Evdeki casus! Süpürge sizi gözetliyor
Son zamanların en popüler cihazlarından robot süpürgeler göründüğü kadar masum olmayabilir. Uzmanlar, bu cihazların güvenlik açıklarına dikkat çekiyor. Robot süpürgelerin ses ve görüntü kaydetmesi ise özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturuyor. Uzmanlar, korunmanın yollarını anlattı.
Son yıllarda yaygınlaşan robot süpürgelerin, bir evin içindeki görüntüleri sızdırmasının ardından gözler güvenlik açıklarına çevrildi. Sosyal medyaya düşen görüntülerin ardından cihazların ne kadar güvenilir olduğu ise merak konusu. Şirket tepkilerin ardından, görüntüleri sızdıran hizmet sağlayıcıyla ilişkisini sonlandırdığını ve inceleme başlattığını duyurdu. Şirketin açıklamasına göre insanların evlerinde fotoğraflarını çeken geliştirme sürümü robot süpürgeler sadece şirket çalışanlarına dağıtılmıştı ve cihazların üzerinde "Video kaydı devam ediyor" yazan bir uyarı vardı.
MAHREMİYET İHLALİ
Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Bilişim Uzmanı Doç. Dr. Ali Murat Kırık, bu süpürgelerin görüntü ve ses kaydettiğini ancak bunun sadece süpürgeyi kontrol etmek ve haritasını oluşturmak için kullanıldığına dikkat çekiyor. Kırık, "Eğer bu haberler doğruysa, bu potansiyel olarak kullanıcı gizliliği ve güvenliği konularını gündeme getirebilir. Kişisel yaşam alanlarına giren bir cihazın böyle duyarlı verileri kaydetmesi, kullanıcıların mahremiyetini ciddi şekilde ihlal edebilir" diyor.
Bu cihazlarda üretici firmaların öncesinde bilgi vermesi ve kullanıcıya kontrol edebilmesi için ayarlar sunması gerekiyor.
"Kullanıcıların cihazın hangi tür verileri kaydettiğini anlayabilmeleri ve gerektiğinde bu işlevleri devre dışı bırakabilmeleri gizlilik haklarını koruma açısından kritiktir" diyen Kırık, şöyle devam ediyor:
"Robot süpürgelerin gizlilik risklerine karşı korunmak için, güvenilir markaları tercih edebilir, güncel yazılım güncellemelerini düzenli yapabilir ve gizlilik ayarlarını kontrol edebilirsiniz. Eğer kamera ve mikrofon gibi özellikler varsa, bu özellikleri gerektiğinde kullanmak üzere ayarlayarak gizliliğinizi koruma altına alabilir, güçlü parolalar kullanabilir ve gerektiğinde ağ bağlantısını kesmek gibi adımlarla daha fazla güvenlik sağlayabilirsiniz."
PEKİ, SORUMLUSU KİM?
Bilişim Hukukçusu Av. Ömer Yılmaz, "Robot süpürgenin ev içerisinde oluşturduğu haritalar, sıklıkla bulut ortamında depolanmakta olup bu verilerin iyi korunmaması halinde korsanların bu verileri ele geçirmesi mümkün olabilmektedir" ifadeleriyle açıklamalarına başlıyor ve şöyle devam ediyor:
"Bu durum açık ve net bir şekilde gizlilik ihlallerini oluşturmaktadır. Reklam verenler, kaydedilen ses ve görüntülerden gelir seviyesine ilişkin bir gösterge olarak evin büyüklüğü ve yaşam tarzıyla ilgili ipuçları verebilecek ve kişi ihtiyacına göre karşısına reklamlar çıkarabileceklerdir."
Bu durumun suç teşkil edip etmediği ve sorumluların kim olduğu sorusunu da yanıtlayan Yılmaz, "İzinsiz ses ve görüntünün alınmış olması ya da kişisel verilerinin depolanmış olması kişilerin özel hayatına müdahale niteliğindedir. Böyle bir durum, Türk Ceza Kanunu Madde 134'te yer alan Özel Hayatın Gizliliğini İhlal suçu kapsamında suç teşkil etmektedir" diyor.
25 YIL HAPİS
Yılmaz, "Ayrıca izinsiz ses ve görüntü alınması; TCK Madde 132'de düzenlenen Haberleşmenin Gizliliğini İhlal suçunu, TCK Madde 133'te düzenlenen Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması suçu, TCK Madde 134'te ve 135'te düzenlenen Kişisel Verilerin Kaydedilmesi suçu ve Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme suçlarını oluşturmaktadır. Tüm bu suçların cezasını hesapladığımızda her bir sorumlu için 25 yılı aşan hapis cezası ve adli para cezası öngörülmektedir.
Bu suçların sorumluları ise; üretici ve satıcı şirket yetkilileridir. Üretici sorumlu olduğu kadar satıcı da sorumludur. Mahremiyeti ihlal edilen mağdurlar; sorumlu kişi ve şirketlere karşı yaşadıkları maddi ve manevi zararın karşılanması için başvuruda bulunabileceklerdir" diyerek açıklamasını noktalıyor.