimiz var. Aradaki bu farkı mecburen vatandaşın faturasına yansıtacağız." ifadesini kullandı. EGO'nun borç faizi, geçtiğimiz günlerde Meclis'ten geçen bir kanunla iptal edilmişti.
Başta Rusya olmak üzere İran, Mısır ve Nijerya'dan ithal ettiği doğalgazın parasını peşin ödeyen BOTAŞ, kamu kurumlarından alacakları yüzünden zor günler geçiriyor. Kurumun alacaklı listesinin başında 4 milyarı faiz olmak üzere 8 milyar YTL ile yine devletin elektrik üretim şirketi EÜAŞ geliyor. EGO ve diğer şirketlerle birlikte toplam alacağı ise 9 milyar yeni lirayı aşmış durumda. Geçen sene 70 dolar seviyesinde seyreden petrol fiyatlarının bu yıl 60 dolar mertebesinde gezindiğini kaydeden yetkililer, "Ancak finansman sorunu yaşadığımız için bu düşmeyi indirim olarak yansıtamadık. Faiz yükünün ağırlığı buna engel oldu." açıklamasında bulundu. Üstü kapalı zam anlamına gelebilecek bu durumdan dolayı tüketicinin bin metreküp gaz için fazladan 5-6 dolar ödemek zorunda kalacağını ifade eden bir başka yetkili, EGO'nun vatandaştan parayı peşin almasına rağmen ödeme yapmadığına işaret ederek, bunun doğalgaz maliyetine yansımasının yüzde 3'ü bulduğunu öne sürüyor. Yetkililer, "Yurtdışından doğalgaz alış maliyetinin üzerine işletme maliyetini koyarak satıyoruz. Amortisman var. Bu harcamalardan bin metreküpe yansıyan maliyetin içerisine faiz maliyetini de eklemeye başladık." diye konuştu.
BOTAŞ, borçlarını tahsil edemediği için geçen yıl bankalardan kredi çekmişti. Devlet şirketinin 2007 yılı içinde ödemesi gereken kısa vadeli kredi borçları için 2 milyar YTL'nin üzerinde finansmana ihtiyaç duyacağı belirtiliyor. Bunun yanında gerekli fiyat ayarlamalarının yapılmaması durumunda da 1,5 milyar yeni lira civarında zarar edeceği ifade edilen kamu şirketinin, yaklaşık 500 milyon dolar da yatırıma ihtiyacı olduğu belirtiliyor. Yetkililere göre 2007 yılında BOTAŞ'ın finansmanı için ihtiyaç duyduğu tutar 4 milyar YTL'nin üzerinde. BOTAŞ, çektiği malî sıkıntılar yüzünden geçtiğimiz aylarda da Rusya ve İran'a gaz parasını ödemek üzere doğalgaz dağıtım şirketlerinin ödemelerini bir hafta erkene almıştı. Şirketlere tek taraflı protokol gönderen BOTAŞ, normalde ayın 25'inde yapılması gereken ödemelerin yüzde 70'inin ayın 18'inde yapılmasını istemişti. Söz konusu gelişme dağıtım şirketlerinin tepkisini çekerken bazı firmalar da mali açıdan sıkıntı yaşamamak için vatandaşın faturasını erken tahsil etme kararı almıştı.
Maliye, vergi borcu yüzünden hesaplarına el koydu
Alacaklarını tahsil edemeyen BOTAŞ'ın başı bu yüzden Maliye Bakanlığı ile derde girdi. Maliye, Özel Tüketim Vergisi'ni (ÖTV) ödeyemeyen kurumun hesaplarına el koydu. Aylık 3 milyar metreküplük doğalgaz satışı yapan BOTAŞ, yaklaşık 63 milyon yeni liralık ÖTV'yi, para sıkıntısını çözmek için kullandı. Vergi tutarının hesaba girmediğini fark eden Maliye de şirketin hesaplarına haciz koydu. Haciz işlemini doğrulayan BOTAŞ Genel Müdür Vekili Saltuk Düzyol, "ÖTV ve KDV borçları nedeniyle Hazine Müsteşarlığı ve Maliye Bakanlığı'nın aldığı bir kararla EÜAŞ ve EGO'dan gelen paralara el konuldu. Ancak bu iki şirketten gelen para zaten ödemeleri gereken miktarın altında. Haczin kaldırılmasına ilişkin görüşmelerimiz sürüyor." bilgisini verdi.
Geçen ay şirkete tahakkuk ettirilen 1,8 milyar yeni lira ÖTV'nin ancak 1,6 milyarı tahsil edilebildi. Edinilen bilgiye göre Kasım 2006'dan bu yana alacaklarını bir türlü tahsil edemeyen şirket, para çarkını döndürmek için vergi ödemelerini askıya almayı kararlaştırdı. Bu çerçevede son 3-4 aydır ÖTV'yi ödemedi. Yıllık 30 milyar metreküplük doğalgaz ithalatı gerçekleştiren BOTAŞ'ın metreküp başına 0,21 yeni lira vergi ödemesi gerekiyor.
ALACAĞI 9 MİLYAR YTL'Yİ AŞTI
Kurum - Tutar
EÜAŞ 8 milyar YTL
EGO 1.050 milyon YTL
İZGAZ 81 milyon YTL
HEAŞ 50 milyon YTL
YİD 9 milyon YTL