Okula gitmek istemeyen çocukta öğrenme zorluğu olabilir
Yeni eğitim yılı başlayalı bir ay oldu ve hem öğrenciler hem de aileleri için sıkıntılar da başgösterdi. Arkabahçe Psikolojik Gelişim ve Danışmanlık Merkezi kurucularından Psikolog Nur Dinçer Genç ile çocuklarda öğrenme zorluğunu konuştuk.
Pınar Hiçdurmaz
azı çocuklar okula kolay uyum sağlarken, bazıları zorlanıyor. Bunun birçok nedeni olabilir. Eğer bir çocuk okula isteksizse, dersler ilgisini çekmiyorsa, sınıfta kendisinden beklenen beceri ve gelişmeleri gösteremiyorsa mutlaka altında yatan nedenleri araştırmak gerekir. Psikolog Nur Dinçer Genç'e göre, öğrenme problemi olan çocukların zekaları normaldir, ancak derslerde başarısız ve okula isteksizdirler. Kendilerini doğru ifade edemedikleri için arkadaş ilişkilerinde de zorlanırlar. Öğrenme bozukluğu olan bir çocuğu okul öncesi dönemde saptayabilmek mümkün. Yapılacak bazı testler, değerlendirmeler ve aile ile okul öncesi eğitim kurumundan alınacak bilgilerle bunu anlayabilmek ve çocuğun gelişmesine yardımcı olmak mümkün. Bu çocuklar için dershane, kurs gibi çalışmalardan ziyade önce gelişmesi gereken alanlarını saptayıp, sonra bunları geliştirici çalışmalar yapılmalı. Dikkat eksikliği de çocukların okulda zorluk yaşamasına neden olan bir sorun.
Psikolog Nur Dinçer Genç, bu çocukların dikkatlerini uzun süre odaklayamadıklarını belirterek 'Genellikle yerlerinde oturmakta zorlanırlar, çabuk sıkılırlar ve sınıfta ya da ödev yaparken uzun süre masa başında oturamazlar. Dikkatlerini verdikleri anda kolayca öğrenirler, ancak bu süre genellikle kısadır. Uzun süre okumak ve yazmak çabuk sıkılmalarına neden olur, bu nedenle ödev yapmaktan hoşlanmaz, sürekli 'susadım, tuvaletim geldi' gibi bahanelerle yerlerinden kalkmak isterler' diyor. İşte Genç'in dikkat çektiği diğer noktalar:
Yazıları genellikle okunaksız, okuma hızları yavaştır, sınavlarda dikkat hataları yaparlar. Öğrenme bozuklukları, dikkat sorunları ergenlik döneminde değil daha çok çocuk okula başladığı, okuma yazma, ödev yapma gibi yeni sorumluluklar oluşmaya başladığı dönemde ortaya çıkar.
Peki, bu sorunlar için anne ve babalar ne yapmalı? Sorunun çözümü için Psikolog Genç'in en başta söylediği, çocuğunuzu olduğu gibi kabul etmeniz. Ders başarısı düşük olsa bile aslında zeki ve değerli olduğunu ve onu sevdiğinizi hissettirin. Başarması için baskı yapmak yerine destek olun. Başarması için küçük görevler vererek başarıyı tatmasını sağlayın. Onu başka çocuklarla kıyaslamayın. Okul korkusu yaşayan ve okula gitmek istemeyen, ağlayan ya da fiziksel şikayetler yaşayan çocuklarda karşılaşabileceğimiz bir diğer sorun alanı da travmalar olabilir. Çocuğun okulda yaşadığı ve anlatmadığı herhangi korkutucu bir olay da çocukların okuldan korkmasına neden olabilir. Bu durum ele alınmazsa çocuğun tüm eğitim yaşantısını etkiler... Çocukların okula ağlayarak gitmeleri ve annelerinden ayrılmak istememelerinin bir diğer nedeni de aşırı bağımlı ve koruyucu anneler. Bu anne modeli kendi kaygıları nedeniyle çocuğu kendi kontrolü dışında bir yere gönderirse başına bir şey gelebileceği endişesiyle çocuğun da kaygı hissetmesine, anneden ayrılırsa başına bir şeyler gelebileceği için ağlamasına, sınıfta huzursuzluk, dikkatini verememe gibi sorunlara neden olabilir.
Öğrenme zorluğunu nasıl anlarsınız?
l Unutkan ve dalgındırlar, eşyalarını koydukları yeri hatırlama da zorluk çekerler.
l Yaptığı bir hatayı defalarca tekrarlar.
l Yazarken ve okurken harfleri, heceleri birbirine karıştırırlar, özellikle birbirine şekil ya da söyleyiş olarak benzeyen harfleri karıştırırlar.
l Okula ve ödevlere isteksizdirler. Ödev yapmaları çok uzun sürer.
l Zamanı doğru kullanamaz, 10 dakikalık işi bir saatte yapar. Zaman kavramlarını yanlış kullanır.
l Bilmeleri gerektiği mekanlarda bile kolayca kaybolabilirler.
l İmla kurallarını unuturlar.
l Motor becerileri genellikle zayıftır. Spor yapma, elişi faaliyetleri, yazı yazma gibi alanlarda zorlanabilirler.
l Okuması yavaştır, heceleyerek ya da parmaklarıyla takip ederek okur. Kitap okumaya isteksizdir.
l Okuduklarını anlamakta da zorlanır. Ödev yaparken birinin kendine soruyu okumasını ister.
l Dil gelişimleri genelde zayıftır. Kendilerini ifade etmekte güçlük çekerler. Duygu ve düşüncelerini aktaramazlar.
l Matematikte zorlanabilirler. Çarpım tablosunu ezberlemede güçlük çeker, sembolleri karıştırır, toplama, çıkarmaya soldan başlama gibi hatalar yapar.