BOTAŞ maaşları banka kredisiyle ödüyor

BOTAŞ'ın 12,3 milyar yeni lira alacağı var, maaşları banka kredisiyle ödüyor

Devlet kurumlarından alacaklarını tahsil edemeyen Botaş, yatırımlar için dövize endeksli dış kredi kullanıyor. Bu durum şirketin mali bünyesini bozuyor.

Kamu kurumlarına sattığı doğalgazın parasını alamayan BOTAŞ, mali krizle karşı karşıya. Kurumun içinde bulunduğu zor durum Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu tarafından hazırlanan raporla da ortaya konuldu.

Rapora göre şirketin Kasım 2007 itibarıyla toplam alacağı 12,3 milyar YTL'ye çıktı. Sebebiyse dağıtım şirketleri ve elektrik santrallarının, aldıkları gazın parasını ödememesi. Parayı tahsil edemese de doğalgazı kesemeyen BOTAŞ, nakit sıkıntısı yaşıyor. "Kamu kuruluşları gaz parasını ödemeyerek finansman ihtiyacını BOTAŞ'tan karşılıyor." denilen raporda, şu uyarıda bulunuluyor: "Müşterilerin borçları sürekli birikmekte. Sonuçta personel maaşlarını dahi kredi kullanarak ödemek durumunda kalan BOTAŞ, ağır bir nakit darboğazına girmektedir." Raporda, kamu kurumlarındaki alacakların ivedilikle tahsil edilmesi, mal ve hizmet maliyetlerini azaltacak tedbirlerin alınması ve yatırımların zamanında bitirilmesi tavsiye ediliyor.

Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) ile ilgili hazırladığı 2006 Yılı Raporu'nu Meclis'e sundu. Meclis çevrelerinden edinilen bilgilere göre raporda 2006 yılı değerlendirilirken 2007 için çarpıcı tespitlere yer veriyor. Buna göre, Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ), Ankara Gaz Dağıtım AŞ (EGO), İstanbul Gaz Dağıtım AŞ (İGDAŞ) gibi kamu kuruluşlarından alacaklarını tahsil edemeyen BOTAŞ'ın mali yapısı giderek bozuluyor. 31 Ekim 2007 itibarıyla şirket sadece işletme ve yatırım faaliyetlerini sürdürebilmesi için bankalardan 1,9 milyar yeni lira kredi kullandı. Kredilerin faiz gideri 590,6 milyon yeni lira. Raporda alacakların tahsil edilememesi sebebiyle yatırımların tamamının dövize endeksli dış kredi kullanılmasının şirketin mali bünyesini esaslı bir şekilde bozduğu belirtiliyor.

Yüksek Denetleme Kurulu'nun yaptığı çalışmada kamu kuruluşlarının BOTAŞ ile irtibatı ilginç bir şekilde anlatılıyor. Buna göre, kamu kurumları finansman ihtiyaçlarını, BOTAŞ'a borçlarını yıllardır düzgün ödemeyerek ve biriktirerek karşılama yolunu seçiyor. Parasını alamayan şirketin doğalgaz ithal ettiği ülkelere borçlarını süresinde ödeyebilmesi için bankalardan kredi alması, borçlanma ve satış maliyetini olumsuz etkiliyor. Bu konuda bir diğer menfi durum da yatırım harcamaları için yabancı para birimleri üzerinden kredi kullanılması. BOTAŞ'ın kamu kurumları ve bakanlıkla yaptığı yazışmalara da yer verilen raporda, Enerji Bakanlığı'na hitaben yazılan bir yazıda şirketin 9 Ekim 2007 itibarıyla kredi stokunun 1,6 milyar yeni liraya yükseldiği, 2,4 milyar yeni lira vergi borcuyla toplam nakit ihtiyacının 4,1 milyar yeni liraya çıktığı bilgisine yer veriliyor.

Alacağını tahsil edemeyen BOTAŞ, borçlarını ödemek için bankaların kapısını çalıyor. Ancak, şirketin yazışmalarında, 18 Eylül 2007'de yapılan 300 milyon yeni liralık kredi ihalesine limitlerin dolu olması sebebiyle hiçbir bankanın teklif vermediği ifade ediliyor. BOTAŞ, krizin aşılması için hacizlerin kaldırılmasını ve nakit ihtiyacının giderilmesini istiyor. Rapor, enteresan bir konuya da yer veriyor: Yap-işlet, yap-işlet-devret'ler de Tetaş'ın kendilerine ödememe yapmamasını gerekçe göstererek BOTAŞ'a olan borçlarını düzenli ödemiyor. Bu santralların ödeme yapmaması durumunda doğacak açık 470 milyon yeni lira.

BOTAŞ'IN ALACAKLILAR LİSTESİ*

Kurum Borcu**

EÜAŞ-HEAŞ 10.864,8

EGO 676,9

BOT 417,4

İGDAŞ 119,7

İZGAZ 73,6

TÜGSAŞ 22,3

Diğer 99,9

(*) 16 Kasım 2007 itibarıyla, (**) Milyon YTL

İsmail Altunsoy