Kitap ihtiyaçlarında fincan falı
MEB Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün, her ders yılının tam bu zamanlarında okullara göndermiş olduğu yazının bu seferki versiyonunda, okulların 2-27 Şubat 2015 tarihleri arasında, 2015-2016 ders yılı için kitap ihtiyaç adetlerinin belirtilen esaslar çerçevesinde girilmesini istenmektedir.
MEB Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün 2014-2015 Eğitim-Öğretim Yılı Ders Kitabı İhtiyacı yazısını bilgisayarınıza indirmek için tıklayınız.
2014-2015 eğitim-öğretim yılı için ihtiyaç girilecek ders kitabı listesini bilgisayarınıza indirmek için tıklayınız.
Okullarımız, bu yazıya istinaden, 2014-2015 ders yılının tam ortasında, 2015-2016 ders yılına ilişkin kitap ihtiyaç adetlerini, ders bazında MEBBİS ''Kitap İhtiyaç Belirleme'' bölümü üzerinden girmeye koyulmuşlardır.
Yalnız, okullarımızın kitap ihtiyaçları girişi yapıldığı zaman ile ilgili, birtakım belirsizlikler içerisinde tamamen ileriyi okumaya, öngörüye bağlı olarak seçmeli derslere ilişkin kitap ihtiyaçları girişinin yapılmasına dair sıkıntılar yaşadıklarını, her ders yılının tam da bu zamanlarında duyuyoruz. Bilinmelidir ki, bu sıkıntı verici durum, özellikle 4+4+4 sistemi ile birlikte seçmeli ders saatlerinin artırımına bağlı olarak, iyiden iyiye kendini daha büyük çaplarda göstermeye başlamıştır.
Her ne kadar MEB, kitap girişlerinin erken yapılmasının, kitapların gelecek ders yılı için hazırlanma sürecinin uzunluğundan dem vurarak açıklamaya çalışıyor olsa da, okullarımız her ders yılı ortasında rutin bir şekilde devam eden, sonraki ders yılı başında da yöneticilerin fellik fellik kitap aramak ya da eldeki kitapları çıkarmak için okul okul gezelediği sıkıntılı bu karambol durumdan bir an evvel kurtarılmalıdırlar.
MEB'in, gelecek ders yılının kitap ihtiyaçlarına ilişkin sayısal veri girişinin zamanında, bu denli ısrarcı tutumu yöneticilerimizin öngörü yetisini geliştirmek (!) için olsa gerek diye düşünmeden de edemiyorum. MEB, üzülerek belirtmeliyim ki, böyle devam ederse, bu sıkıntılı durum ile ilgili seçmeli derslerin kitap ihtiyaçlarına ilişkin sayısal veri girişini fincan falına bağlayarak sulandırma yolunu açabileceğini göz ardı etmemelidir. Dilerseniz, bu mevzuyu biraz daha açarak ilerleyelim, şöyle ki;
Yukarıda bahsedildiği üzere, gelecek ders yılı kitap ihtiyaçlarına dair sayısal veri girişi, her ders yılının tam ortasında MEBBİS ''Kitap İhtiyaç Belirleme'' bölümü üzerinden okul yöneticileri tarafından gerçekleştiriliyor.
Haftalık ders çizelgelerinde belirtilen zorunlu derslerin kitap ihtiyaçlarına dair sayısal veri girişinde bir belirsizlik yok. Cari ders yılı içinde 5.sınıf, gelecek ders yılı için söz konusu veri girişinde 6.sınıf gibi düşünülerek, öğrenci mevcudu üzerinden artı öğretmen de içine katılarak sayısal veri girişinde bulunulmaktadır.(Tabi nakil gelen-giden öğrenciler, kitap ihtiyaç veri girişi yapılırken hangi okulda ise, o okul tarafından kendilerine gelecek ders yılı başında kitapları takdim edilmektedir) Yalnız, yukarıda da dediğimiz üzere, seçmeli derslerle ilgili küçümsenen ya da önemsenmeyen büyük bir belirsizlik var.
O da, çok açık, gelecek ders yılı için okulda hangi seçmeli derslerin okutulacağının belli olmamasıdır. Zira; cari ders yılının sonunda, belirlenen prosedür çerçevesinde gelecek ders yılı için seçmeli dersler belirlenmektedir. Gel gör ki, cari ders yılının tam ortasında, gelecek ders yılı için seçmeli derslerle ilgili sayısal olarak kitap ihtiyacı girmeniz, siz değerli yöneticilerimizden istenmektedir. ASLINDA, YAMAN BİR ÇELİŞKİ HALİ... Ama bu yaman çelişki hali de, MEB'in yukarıda anılan yazısında, okul yöneticileri seçmeli derslerle ilgili kitap ihtiyaç adedi girerken, gerekli önlemleri alır denerek mevzu dallanıp budaklanmadan yani sorgulanması istenmeden kapatılmaktadır. MEB, bu kronik görmez, aldırmaz, umursamaz tutumu ile şu sonuçların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir:
1- Zorunlu dersler için elinde iyi ya da kötü bir dayanağı olan okul yöneticileri, şu şunu seçer bu bunu seçer gibi tahmin yürüterek, elinde hiçbir dayanağı olmadan seçmeli derslerle ilgili takriben veri girişinde bulunabilmektedir.
