İşçi sendikaları 5 yıl daha naylon üye ile yetkili olacak
Sendika mevzuatını yenileyen yasa tasarısı önümüzdeki günlerde Meclis'te kabul edilerek yürürlüğe girecek.Tasarının komisyon çalışmaları önceki gün tamamlandı. Yasanın en çok tartışma çıkan maddelerinde mevcut sendikaları koruyan uygulamaya gidildi. Buna göre istatistiklerin yayımlanmasıyla birlikte yetkisini kaybedecek olan sendikalara, 5 yıl süreyle koruma sağlandı. Mevcut yetkili sendikalar, 5 yıl süreyle üye sayılarına bakılmaksızın yetkili kabul edilecek. Böylece emeklileri, çalışmayanları veya vefat edenleri üye göstererek yetki almış olan sendikaların bu yetkisi 5 yıl daha devam edecek.
TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'nda görüşülerek kabul edilen yasa tasarısıyla çalışma hayatında önemli değişiklikler sağlanacak. Halen 2821 ve 2822 sayılı yasalarla düzenlenen çalışma hayatına ilişkin mevzuat, Toplu İş İlişkileri Kanunu olarak tek yasada toplanıyor. Böylece 12 Eylül'ün ürünü olan mevcut yasalar da tarihe karışacak. Tasarıyla halen yüzde 10 olan işkolu barajı, yüzde 1'e düşürülüyor. Böylece sendikal örgütlenmenin önü açılacak. Ancak Ekonomik ve Sosyal Konsey'e üye konfederasyonlara bağlı olmayan işçi sendikaları için işkolu barajı yüzde 3 olarak uygulanacak. Yüzde 1'lik baraj, Hak-İş, DİSK ve Türk-İş'e bağlı sendikalar için uygulanırken, bağımsız sendikalar için bu oran 5 yıl süreyle yüzde 3 olacak.
Yeni yasa ile sendikaların üye sayılarının belirlenmesinde SGK istatistiklerinin esas alınacağı da karara bağlanmış oldu. Tasarı ile Yüksek Hakem Kurulu'nun yapısı, çalışma esasları yeniden belirleniyor. Kurul, Yargıtay'ın bu düzenlemeden doğan uyuşmazlıklara bakan daire başkanının başkanlığında üçlü temsile dayalı olarak 8 üyeden oluşacak. Kurul, başvuru dilekçesinin alındığı günden başlayarak 6 işgünü içinde başkan ve en az 5 üyenin katılımı ile toplanacak.
Sendika üyeliği için noter şartı kaldırılıyor. Halen sendikaya üyelikte ve üyelikten ayrılırken noter şartı aranıyor. Bu durum, hem getirdiği ekonomik maliyet hem de bürokratik işlemler sebebiyle işçinin sendika değiştirmesini veya sendikaya üye olmasını zorlaştırıyor. Noter şartının kaldırılması, özellikle yeni sendikaların örgütlenmesini kolaylaştıracak. Yeni kanun sendikaya üye olmak için notere gitmek yerine e-devlet üzerinden üyelik imkanı getiriyor. Böylece işçi, e-devlet şifresiyle istediği sendikaya üye olabileceği gibi üyelikten de aynı şekilde istifa edebilecek. 15 yaşını dolduranlar, işçi sendikalarına üye olabilecek. Hiç kimse sendikaya üye olmaya veya olmamaya zorlanamayacak. İşçi veya işverenler, aynı işkolunda ve aynı zamanda birden çok sendikaya üye olamayacak. Ancak aynı işkolunda ve aynı zamanda farklı işverenlere ait işyerlerinde çalışan işçiler birden çok sendikaya üye olabilecek. Emekli aylığı bağlananların sendika üyeliği sona erecek. Böylece bu yolla oluşan naylon üyeliklerin önüne geçilecek.
Türkiye'de sendikal alanda büyük bir çarpıklık yaşanıyor. Çalışma Bakanlığı tarafından en son 2009'da yayımlanan istatistiklere göre 3 milyon 200 bin sendika üyesi işçi bulunuyor. Sendikalılık oranı ise yüzde 58. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilere göre 880 bin sendika üyesi işçi var. Sendikalık oranı ise yüzde 8 civarında. Bu durumun sebebiyse sendikaların ölüleri, emekli ve işten ayrılmış olanları üye göstermeye devam etmeleri. Bu yolla gerçekte 880 bin olan sendikalı işçi sayısı 3,2 milyon gösterilerek toplu sözleşme yetkisi sağlanıyor.