Eşin izni olmadan kefil olunamayacak
? TBMM Adalet Komisyonu'nda, ?Borçlar Kanunu Tasarısı? AKP, CHP ve MHP'li üyelerin oylarıyla bir alt komisyona havale edildi. Komisyon tasarıyı başta Yargıtay, bilim kuruluşları, baroların da olduğu 150 kuruluşa göndererek görüş istedi.
TBMM Adalet Komisyonu, ?Borçlar Kanunu Tasarısını? görüşmek üzere Ahmet İyimaya başkanlığında toplandı. Komisyona hükümet adına katılan Adalet Bakanı Mehmet Ali Şahin tasarı hakkında bilgi verdi.
-10 YILLIK ÇALIŞMANIN SONUCU-
Şahin, halen yürürlükte olan yasanın Cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte yürürlüğe girdiğini ve yaşanan gelişmelere bağlı olarak yenilenmesi gerektiğini belirterek, bu doğrultuda 1998 yılında Adalet Bakanlığı'nda bir komisyonun kurulduğunu anlattı. Meclis'e 22 Ocak 2008'te sevkedilen tasarının 10 yıllık bir çalışmanın sonucu olduğuna dikkat çeken Şahin, hazırlanan tasarıda yürürlükteki kanunun sistematiğinin bozulmamasına özen gösterildiğini kaydetti. Tasarı hazırlanırken uluslararası metinlerden sadece yararlanıldığını bu metinlerin esas alınmadığını ifade eden Bakan Şahin, tasarıyla Borçlar Kanununun dilinin oldukça sadeleştirildiğini, sözleşmelerde tüketicinin korunması yönünde düzenlemeler yer aldığın söyledi. Tasarıyla zaman aşımı sürelerinin 2 yıla çıkarıldığını kaydeden Bakan Şahin, kira sözleşmelerine ilişkin düzenlemelerin de tasarıda yer aldığını söyledi.
Görüşmelerin ardından AKP, CHP ve MHP'li üyelerin oylarıyla tasarı bir alt komisyona havale edilirken, komisyona çalışmaları için 1.5 aylık süre verildi. Adalet komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya ise demokratik katılın tam olarak sağlanması ve her kesimin görüşünün alınması için 150 kuruluşa tasarının gönderilerek görüş istendiğini açıkladı.
-TASARI NELER GETİRİYOR-
649 maddelik Türk Borçlar Kanunu Tasarısı, eşlerden biri mahkemece verilmiş bir ayrılık kararı olmadıkça veya yasal olarak ayrı yaşama hakkı doğmadıkça, ancak diğerinin yazılı rızasıyla kefil olabilecek. Kumar ve bahisten doğan alacak hakkında dava açılamayacak ve takip yapılamayacak. Kiracı, kiralanan yeri sözleşmeye uygun olarak özenle kullanacak ve komşulara gerekli saygıyı gösterecek. Konut ve çatılı işyerlerinde, mal sahibine verilen depozito miktarı, 3 aylık kira bedelini aşamayacak. Aile konutu olarak kullanılmak üzere kiralanan taşınmazlarda kiracı, eşinin açık rızası olmadıkça kira sözleşmesini feshedemeyecek.
-EŞİN İZNİYLE KEFİL ŞARTI-
Eşinin onayını almayan hiç kimse herhangi bir kefaletin altına imza atamayacak. Eşlerden biri, ancak diğerinin yazılı onayıyla bir borca kefil olabilecek. Evli bir kişi, eski kanuna göre borca kefil olmuşsa, bu kefaletin geçerli olması için eşinin rızası aranmayacak. Tasarı ile getirilen yeni düzenlemeler özetle şöyle:
-EV SAHİBİNE KİRLAMA YASAĞI-
Ev sahipleri, "Ev bana lazım, oğlum evlenecek çık" diyerek, kiracıyı çıkarmaları halinde, evi üç yıl geçmeden eski kiracısından başkasına kiralayamayacaklar. Evin inşa, imar amacıyla boşaltılması halinde ise haklı bir sebep olmadan üç yıl geçmedikçe ev başkasına kiralanamayacak. Eski kiracıya kiralamada öncelik tanınacak. Ev sahibi, bu hükümlere aykırı davrandığı takdirde ise eski kiracısına bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere tazminat ödemeyecek.
-ENFLASYONU AŞAMAYACAK-
Kira artışı, üretici fiyat endeksi (ÜFE) oranını aşamayacak. Bu kural bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde uygulanacak. Evsahibine verilecek güvence bedeli üç aylık kira bedelini aşamayacak. Bu para vadeli bir hesaba yatırılacak.
-TADİLAT PARASINI İSTEME HAKKI-
Evsahipleri kiracılarına artık, "Evimi, eski durumuyla geri var. Yaptığını sök" diyemeyecekler. Evsahiplerinin, kiralananı eski durumuyla geri verilmesini isteyemeyecekleri kuralı getirildi. Kiracılar da ev sahibinin rızasını alarak, tadilat yapacaklar.
-PEŞİN KİRA ÖDEME CEZASI KALKTI-
Kiranın bir ay aksatılması halinde kalan kiraların tümünün peşin olarak evsahibine ödenmesi kaldırıldı. Kirasını geciktiren kiracı, gecikme faizini ödeyecek ancak geri kalan ayların kira ödemesini kira sözleşmesine göre yapacak.
-KEFALET YOK-
Aile konutu olarak kiralanan evden, eşe danışmadan çıkılamayacak. Kira sözleşmesinin feshinde eşin "açık rızası" şartı aranacak. Eşten izinsiz artık kefil de olunamayacak.
-KİRACIYA DEVİR HAKKI-
Kiracıya, kira ilişkisini başkasına devir hakkı da tanındı. İşyerlerine ilişkin kira uygulamalarında da kiracı işi yolunda gitmezse dükkanı başka bir kiracıya devredebilecek. Devir, mal sahibinin yazılı rızası ile yapılabilecek. Dükkan sahibi, "Haklı bir gerekçe ve özel bir sebep" gösteremezse, devir işlemine artık karşı çıkamayacak. Bu tür devirlerde, eski kiracının taşınmazla hiçbir hukuki bağı kalmayacak. Kira sözleşmesi, kira borçları devralan yeni kiracıya geçecek.
-KEFİL OLACAKLARA İYİ HABER-
Kefalet sözleşmelerinde kefilin sorumlu tutulacağı miktar, kefil tarafından belirlenecek. Kefil, sadece kabul ettiği miktardan sorumlu olacak. Kefalet sözleşmesi yazılı yapılmadıkça ve kefilin sorumlu olacağı azami miktar belirtilmedikçe geçersiz sayılacak.
-KUMAR ALACAĞINA DAVA YOK-
Kumar ve bahisten doğan alacak hakkında dava açılamayacak ve takip yapılamayacak. Kumar oynayan veya bahse giren kişi tarafından imzalanmış adi borç veya kambiyo senedi, üçüncü bir kişiye devredilmiş olsa bile hiçkimse bunlara dayanarak, dava açamayacak ve takip yapılamayacak.
-DAVA YOLU KAPALI-
Kanun veya yetkili makamlarca izin verilmedikçe piyango ve diğer şans oyunlarından doğan alacaklar hakkında da dava açılamayacak ve takip yapılamayacak.
-MESAİ YERİNE İZİN-
İşveren, fazla çalışma karşılığı işçisine normal ücretini en az yüzde elli fazlasıyla ödemekle yükümlü tutuldu. İşverenin işçinin de rızasıyla fazla çalışma ücreti yerine uygun bir zamanda izin de verebileceği düzenlendi.