Bankalar para verip fetva alıyor: Bazı işlemler için fetva bedeli 500 bin dolara çıkıyor
Batılı bankalar İslami yatırımın araçlarını İslam dünyasında pazarlamak için helal fetvası verecek din bilgini arıyor. Bazı işlemler için fetva bedeli 500 bin dolara çıkıyor
Dünya bankacılık devleri milyarca dolarlık İslami sermayeden pay alabilmek ve İslami bono, yatırım fonu satabilmek, kredi kullandırabilmek için fetva verecek uzmanlar arıyor. Müslümanların faizi haram kabul etmeleri nedeniyle ancak bir din bilgini ya da mollanın fetva vermesi durumunda modern yatırım araçlarına para bağladıklarını ifade eden Financial Times, finans devlerinin bu sorunu aşmanın yolunu fetva yoluyla bulduklarını belirtiyor.
Bu noktada dev bankaların önüne fetva verecek saygınlığı
olan, finansla yatırım araçları hakkında bilgi sahibi ve bu araçlar hakkında
bilgi veren dokümanları anlayabilecek kadar iyi İngilizce bilen İsalm dini
bilginlerinin sayısının azlığıyla ilgili sorun çıkıyor.
20 önemli din bilgini var
Buna bir de petrol fiyatlarındaki artış nedeniyle Ortadoğu'nun daha da
zenginleşmesi eklenince tüm yatırım bankaları İslam dünyasına yönelik pazarlama
faaliyetlerini artırdı. Bu durum da fetva konusundaki rekabeti inanılmaz
boyutlara çıkardı. İslami finans konusunda fetva veren Londra merkezli Dar Al
Istithmar adlı enstitünün yetkililerinden Humayon Dar, bu konudaki sıkıntıyı,
"Dünya genelinde İslami finans konusuyla ilgilenen 150 din bilgini var ama
bunlardan yalnızca 20'si uluslararası üne ve öneme sahip" sözleriyle özetliyor.
Ücretler sürekli değişiyor
Denton Wilde Sapte adlı avukatlık şirketinin ortaklarından Farmida Bi de, "İslam
bilginlerine ulaşmak kolay değil ve ücretleri de sürekli yükseliyor. Sayıları o
kadar az ki dünyanın dört yanındaki müşterilerine ulaşmak için uçaktan
inmiyorlar' dedi. Fetva için ödenen ücretler gizli tutuluyor ve fetva verenin
kurduğu bir vakfa bağış olarak yatırılıyor.
Yatırım bankalarının yetkilileri büyük sermaye piyasası işlemleri için verilen fetvalara ödedikleri ücretin geçen yıllara göre önemli oranda artarak 500 bin dolara kadar çıktığını ifade ediyor. HSBC ve Citigroup gibi bankacılık devleri bağımsız İslam dini bilginlerinden oluşan bağımsız, 'Şeriat Danışma Kurulları' oluşturmuş bulunuyor. Aralarında Barclays Capital'in de bulunduğu bazı yatırım bankaları ise işlem bazında fetva hizmeti almaya tercih ediyor.
Dar Al Istihmar Shariah adlı danışmanlık şirketinin çoğunluk hissedarı Deutsche Bank, finansal konularda bilgili ve nitelikli İslam din bilginleri yetiştirmek için eğitim programları düzenliyor. Ancak tüm bu çabaların arz- talep dengesizliği ve sektörün büyüme hızı dikkate alındığında sorunu kısa vadede çözmesi mümkün değil. İslami finans sektörünün bugünkü büyüklüğü 200 milyar dolar ve petrol fiyatlarındaki artış nedeniyle de hızlı büyüme eğiliminde. Bugüne kadar geleneksel olarak Ortadoğu ve Asya'daki yerel bankaların elinde bulunan bu sektörde artık Batılı yatırım bankalarının da yeni 'İslami' yatırım araçlarıyla devreye girmesi sonucu önemli rekabete yaşanıyor.
radikal