Bu durumda, sipariş edilen seçmeli ders kitaplarıyla ilgili ders yılı sonunda seçmeli derslerin belirlenmesinden sonra gelecek ders yılın başında gelen seçmeli ders kitapları ele alındığında ya fazlalık ya da eksiklik ortaya çıkabilmektedir. Eksiklikte, artık fellik fellik kitap ara ya da ilçeye ve ile ihtiyaç bildir, onun da 1-2 ay gelmesini gezeleyerek bekle, veliler kitap yok diyerek ilçeye ve ile şikayet etsin, bir de bu şikayetle uğraşdur işte.
2- Tahmini olarak belirlenerek sayısal veri girişi yapılan seçmeli derslerin, oldu ki, öğrenciler tarafından rağbet görmemesinden, o seçmeli dersin okutulması için 10 sayısına ulaşılamadı, işte bu durumda cari ders yılının tam ortasında MEBBİS üzerinden müdürün basireti ile sipariş edilen, 10 öğrenci tarafından tercih edilmeyerek bu kotaya takılan, ama ders yılı başında okula poşetler içinde yıkılan seçmeli derslerle ilgili kitaplar elde kalabilmektedir.
Bu şartlarda ise bu kitaplar okul için tırt durumundadır, bu kitaplara ihtiyacı olan okulların arayışı da başlamıştır zaten. Elde kalıp, görünür bir yerlerde de muhafaza ediliyorsa, yandı gülüm keten helva, maarif müfettişlerince, kitap ihtiyacı sayısal veri girişi yaparak kitap ihtiyaç listesini MEBBİS üzerinden alıp onaylayan yönetici hakkında kamuyu zarara uğratmaktan işlem başlatılabilmektedir.
Yöneticinin, kitap ihtiyacı ile ilgili sayısal veri girişi sırasında, MEB yazısının ''ÖNLEM AL'' uyarısına dayanarak işlem yaptığı ama kendisinin işin sonunda ceza alabilme ihtimaline karşı önlem almamış olduğu da eline tutuşturulan ifade tutanağı ile yazılı olarak ortaya konabilmektedir. Yöneticinin de , hakkında başlatılan bu işlem ders verici bir şekilde kulağına küpe olabilmektedir.
3- Yönetici, kitap ihtiyaçlarını girerken seçtiği seçmeli dersler baktı ki seçilmeyecek, böyle bir risk var, iş külfeti katmerlenecek, sorunlar yumağında sıkışacak, şıpıdık öğrenciyi kendi seçtiği seçmeli derslere manipüle ederek, kendince bir yöntemle işin içinden çıkabilmektedir.
O zaman, böyle antidemokratik yöntemlerin yolunun da göz göre göre açılabileceğini düşünebilmekteyiz. Ayrıca, seçmeli ders belirleme süreci, manasız ve etkisiz bir prosedür gibi algılanıp iyice çivisi çıkarılabilir; bu durumda kitap ihtiyaçlarını belirleme sürecinin kurbanıdır aslında, seçmeli dersleri belirleme süreci diyebiliriz.
Netice olarak, lafazanlık yapmaya lüzum yok, seçmeli dersler aslında kitap ihtiyaçlarına ilişkin sayısal veri girişi yapılırken, okul yöneticileri inisiyatifinde seçilmektedir. Bu insiyatifi alan okul yöneticileri, seçmeli ders kitap sıkıntısı yaşamamak için de seçmeli ders belirleme sürecinde, BAZI DEĞERLERİ GÖRMEZDEN GELEN çeşitli istenmedik yolları açmak zorunda kalabilmektedir. DİLERİM, ANLATMAYA ÇALIŞTIĞIMIZ BU İKİRCİKLİ HALİN BİR DEDİĞİNİ İKİ ETMEZLER...
ÖNERİM: SEÇMELİ DERSLERİ BELİRLEME SÜRECİNİ, KİTAP İHTİYAÇLARINI BELİRLEME SÜRECİNİN ÖNÜNE ALARAK, BİRBİRİNE BAĞLI BU İKİ İŞİ BİR MANTIĞA KAVUŞTURUP, SIKINTI VEREN BU ARIZAYI DA BÖYLELİKLE ONARMIŞ OLURUZ NAÇİZANE KANAATLERİMCE...
Yahya ASLAN