Devletin malı Deniz mi...
SAYDER Başkanı Kemal Özsemerci'ye göre yolsuzluğu toplumsal bilinç eksikliği körüklüyor. Türk insanı kişi hakkını haram diyerek yemiyor. Devlet malı ise adeta helal sayıldığı için yolsuzluk artıyor...
Türkiye'deki yolsuzluğun bilimsel analizini yapan Sayıştay Denetçileri Derneği (SAYDER) Başkanı Kemal Özsemerci, yolsuzluğun kaynağında bilinç eksikliğinin yattığı sonucuna ulaştı. Özsemerci'nin araştırmalarına göre Türk halkı kişisel haklar konusunda son derece duyarlı. Vatandaşlar, birbirlerine ait malları hak, hukuk, özellikle de "haram ve helal" kavramlarını gözeterek almamaya özen gösteriyor. Ancak, konu devletin malına gelince aynı hassasiyet gösterilmiyor. Hatta devlet malını yemek adeta "helal"e eş değerde görülüyor.
Zihnimiz karışık
Özsemerci'nin, AB Genel Sekreterliği ile AB Komisyonu tarafından ortaklaşa düzenlenen "Yolsuzlukla Mücadele ve Yolsuzluğu Önleme Yöntemleri" konulu seminere sunduğu "Türkiye'de Yolsuzluk Davranışı Analizi" yolsuzluğun nedenlerine ilişkin önemli ipuçları verdi. Türkiye'de devlet malı konusunda bir zihin karmaşıklığı yaşandığını ifade eden Özsemerci, şöyle devam etti: "
Bilinç eksik
"Halbuki özünde devletin malı da bütün bir milletin malıdır; dolayısıyla diğer bireylerin mallarına gösterilen aynı hassasiyetin gösterilmesini gerektirir. Bu bilinç yoksunluğu, bireylerin devlet malı konusundaki hassasiyetini azaltmakta ve karşımıza yolsuzluk ya da yozlaşma olarak çıkmaktadır."
Yardımsever de hassas değil
Yolsuzluk araştırması için iki yıl boyunca 4 ayrı ildeki kamu görevlisi ve vatandaşlardan oluşan 120 kişiyi gözlemleyen Özsemerci, şu ilginç sonuca ulaştı: "Bu kişilerin ortak özelliği çevresinde maddi sıkıntı çeken kişilere düzenli ya da düzensiz maddi olarak yardımda bulunmalarıdır. Yani erdemli davranış sergilemekte ve diğer bireylerin hak ve hukukuna hassasiyeti sürdürebilmekteler.
Oran yüzde 76
Bu kişilerin devletle karşı karşıya kaldıkları durumlarda, aynı hassasiyeti sürdürüp sürdüremediklerini gözlemlemeye çalıştım. Bu kişilerin yüzde 76'sının; en az bir defa kamu yetkisini veya kamu malını şahsi çıkarı için kullandığını tespit ettim. Bu sonuca göre, yardımseverler dahi devlet malına karşı aynı hassasiyeti sürdürmekte zorlanmaktadırlar."