Gelir ve kurumlar vergisinde tahsilat oranı düştü...
Bütçe gelirlerindeki tahakkukun tahsilata oranı, geçen yılın ilk 6 ayında yakalanan performansın gerisinde kaldı. Gelir tahsilatının tahakkuka oranındaki düşüşte vergi dışı gelirler etken oldu. Vergi gelirleri tahsilatında geçen yılın aynı dönemine göre görülen iyileşmede KDV tahsilatındaki artışın etkili olduğu görülüyor. Gelir ve Kurumlar
Vergisi tahsilatının tahakkuka oranının geçen yılın aynı dönemine göre düştüğü
belirlendi.
İlk yarı yıl bütçe sonuçlarına göre gelirlerdeki tahakkuk miktarı geçen yılın
aynı dönemine göre yüzde 26.54 artarken, tahsilat tutarı yüzde 23.82 artış gösterebildi.
Böylece bütçe gelir tahsilatının tahakkuka oranı geçen yılın aynı dönemine
göre düşerek, yüzde 73.67'den yüzde 72.09'a geriledi. Bu gerilemede, vergi dışı
gelirlerin tahsilatında yaşanan düşüş ile Gelir ve Kurumlar Vergisi gibi doğrudan
vergilerin tahsilatının tahakkuka oranındaki düşme etkili oldu.
Vergi gelirlerinde geçen yıl yüzde 78.84 olan tahsilatın tahakkuka oranı, bu
yıl yüzde 79.07'ye çıktı.
Vergi gelirlerindeki tahakkuk tahsilat oranındaki artışta KDV tahsilatındaki
artışın etkili olduğu belirlendi. Yılın ilk yarısı itibariyle Gelir Vergisi'nde
tahakkuk tahsilat oranı yüzde 69.09'dan yüzde 68.41'e gerilerken, Kurumlar Vergisi'nde
de bu oran yüzde 81.27'den yüzde 79.18'e kadar geriledi. Gelir Vergisi'nde tahakkuk
miktarı geçen yılın ilk 6 ayına göre yüzde 18.44 oranında artarken, tahsilat
tutarındaki artış yüzde 17.27'de kaldı. Kurumlar Vergisi'nde de tahakkuk miktarı
yüzde 4.11 artarken, tahsilat miktarı yalnızca yüzde 1.44 oranında artabildi.
Mülkiyet üzerinden alınan vergilerdeki tahsilatın tahakkuka oranı da ilk 6 aylık
dönem için, geçen yıla göre gerileme göstererek, yüzde 86'dan yüzde 85.'e düştü.
Mülkiyet üzerinden alınan vergilerin tahakkuk miktarı geçen yılın ilk 6 ayına
göre yüzde 27.59, tahsilat tutarı ise yüzde 26.89 oranında artış gösterdi. Dahilde
alınan mal ve hizmet vergilerinde ise tahsilatın tahakkuka oranında artış kaydedildi.
Böylece yılın ilk 6 ayı itibariyle geçen yılın aynı döneminde yüzde 76 olan
tahsilat-tahakkuk oranı yüzde 77.60'a çıktı. Bu kapsamda yer alan KDV tahsilatının
tahakkuka oranı da yüzde 58.91'den yüzde 63.68'e çıktı. Dahilde alınan KDV'de
tahakkuk miktarı geçen yıla göre yalnızca yüzde 6. oranında artarken, tahsilat
miktarındaki artış yüzde 15.15'e kadar yükseldi.
ÖTV TAHSİLAT ORANI DA GERİLEDİ
Dahilde alınan mal ve hizmet vergileri kapsamında yer alan ÖTV'nin tahakkuk
tahsilat oranında ise geçen yıla göre gerileme kaydedildi. ÖTV tahsilatının
tahakkuka oranı yılın ilk yarısı itibariyle yüzde 93.91'den yüzde 92.93'e düştü.
Bu gerileme ise büyük ölçüde alkollü içkiler ve tütün üzerinden alınan ÖTV'den
kaynaklandı. Petrol ve doğalgaz ürünlerine ilişkin ÖTV'de tahakkuk tahsilat
oranı yüzde 96.50'den yüzde 98.60'a, motorlu taşıtlara ilişkin ÖTV'nin tahakkuk-tahsilat
oranı yüzde 99.23'ten yüzde 99.73'e çıktı.
Kolalı gazoz, alkollü içki ve tütün mamülleri üzerinden alınan ÖTV tahsilatının
tahakkuka oranı ise geçen yılın ilk yarısındaki yüzde 88.10 düzeyinden yüzde
80'e kadar indi.
Kolalı gazoz, alkollü içki ve tütün mamülleri üzerinden alınan ÖTV'de tahakkuk
miktarı yüzde 27.11 artarken, tahsilat miktarındaki artış yüzde 16.08 oldu.
Dayanıklı tüketim malları ve diğer mallardan kesilen ÖTV'de ise tahakkuk miktarı
geçen yılın ilk 6 ayına göre yüzde 55.86 artış gösterirken, tahsilat miktarındaki
artış yüzde 38.59 oldu. Böylece tahsilatın tahakkuka oranı da dayanıklı tüketim
malları ve diğer mallardan kesilen ÖTV kaleminde yüzde 77.98'den yüzde 69.34'e
gerilemiş oldu.
VERGİ DIŞI GELİR TAHSİLAT ORANI DÜŞTÜ
Vergi dışı gelirlere bakıldığında ise tahsilatın tahakkuka oranının geçen yılın ilk 6 ayında yüzde 55.66 olduğu, ancak bu yılın ilk yarısında bu oranın yüzde 51.54'e gerilediği görülüyor. Bu kapsamda kamunun gayrimenkul kiraları tahsilatı yüzde 77.20'den yüzde 69.43'e düşerken, para cezaları ve cezalardaki tahsilatın tahakkuka oranı yüzde 23.27'den yüzde 10.67'ye kadar indi. Sermaye gelirlerindeki tahsilatın tahakkuka oranı yüzde 82.22'den yüzde 66.40'a düşerken, bu kalemdeki gerilemenin taşınmaz satışlarındaki gelir tahsilatı düşüklüğünden kaynaklandığı belirlendi.