Elektronik ihale dönemi başlıyor devletin mal alımı ucuzlayacak
Okul ve hastane yapımından ilaç alımına kadar pek çok alandaki kamu alımlarının ihale sürecindeki bürokratik işleyişe 'elektronik' kolaylık geliyor.
Gelecek yıldan itibaren faaliyete geçecek 'elektronik ihale' uygulaması sayesinde, devlete iş yapan firmalar artık kapı kapı dolaşıp belge toplamak zorunda kalmayacak. Devlet kurumları da, birbirlerinin bilgi işlem ve veri tabanını kullanarak ihaleye girecek şirketlerle ilgili sorgulamaları anında yapabilecek. Kamu ihalelerine giren firmalar yaklaşık 2-3 hafta süren teminat mektubu, vergi borcu yoktur yazısı, ihale yasağı yoktur kâğıdı gibi yaklaşık 30 belgeyi bir araya getirmek zorunda kalıyor. Sağlanacak 'sanal' kolaylığın devlete ucuz mal olarak geri dönmesi bekleniyor. Kamu İhale Kurumu (KİK) Başkanı Hasan Gül, "Belgelerin tamamı elektronik ortamda üretilebilecek. Firmalar bu belgeleri hazırlarken edecekleri masraflardan kurtulduğu için ihalelerde daha düşük teklif verecek ve bizim de maliyetlerimiz azalacak." ifadelerini kullandı. Kamu ihalesine girecek bir firmanın yapacağı masraf hizmet alımının büyüklüğüne göre değişiyor. Bazı işlerde masraf turarı 8-10 bin YTL'ye kadar çıkabiliyor.
Ekonomi muhabirleri ile bir araya gelerek kamu ihale sistemindeki yenilikleri aktaran Hasan Gül, elektronik ihale sayesinde öncelikle zaman kaybının ortadan kalkacağını söyledi. İlk olarak hastanelerin tıbbi malzeme alımlarında kullanılacak pilot uygulama, Ocak 2008 itibarıyla başlayacak. Bu çerçevede Sağlık Bakanlığı, gerekli altyapıyı oluşturdu. Ayrıca Kamu İhale Kanunu'nu yeniden kaleme almayı düşündüklerini açıklayan Gül, "Avrupa Birliği direktifleri çerçevesinde 30-35 maddeyi değiştirmeyi düşünüyoruz. Yasayı sadeleştireceğiz ve Avrupa Birliği ile ortak ifadeleri kullanmaya özen göstereceğiz." dedi. AB'de su, enerji, ulaştırma ve posta sektörlerine yönelik özel bir mevzuat bulunduğunu belirterek, buna benzer bir düzenlemenin Türkiye'de uygulamaya geçirileceğini de kaydetti.
Bu çerçevede 'Sektörler Yasası'na ilişkin taslak 2008'in ilk 3 ayı içinde Meclis'e sunulacak. Uygulama sayesinde piyasa şartlarında hizmet veren KİT'lere yönelik esneklik getirilecek. Yasa devreye girdiğinde su, enerji, ulaştırma ve posta sektörlerinde hammadde alımları ihalesiz yapılabilecek. Mevcut uygulamada Türkiye'nin doğalgaz ihtiyacını karşılayan Botaş'ın konuya ilişkin sıkıntı yaşadığını aktaran Gül, "İran gazı kesti, Rusya'dan gelen gaz azaldı gibi durumlarda, Botaş'ın acilen bu eksikliği bir şekilde gidermesi lazım. Ancak böyle bir problem olsa bile, herhangi bir ülkeden ihalesiz gaz alması mümkün değil. Cezayir'e telefon edip 'bir gemi sıvılaştırılmış gaz yollayın' diyemiyor." diye konuştu. Sektörler Kanunu'nun yürürlüğe girmesiyle birlikte kurumların asli faaliyetleriyle ilgili ihale yapma zorunluluğu ortadan kalkacak.
'Çin malı almıyorum' diyemezsiniz
Hastanelerin tıbbî malzeme alımlarında CE belgesi olup olmadığı ve kalite belgelerinin bulunup bulunmadığı denetleniyor. Bunların olması halinde ürünün Türkiye'de satışına izin veriliyor. KİK Başkanı Hasan Gül, özellikle Çin'den gelen tıbbî ürünlerle ilgili hastanelerde tereddütler yaşandığını belirterek, kendi yaklaşımlarını şöyle aktardı: "Mutlaka haklı gerekçeleri vardır. Biz de çok tartıştık. Buradaki yöntem şu, eğer bir ürün gerekli kalite belgelerine sahipse, sırf menşeinden dolayı almıyorum diyemiyorsunuz."
İhale Kanunu'na AB ayarı yolda
Kamu İhale Kurumu Başkanı Hasan Gül, enerji operasyonlarına da değindi. Gül, "KİT'lerin eli ayağı bağlanmış durumda. Mevcut kanuna göre ihalelerini yapmaya çalışıyorlar. Uygulamadaki kanun onların ihtiyaçlarına göre düzenlenen, gerekli esnekliği veren bir kanun değil." değerlendirmesinde bulundu. Mevcut ihale kanununun AB direktifleri ile uyumlu olmadığını, bu yüzden kanunu yenileyeceklerini de kaydetti.