Memur vergi ödemesin Memur vergi ödemesin
erdoğan süzer
Anayasa Mahkemesi'nin sosyal güvenlik reformunun bazı maddelerini iptal eden kararının "gerekçe"lerini nihayet okuduk.
Karar, Yüce Mahkeme'nin sosyal güvenlik yönünden memura "ayrıcalık" istediği şeklinde ciddi kuşkulara yol açmıştı. Başkan Tülay Tuğcu, "Gerekçeyi okuduğunuzda ayrıcalık yapmadığımızı göreceksiniz" diyerek kuşkuları dağıtmaya çalıştıysa da, bu sözler gerekçeye yönelik merakı daha da artırmaktan başka işe yaramadı. Nihayet Anadolu Ajansı, günlerdir merakla beklenen gerekçeli kararın ayrıntılarını yayınladı. Gerekçeyi okuyunca ayrıcalık yapıldığı yönündeki görüşümüz değişmedi aksine daha da kuvvetlendi. Anayasa Mahkemesi'nin kararı sanki; memuru sosyal güvenlik sisteminin külfetlerinden uzak tutan, nimetlerinden ise en üst seviyede yararlanmasını emreden bir görüşü yansıtıyor. Gerekçedeki kritik birkaç ifadeyi paylaşıp yorumlayalım:
MEMURUMA DOKUNMA
"Yasa koyucunun memurlara ödenecek emekli maaşı ile diğer çalışanlara ödenecek yaşlılık aylığının hesaplanmasında, bunların benzerlik ve farklılıklarını dikkate alarak aktüeryal dengeyi bozmadan düzenleme yapma olanağı vardır ve bu konudaki takdir kendisine aittir." "Yasa önünde eşitlik, herkesin her yönden aynı kurallara bağlı tutulacağı anlamına gelmez. Durumlarındaki özellikler kimi kişiler ya da topluluklar için değişik kuralları ve uygulamaları gerektirebilir. Çalışma yaşamında kimilerinin hukuksal konularından kaynaklanan değişik kurallara bağlı tutulmaları, diğer çalışanlardan ayrıcalıklı olmaları anlamına gelmez."
"Çalışanların emeklilikleri için ön görülen yaş haddinin aynen korunması durumunda kurumun finansman sorunun daha da büyüyeceği gözetildiğinde bu sınırın aktüeryal dengelere göre zaman içinde yükseltilmesinin yasa koyucunun takdirinde olduğu açıktır. Sigortalıların özel durumları gözetilerek kurala istisnalar getirilmesi (memura) karşısında düzenlemenin adil ve makul olmadığından söz edilemez."
VERGİ DE ÖDEMESİN
Mahkeme'ye göre memurların; işçi, esnaf veya çiftçilerden farklı olarak daha erken emekli olması, emekli maaşlarına daha yüksek belirlenmesi ve daha yüksek zam uygulanması, diğerlerinin aksine muayene katılım ücreti ve diş protezi için para ödememesi Anayasa'nın "kanun önünde eşitlik" ilkesine tam uyuyor. Bu gerekçelerden çıkan yorum şudur: "Sosyal güvenlik sisteminin gelir ve gider dengesini eşitlemek istiyorsan, bunu memura dokunmadan yap. İster memur dışındakileri daha çok çalıştırıp daha geç emekli et. İster emekli ettiklerine düşük maaş bağla. İster giderleri kısmak için onlardan katkı parası al. Dengeyi nasıl sağlamak istersen öyle sağla. Buna yetkin var. Ancak, aktüeryal dengeyi düzelteceğim diye sakın memura dokunma." Yanlış anlaşılmasın, yeni sosyal güvenlik sistemini yüzde yüz savunuyor değiliz. Bizim itirazımız vatandaşlar arasında eşitsizliğe yol açabilecek düzenlemelere. "Kanun önünde herkes eşittir" diyorsak, bu eşitlik diş protezi ya da muayene için ödenecek katkı payında da, trafik cezalarında da vergide de sağlanmalı. Devlet hizmetlerinden yararlanabilmek için herkes vergi ödüyorsa, aynı şekilde sosyal güvenlik sisteminden yararlanmak için de aynı külfeti ödemeli. Sahi memur, muayene ve diş protezine katkı payı ödeyince Anayasa'ya aykırı oluyor da vergi ödeyince neden aykırı olmuyor? İşçiyle birlikte memurdan da vergi almak hiç kanun önündeki eşitliğe uyuyor mu?