TÜİK milli geliri harcama değil, gelire göre hesaplayacak

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı Birol Aydemir, milli geliri artık harcama yöntemi ile değil gelir yöntemi ile belirleyeceklerini açıkladı.

Birol Aydemir, TÜİK'in faaliyetlerini anlattığı basın toplantısında gazetecilerin milli gelir verilerine dair sorularını cevapladı. Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH)'yı gelir yöntemi ile belirlemede geç kalındığından yakınan Aydemir, "Milli geliri daha evvel harcama yöntemi ile açıklıyorduk. Bu sene yüzde 90 ihtimal gelir yöntemi ile açıklayacağız. Her sene devam edecek yeni uygulamada kârlara ve maaşlara bakılacak." ifadelerini kullandı.

Gelir dağılımı ile ilgili rakamların güvenilir olup olmadığı sorulan Aydemir, "Gelir dağılımı için hangi detaylar talep ediliyorsa aktarılabilir. Metodoloji ortaya koyulabilir. Metodolojide garanti ediyoruz, deneklere sorularımız dahi Eurostat tarafından saptanıyor. Burada tereddütümüz yok. Şu an il seviyesinde milli gelir üretemeyiz, ancak metodoloji üretebiliriz. Böyle bir modelle ileride iller temelinde milli gelir ortaya koyulabilir ama teknik güçler var." karşılığını verdi.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun GSMH için ABD ve Avrupa'da olduğu gibi öncü data beyan edip etmeyeceğinin sorulması üzerine Birol Aydemir, şu an için böyle bir niyetlerinin olmadığını belirtti. Aydemir, "Diyelim, milli gelir için yüzde 5 dedik, ardından yüzde 6'ya çıkardık. Ya da yüzde 4 dedik ardından yüzde 3'e indirdik; manşetleri görebiliyorum." dedi.

"BÜYÜME VE ENFLASYON TAHMİNİ YAPMAYIZ"

Türkiye'nin büyüme tahminleri bağlamında IMF'nin yüzde 1,75, OECD'nin yüzde 2,25, iktidarın yüzde 4 gibi oranlar verdiğinin aktarılması; ardından TÜİK'in öngörülerinin sorulması üzerine de Başkan Aydemir, şunları söyledi:

"Biz, büyümede de, enflasyonda da tahmin yapmayız. Tahminleri teyit etme gibi bir rolümüz de yok. Bizi rakamların büyük ya da ufak olup olmadığına değil, verilerin sıhhatli olup olmadığına bakarız. Bağımsızlığımız tamdır, yani TÜİK yorum ve tahmin yapmaz. Verilerin nasıl anlaşılması gerektiğin ortaya koyar."

"Türkiye'de kayıt dışılık fazla. Yanılma payı, sapma yüzde olarak ne olabilir?" sorusu üzerine ise Aydemir, "Kayıt dışı ekonomi ile mücadele kapsamında bütün kamu kurumlarının rolü büyük. Burada TÜİK olarak aşamadığımız sorunlar var. Kayıt dışından ötürü rakamları tamamen bilmiyor, verileri tamamen aktaramıyoruz." dedi. 1995'te kayıt dışılığın yüzde 35 olduğuna işaret eden Aydemir, bu oran gerilese de verileri yüzde 100 sunamadıklarını aktardı. "Kayıt dışılık şu an ne oranda?' sorusunu da şöyle cevap verdi:

"Kayıt dışılığa dair zaman zaman araştırmalar yapılıyor. TÜİK olarak tarım dışı kayıtlı olmayan istihdamın oranını biliyoruz. Bunun da giderek gerilediğini görüyoruz. Tarımda istihdam edilenlerin önemli bölümü kayıt dışı. Tarım dışı kayıt dışı da yüzde 25,5'te tekabül ediyor."