'Devlet memuru' yerine 'kamu hizmeti görevlisi' denilecek
Ekonomide 'devletçilik' bitiyor
AKP'nin hazırladığı yeni anayasa taslağında ekonomide 'devletçilik' ilkesi 'fiilen uygulanmadığı' için kaldırılıyor. 'Devlet memuru' yerine 'kamu hizmeti görevlisi' denilecek
GÖKÇER TAHİNCİOĞLU Ankara
AKP'nin isteği üzerine Prof. Dr. Ergun Özbudun başkanlığındaki akademisyen heyet, tarafından hazırlanan Anayasa taslağında Türkiye milletvekilliği sistemi" yer aldı. Taslak kabul edilirse, 550 milletvekilinden 100'ü "milli çevre milletvekili" adı altında TBMM'ye girecek. Yüzde 10'luk baraja takılan partiler de TBMM'de temsil edilebilecek. Taslakla, Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu ile Atatürk Dil ve Tarih Yüksek Kurumu kaldırılacak.
Taslakta yer alan düzenlemelerden bazıları şöyle:
Cumhurbaşkanının yetkileri azaltıldı. Cumhurbaşkanı, üçlü kararnameler dışında atama yetkisine sahip olamayacak. Rektörleri, YÖK Başkanı'nı, Yargıtay Başsavcısı'nı, Danıştay, HSYK ve Anayasa Mahkemesi üyelerini atayamayacak.
Yargıtay Başsavcısı'nı Yargıtay üyeleri, YÖK Başkanı'nı rektörler seçecek.
YAŞ ve HSYK kararları, cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemler, OHAL kararnameleri yargı denetimine açılacak.
Adalet Bakanı HSYK'da bulunamayacak.
Basın organları toplatılamayacak.
Temel hak ve özgürlükler ancak AİHS'ye aykırı hallerde sınırlandırılabilecek.
Anayasa Mahkemesi'nin üye sayısı artırılacak, üyelerinden bazılarını TBMM seçecek.
Anayasa Mahkemesi, AİHS'ye aykırı yasaları iptal edebilecek.
MGK anayasal bir organ olmayacak.
Zorunlu din dersleri seçmeli hale dönüştürülecek.
Kadınlar, yaşlılar ve çocuklar için pozitif ayrımcılık niteliğinde çıkarılacak yasaların Anayasa'ya aykırı olmayacağı vurgulanacak.
Sınırlı dokunulmazlık
Zimmet, irtikap, sahtecilik gibi suçlarda milletvekillerinin dokunulmazlığı olmayacak.
Savcılar, kamu görevlilerini, belirlenecek sınırlı suçlar dışında izin almaksızın soruşturabilecek.
TSK mensupları ve hâkim - savcıların nasıl bir yargılama usulüne tabi olacaklarını TBMM belirleyecek.
Cumhurbaşkanı da yüz kızartıcı suçlar dışındaki suçlardan yargılanamayacak.
Ekonomide devletçilik ilkesi, fiilen uygulanmadığından taslakta yer almadı.
Anayasa'nın başlangıç bölümü kısaltılarak sadeleştirildi. Bu bölümdeki "Türk varlığı", "Türk milli menfaatleri" gibi ifadeler muğlak olduğu gerekçesiyle kaldırıldı. Gençliğin korunması bölümündeki "Atatürk ilke ve inkılapları doğrultusunda" ifadesi kalktı.
Ateistlere güvence
"Din ve vicdan hürriyeti" başlıklı 24. maddeye, "Kimse dini inanç ve kanaatlerinden veya bunları değiştirmekten dolayı suçlanamaz ve kınanamaz" hükmü eklendi.
"Dini ayin ve tören düzenleme özgürlüğünün laik cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamayacağı" ifadesi değişti. "Laiklik" yerine "kamu düzeni ve genel ahlaka aykırı olmama" getirildi.
Türbana özgürlük
Eğitim ve öğretimle ilgili bölümde "kimse kılık kıyafeti nedeniyle eğitim hakkından alıkonamaz" gibi "türbanla eğitim"e imkan sağlayan önerilere yer verildi. Ancak laiklikle ilgili düzenlemeler, üniversiteler dışında türbanın diğer okullarda ve kamuda takılmasına imkân tanımayacak.
Farklı dillerde seçmeli eğitime imkân tanınacak.
Vatandaşlık konusunda 1924 Anayasası'ndaki 'Türkiye ahalisine vatandaşlık bakımından Türk denir' ifadesine benzer bir tanım kullanılacak.
Yüce Divan değişiyor
"2B" olarak bilinen, 1981'den sonra orman vasfını yitirmiş araziler satılacak.
Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay üyelerinden karma bir heyet Yüce Divan görevini yürütecek.
"Devlet memuru" yerine "kamu hizmeti görevlisi" ifadesi konulurken, görevlilerden hangilerinin memur, hangilerinin farklı statüde olacağı kanunla düzenlenecek.
Erdoğan: Anayasayı halkımız onaylayacak
DİNÇER ŞEREF İstanbul
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, dün öğle saatlerinde ANA uçağıyla İstanbul'a geçti. Atatürk Havalimanı VIP salonunda THY Yönetim Kurulu Başkanı Candan Karlıtekin ve THY Genel Müdürü Temel Kotil ile görüşen Erdoğan, daha sonra gazetecilerin "yeni anayasa taslağı" ile ilgili sorularını şöyle yanıtladı: "Taslak önce sivil toplum örgütlerine, üniversitelere, akademisyenlere gönderilecek. Müzakere süreci var, onu bitireceğiz. Bunun dışında taslağı partimizin internet sitesinde yayımlayacağız. Halktan eleştirel yaklaşımları alacağız. 3 veya 4 ay gibi bir süreç olacak. Daha sonra parlamentoya gelecek. Ondan sonra halkoylamasına sunacağız. Halkın oyladığı değil, onayladığı anayasa olacak."