Kamu Etik Kurulu etkisini gösterdi memurlar ?özel' tekliflere mesafeli
Kamu kurumlarında artış gösteren rüşvet ve iltimasın önünü almak için kurulan Başbakanlık Kamu Görevlileri Etik Kurulu'nun çalışmaları etkisini göstermeye başladı.
Kurulun işi sıkı tutması sonucunda kamu görevlileri ?eski alışkanlıklarından? vazgeçmek zorunda kalıyor. Memurlar artık hediye ve ?lüks otellerde ağırlanma' konularına daha temkinli yaklaşıyor. Böyle olunca özellikle iş dünyasından seminer gerekçesiyle gelen tatil beldelerinde konaklama teklifleri de kamudaki cazibesini yitirmeye başladı. Başbakanlık Kamu Görevlileri Etik Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Sağlam, ?Bazı bakanların müsteşarları ya da genel müdürleri ?Falan şirket bizim memurumuzu otelde ağırlamak istiyor, izin verir misiniz?' diye soruyor. Biz de izin vermiyoruz.? diyor.
Mehmet Sağlam, bir yıllık geçmişi olmasına rağmen kurulun ağırlığını hissettirmeye başladığını belirtiyor. İki haftada bir yaptıkları toplantılarda başvuruları ve şikayetleri değerlendirdiklerini kaydeden Sağlam, yetki alanına giren kurumlarda aykırı bir durum tespit edilmesi halinde durumu yargıya intikal ettirdiklerini ifade ediyor. Sağlam, şu tespitlerde bulunuyor: ?Etik konusunda toplumsal bir hassasiyet oluştu. Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nı devralan komutan, konuşmasında etik vurgusu yaptı. Yargıtay yetkimiz dışındaki bir alan olmasına rağmen Yargıtay başkanı burada bir etik kurul oluşturdu. ODTÜ konuyla ilgili bir master program hazırladı. Sayın Başbakan'ımız bir genelge yayınlayarak en küçük bir hediyenin bile artık alınmayacağını ilan etti. İşte bütün bunlar etikle ilgili hassasiyetin oluştuğunu gösteriyor.?
Mehmet Sağlam, bu gelişmeler üzerine kamu görevlilerinin de şikayet konusu olan alışkanlıklarını değiştirdiğini savunuyor. Sağlam, buna delil olarak kendilerine gelen izin taleplerini gösteriyor: ?Etik kurallara karşı hassasiyet oluşmaya başladığına dair üç örnek vermek istiyorum. Birincisi Sağlık Bakanlığı müsteşarı beni aradı. Bir ilaç firması öteden beri olduğu gibi Sağlık Bakanlığı'ndaki bazı üst düzey memurları bir otelde ağırlamak istiyormuş. ?Ne yapalım?' diye sordu. Biz ?Talebi yazılı yapın' dedik. Yazılı talep geldi. İzin vermedik. Aynı şekilde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndan bir genel müdür aradı. Sendikalardan biri seminer gerekçesiyle bir yerde kendilerini ağırlamak istiyormuş. Ona da izin vermedik. Başka bir örnekde belediyelerden. İstanbul'dan bir belediye başkanı aradı ve ?Düğünlerde biz çiçek gönderiyoruz, ne yapalım' diye sordu. Kendilerine yazı gönderdik dedik ki, kendi paranızla çiçek gönderirseniz mahsuru yok. Ama belediye bütçesinden olmaz.? Kamu Görevlileri Etik Kurulu, bir yıllık geçmişe sahip. 25 Mayıs 2004'te kurulan Etik Kurulu öncelikli olarak bir yol haritası çıkardı. Kurul'un işlevini tespit etmek için dünyadaki örnekleri incelendi ve bir yönetmelik vücuda getirildi. Daha sonra Başbakan Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla yayınlanan yönetmelikte, memurlara hediye alma ve herhangi bir şirket tarafından ağırlanma gibi yasaklar getirildi. Etik kavramlar tanımlandıktan sonra kurula yapılacak olan başvuruların yöntemleri belirlendi. Bu arada etik kültürün yaygınlaştırılması için Diyanet, Milli Eğitim, TRT ve RTÜK yetkilileriyle temasa geçildi. Çalışmalar sonucunda okullarda yılın bir gününün Etik Günü olarak kutlanması kararlaştırıldı. Yine camilerde imamların bu konuya sık sık vurgu yapması, televizyonlarda spot yayınlar yapılması istendi. Kurul, bununla da yetinmeyip her memura bir ?Etik Sözleşme' metni gönderdi. Yetki alanına giren bütün memurlar sözleşmeye attıkları imzalarla, görevlerini yaparken ?etik davranma sözü' vermiş oldu.
Ayda iki kez toplanıyor
Etik Kurulu üyeleri ayda iki kez bir araya geliyor. Milli Eğitim eski bakanlarından Mehmet Sağlam'ın başkanlık ettiği kurulda şu üyeler görev yapıyor: ?Teoman Ünüsan, Burhan Özfatura, Sabri Coşkun, Erdoğan Kesim, Filiz Dinçmen, Muharrem Göktayoğlu, Prof. Dr. Bilal Eryılmaz, Dr. Oktay Duran.? Toplantılarda sözleşmeye aykırı davranan memurların durumu ele alınıyor. Mektup, telefon veya internet yoluyla gelen başvuruları değerlendiren kurul üyeleri gazetelerde yer alan haberleri de inceliyor. Başvurular arasında rüşvet ve yolsuzluk ihbarlarından memurların kaba davrandığına kadar bir dizi etik dışı davranış iddiası var. Etik Kurulu, suçun durumuna göre memurluktan men etme de dahil, disiplin cezaları verebiliyor. Etik Kurulu, herhangi bir üst düzey memurun etiğe aykırı suç işlediğine kanaat getirirse söz konusu şahsı Resmi Gazete'de deşifre etme yetkisine de sahip. Kurulun görev alanı içine genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, kamu iktisadi teşebbüsleri, döner sermayeli kuruluşlar, mahalli idareler ve bunların birlikleri, kamu tüzel kişiliğini haiz kurul, üst kurul, kurum, enstitü, teşebbüs, teşekkül, fon ve sair adlarla kurulmuş olan kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan tüm personel bulunuyor. Ancak Etik Kurulu Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Bakanlar Kurulu üyeleri, Türk Silahlı Kuvvetleri ve yargı mensuplarını etik açıdan denetleyemiyor. Yetki alanının kısıtlı olmasından şikayetçi olan Mehmet Sağlam, tüm kuruluşların buna dahil edilmesini istiyor.
zaman