Sebze meyve el yakıyor: Bu mevsimde böyle artış nasıl oldu?

Ağustos ayında enflasyon yüzde 1,12 ile, beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Gıda ürünleri bu artışta başı çekti. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ağustosta aylık bazda yüzde 1,12, Yurt İçi Üretici

Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 2,77 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 19,25 olurken, yurt içi üretici fiyatlarında ise yüzde 45,52 oldu. Ağustosta yıllık bazda en yüksek artış yüzde 29 ile gıda ve alkolsüz içeceklerde görüldü.

SEBZE MEVYE FİYATLARI UÇTU

Ağustosta fiyatı en çok artan 20 üründen 15'i gıda ürünleri olurken, bu 15 ürünün 12'si ise sebze ve meyveden oluştu. Mevsimi olsun ya da olmasın hemen her sebze ve meyvede artış yaşanırken, yaz mevsimi ürünlerindeki yüksek artış gözlerden kaçmadı. Karpuzdan kavuna kadar pek çok üründeki artış tüketicilere yansırken, çarşıda pazarda fiyatlar cep yaktı. Gıda ve alkolsüz içecekleri, yüzde 2,27 ile lokanta ve oteller ve yüzde 1,38 ile ev eşyası takip etti. Fiyatı en çok düşüş gösteren gruplar ise yüzde 3,08 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 0,77 ile ulaştırma olarak kayıtlara geçti.

GIDA ENFLASYONU YILLIKTA YÜZDE 29

TÜFE'de ana harcama gruplarında ağustosta yıllık bazda en yüksek artış yüzde 29 ile gıda ve alkolsüz içeceklerde görüldü. Bunu yüzde 22,91 ile ev eşyası ve yüzde 21,76 ile ulaştırma izledi. Ağustosta 2020'ye göre artışın düşük olduğu ana gruplar sırasıyla yüzde 1,79 ile alkollü içecekler ve tütün grubu, yüzde 4,79 ile haberleşme, yüzde 7,47 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 10,75 ile eğitim olarak belirlendi. Ağustosta, endekste kapsanan 415 maddeden 59 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 49 maddenin ortalama fiyatı değişmedi. 307 maddenin ortalama fiyatı ise arttı.

SALATALIK ZAM ŞAMPİYONU

Tüketici fiyatları bazında ağustosta en fazla fiyat artışı yüzde 56,30 ile salatalıkta, en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 8,91 ile çocuk tişörtünde görüldü. Geçen ay, salatalıktaki fiyat artışını yüzde 43,85 ile kabak, yüzde 36,14 ile limon izledi. Ağustosta fiyatı en çok artış gösteren diğer ürünler arasında yüzde 32,79 ile taze fasulye, yüzde 21,74 ile karpuz, yüzde 19,11 ile kuru soğan yer aldı. En fazla fiyat düşüşü ise yüzde 8,91 ile çocuk için tişörtte oldu. Bunu yüzde 7,15 ile patates, yüzde 6,22 ile domates, yüzde 5,63 ile erkek tişörtü, yüzde 5,26 ile üzüm takip etti.

ANA SANAYİDE ENERJİ ZİRVEDE

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ağustosta yıllık bazda, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 31,81, imalatta yüzde 45,37, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 48,39, su temininde yüzde 28,61 artış gösterdi. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri incelendiğinde, ara malında yüzde 54,71, dayanıklı tüketim malında yüzde 29,12, dayanıksız tüketim malında yüzde 31,49, enerjide yüzde 59,39, sermaye malında yüzde 27,48 artış yaşandı.

Orman yangınları fiyatı etkilemedi

Orman yangınları sırasında büyük zarar gören seraların sebze ve meyve fiyatlarında değişikliği neden olmadığını dile getiren Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, artışların hava koşullarından kaynaklandığını vurguladı. Tavşan, fiyatların yeni mahsüllerle birlikte düşmeye başladığını aktardı. Ticaret Bakanlığı'nın sebze ve meyve fiyatlarına ilişkin denetimlerini sıklaştırması gerektiğinin altını çizen Tavşan, "Ürün tedarik zincirini denetleyebilecek ekipler oluşturulmalı" diye konuştu. Uygulanan zamların normal olmadığını dile getiren Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Mahmut Şahin de, "Kazanan yine kabzımallar oldu. Üreticinin kazancında artış yok" diye konuştu.

SERAYA DÖNÜNCE TEKRAR ZAMLANIR

Pazarcı esnafı, salatalığın zamlanmasının sebebini sera üretiminin olmasından kaynaklandığını söylerken, geçen hafta 8 TL'den satılan salatalığın şimdi 4 TL'den satıldığını belirtiyorlar. Ürünün seraya döndüğü zaman tekrar zamlanacağını vurgulayan satıcılar, "Bu tarz zamlanmalarda en çok aracılar kazanıyor. Serbest piyasa buna düzenleme gelmesi gerekiyor" dedi. Ağustos ayında limon fiyatlarının yüksek olmasına değinen pazarcı Turan Yusufoğlu, "Sebebi ise yeni toplanan limon yoktu daha önceden toplanan limon vardı. Talep de çok olunca fiyatlar tavan yaptı. Bir hafta önce halden kilosunu 10 ile 11 TL arasında alıyorduk şimdi ise 8 TL'ye kadar düştü. Önümüzde ki günlerde limon fiyatlarında 5 TL daha gerileyebilir" şeklinde konuştu.

Burak Karaca