Tüketiciye destek lafta kaldı, KDV indirimi yolda eridi
TÜİK'in açıkladığı haziran ayı üretici ve tüketici fiyat endeksi yüzde 10'luk KDV indiriminin hiçbir ürüne tam olarak yansıtılmadığını ortaya çıkardı. "Tüketicinin cebine yarayacak" denilen KDV indirimi üretici ile son satıcı arasında yok oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı haziran ayı üretici ve tüketici fiyat endeksi yüzde 10'luk katma değer vergisi (KDV) indiriminin hiçbir ürüne tam olarak yansıtılmadığını ortaya çıkardı.
Endekse göre, bisküviden dondurmaya, meyve sularından salam sosise kadar 8 bin kalemi bulan ürün gruplarında yüzde 10 olması gereken indirim bazı ürünlerde hiç yapılmadı çok az üründe ise yüzde 7'yi geçmedi. "Tüketicinin cebine yarayacak" denilen KDV indirimi üretici ile son satıcı arasındaki yolda eridi.
KDV indiriminden önce 70 YKr olan hazır çorbanın fiyatı indirimile birlikte 64 YKr olması gerekirken 69 kuruşa, 24.5 YTL olan sucuğun fiyatı ise 22.4 YTL olması gerekirken 23.5 YTL oldu. Yufka ve hamur tatlılarında ise fiyatlar hiç değişmedi.
KDV indiriminin geçerli olmadığı mayıs ayında bir litre meyve suyunu 1.99 YTL'ye alan tüketici indirimle birlikte aynı ürünü 1.82 YTL'ye alması gerekirken 1.92 YTL'ye razı oldu. Arada eritilen 10 YKr fark ise KDV indirimini yansıtmayan bakkal, market gibi satış noktalarının ya da ürünü dağıtan bayi, distribütör gibi aracıların cebine girdi.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı haziran ayı üretici ve tüketici fiyat endeksi, enflasyona ve tüketiciye destek olması için yapılan yüzde 10'luk Katma Değer Vergisi (KDV) indiriminin hiçbir ürüne tam olarak yansıtılmadığını ortaya çıkardı. Endekse göre, bisküviden dondurmaya, meyve sularından salam sosise kadar 8 bin kalemi bulan ürün gruplarında ürünün birim fiyatı üzerinden yüzde 8.47 olması gereken indirim, bazı ürünlerde hiç yapılmadı çok az üründe ise yüzde 7'yi geçmedi. "Tüketicinin cebine yarayacak" denilen KDV indirimi üretici ile son satıcı arasındaki yolda eridi.
TÜİK'in haziran ayı verilerine göre yapılan incelemede olması gereken indirime en yakın indirimin yapıldığı ürünler sosis, salam, bisküvi, dondurma, cips, ketçap oldu. Baharatlar, lokum ve şekerlemeler gibi ürün grupları ise KDV indiriminin en az uygulandığı ürünler kapsamında yer alırken, yufka ve hamur tatlılarında fiyatların hiç değişmediği, nişastada ise fiyatların arttığı dikkat çekti. Örneğin, KDV indiriminden önce 70 YKr olan hazır çorbanın fiyatı indirimle birlikte 64 YKr olması gerekirken 69 YKr, 24.5 YTL olan sucuğun fiyatı ise 22.4 YTL olması gerekirken 23.5 YTL oldu.
Bazı marketler fiyatlarda cuzi miktarda bir indirime giderken, kimileri ise indirime hiç yanaşmadı. Örneğin, KDV indiriminin geçerli olmadığı mayıs ayında bir litre meyve suyunu 1.99 YTL'ye alan tüketici, indirimle birlikte aynı ürünü 1.82 YTL'ye alması gerekirken 1.92 YTL'ye razı oldu. Arada eritilen 10 kuruşluk fark ise KDV indirimini yansıtmayan bakkal, market gibi satış noktalarının, ya da ürünü dağıtan bayi, distribütör gibi aracıların cebine girdi.
İnmedi, yükseldi
Mayıs ve haziran ayındaki üretici fiyatları karşılaştırıldığında ise ürünlerin fabrika çıkış fiyatında çok düşük oranda artış olduğu gözlendi. Sektördeki birçok kişiye göre temmuz ayında fiyat artışları kendini daha çok hissetirecek. Dağıtım işi yapan bir firmanın yetkilisi, "Yüzde 10'luk KDV indirimi faturalara yansıdı. Fakat bakkalı marketi söz konusu indirimi ürünlere yansıtmıyor. Birçok satış noktası haziran ayında karını artırdı. Üretici firmalar bu durumdan rahatsız. Yeni zamlarla kendileri de bu pastadan pay almayı planlıyorlar" diyor. Dağıtımını yaptığı ürünlerde temmuz ayında zam yapılacağının kendilerine bildirildiğini söyleyen yetkili, "KDV indirimi tüketicinin dışında herkesi memnun etti" diye konuştu.
Üretici de perakendeci de melek değil
Tüketiciler Birliği Başkanı M. Bülent Deniz, birçok markette inceleme yaptıklarını, ticaret odalarından fiyat endekslerini alarak karşılaştırdıklarını belirterek, "Ne marketler ne de perakendeciler melek değil. Bizim tespitlerimize her iki kesimde de KDV indirimini eritecek tavırlar yaygın. İndirim uygular gibi görünüp uygulamayanlar hayli fazla" dedi. Gıdada KDV indiminin tam olarak uygulanmış olması durumunda enflasyon rakamının birkaç puan daha düşük çıkması gerektiğini söyleyen Deniz, sorunu çözecek tepkinin asıl olarak tüketicilerden gelmesi gerektiğini savundu.
Firmalar hazırlıksız yakalandı
Nazlı Gıda Yönetim kurulu Başkanı Ethem Kurt, KDV indirimi talebinin uzun zamandır dillendirilmesine karşın bu kadar çabuk uygulanacağını beklemediklerini belirterek, "Firmaların birçoğu şaşkın. Karlarını realize edemeden indirime gitmeleri gerekiyor. Bu bir geçiş süreci. Bir iki ay içinde rakamlar tam olarak oturur" dedi.
Kent Cadbury Kurumsal İletişim Genel Müdür Yardımcısı Ömer Taşçı, KDV indiriminin piyasaya tam olarak yansımamış olmasını piyasadaki stok ürünlere bağlıyor. Birçok satış noktasının mayıs ayından kalma stok üründe indirim yapmayı tercih etmediğini söyleyen Taşçı, "Mevcut stokları düşünerek geçiş yapmayı planlayan satış noktaları var" diye konuştu.
Dimes Pazarlama Müdürü Seren Tümöz ise, ilk aydan KDV indirimi yapmayı tercih etmeyen birçok marketin, önümüzdeki günlerde kampanyalarla bu indirimi yansıtacaklarını söyledi. Sektördeki birçok isim ise KDV indiriminin tüketici fiyatlarına değil, kayıtdışı satışlara yansıdığını belirtiyor. KDV indirimi ile birlikte kayıtdışı çalışan birçok firmanın kayıtlı çalışır duruma geldiğini söyleyen Ömür Gıda Pazarlama'nın sahibi Ekrem Hanedan, "KDV düşünce faturalar gerçeğe yaklaştı. Fakat bu firmalar hala indirim konusunda direniyorlar" dedi.