Danıştay: Futbol turnuvasında sakatlanan uzman çavuş vazife malulü sayılmalı

Askeri mahkeme maçta değil ısınma sırasında olduğu için reddetmişti.

Davacının Tokat İl Jandarma Komutanlığınca Jandarmanın 170. kuruluş yıldönümü nedeniyle organize edilen mini futbol turnuvasına davacının kendi isteğiyle katıldığı; yaralanmasına neden olan olayın, futbol maçından önce ısınma hareketleri esnasında düşmesi sonucu meydana geldiği; dolayısıyla, görevinin sebep ve tesiriyle yaralanmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Danıştay: Futbol turnuvasına görevlidir ve kendi isteği ile turnuvaya katılması sonucu değiştirmez

Davacının yaralanmasına neden olan olayın, Jandarma Teşkilatının 170. Kuruluş yıldönümü etkinlikleri çerçevesinde görev yaptığı Tokat İl Jandarma Komutanlığınca organize edilen mini futbol turnuvasında görevli iken meydana geldiği; müsabaka öncesi ayağının kayması neticesinde düşerek yaralanmasında, ısınma hareketleri yaptığı sahanın ıslatılmış olmasının da etkisinin bulunduğu göz önüne alındığında, davacının kendisine verilen mini futbol turnuvasına katılma görevi sırasında ve görevinin etkisiyle yaralanmış olduğu; kendi isteğiyle turnuvaya katılmış olmasının, yaralanmasına neden olay ile verilen görev arasındaki illiyet bağını kesmeye yeterli olmadığı; olayın meydana gelmesinde, davacının dikkatsiz davranışının da etkisinin bulunduğu kabul edilebilecekse de, bu durumun 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'nun yukarıda alıntısına yer verilen 48. maddesinde sayılan ve ilgilinin vazife malulü sayılmasına engel teşkil edilen hallerden olmadığı sonucuna ulaşıldığından, idarece vazife malulü kabul edilerek, buna göre işlem yapılması gerekirken, aksi yönde tesis edilen işlemde ve davanın reddi yolunda verilen Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

T.C.

DANIŞTAY

ONİKİNCİ DAİRE

Esas No: 2018/5538

Karar No: 2022/510

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ İSTEYEN (TARAFLAR)

1- DAVACI : .

VEKİLİ: Av..

2- DAVALI : . Başkanlığı

VEKİLİ: Av..

İSTEMİN ÖZETİ:

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi... Dairesinin. tarih ve E:., K:. sayılı kararının taraflarca aleyhe olan kısımlarının düzeltilmesi istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : .

DÜŞÜNCESİ: Davacının karar düzeltme isteminin kabulüyle, kararın bozularak, dosyanın yeniden bir karar verilebilmesi için. İdare Mahkemesine gönderilmesi; davalının karar düzeltme isteminin ise, incelenmeksizin reddi gerektiği düşünülmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istem:

Tokat ili. İlçe Jandarma Komutanlığında uzman çavuş olarak görev yapmakta iken, Jandarmanın 170. Kuruluş yıl dönümü nedeniyle düzenlenen futbol turnuvasında düşerek yaralanan davacı tarafından, vazife malulü sayılması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kararının özeti:

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi... Dairesince, davacının Tokat İl Jandarma Komutanlığınca Jandarmanın 170. kuruluş yıldönümü nedeniyle organize edilen mini futbol turnuvasına davacının kendi isteğiyle katıldığı; yaralanmasına neden olan olayın, futbol maçından önce ısınma hareketleri esnasında düşmesi sonucu meydana geldiği; dolayısıyla, görevinin sebep ve tesiriyle yaralanmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TARAFLARIN İDDİALARI:

1-Davacının İddiaları: Yaralanmasına neden olan olayın, resmi bir organizasyon olan Jandarmanın 170. kuruluş yılı etkinlikleri sırasında meydana geldiği, zararı doğuran olay ile verilen hizmet arasında illiyet bağı bulunduğu ileri sürülmektedir.

2- Davalının İddiaları: Görevinin sebep ve tesiri ile malul hale gelmeyen davacı hakkında tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN SAVUNMALARI: Taraflarca savunma verilmemiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 15/08/2017 tarih ve 694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 36. maddesi ile 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'na eklenen Geçici 45. maddenin sekizinci fıkrasının (b) bendinde: "... Kaldırılan askeri yargı mercilerinde görülmekte olan, tebliğde ve infaz aşamasında bulunanlar ile bu mercilerin arşivlerinde bulunan işi bitmemiş dosyalardan; ... b) Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kanun yolu incelemesi aşamasında olanlar Danıştay'a; diğerleri Ankara İdare Mahkemeleri'ne, ... 21/01/2017 tarih ve 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört ay içinde herhangi bir karara gerek kalmaksızın listeye bağlanarak gönderilir." hükmüne yer verilmiştir.

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi tarafından verilen kararın, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'na 25/08/2017 tarih ve 694 sayılı KHK ile eklenen Geçici 45. madde uyarınca incelenmesinden; davacı tarafından kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenlerin, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğu sonucuna ulaşıldığından, karar düzeltme isteminin kabulü ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi 3. Daire Başkanlığının 11/02/2016 tarih ve E:2015/1710, K:2016/193 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME ve GEREKÇE

MADDİ OLAY:

Tokat ili. İlçe Jandarma Komutanlığında uzman jandarma çavuş olarak görev yapan davacı, Tokat İl Jandarma Komutanlığınca Jandarmanın 170. kuruluş yıldönümü etkinlikleri kapsamında organize edilen mini futbol turnuvasına kendi isteğiyle katılmıştır.

25/05/2009 tarihinde. - . İlçe Jandarma Komutanlığı futbol takımında görevli iken, Jandarma Özel Harekat Tabur Komutanlığı futbol takımı ile yapılacak müsabaka öncesinde ısınma hareketlerini yaptığı esnada, sahanın ıslatılmış olmasının da etkisiyle düşerek kolundan yaralanmıştır.

GATA Sağlık Kurulunca düzenlenen 10/10/2011 tarih ve 8125 sayılı raporda " sol dirsek kırığı sekeline bağlı hareket kısıtlılığı" tanısıyla TSK'da görev yapamayacağına karar verilmiş, davacının görevine devam etmek istediğine ilişkin talebi üzerine sevk edildiği GATA Profesörler Kurulunun. tarih ve . sayılı raporunda ise, Jandarma Genel Komutanlığının 11/09/2012 tarihli emrinin ekinde belirtilen görevleri yapabileceğine karar verilmesi üzerine, . İl Jandarma Komutanlığındaki görevine devam etmiştir.

Davacı tarafından, vazife malulü emekli aylığı bağlanması istemiyle 03/06/2014 tarihinde yapılan başvurunun, davalı idarenin. tarih ve . sayılı işlemiyle reddedilmesi üzerine Askeri Yüksek İdare Mahkemesi nezdinde bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na 5754 sayılı Kanun ile eklenen "5434 sayılı Kanuna İlişkin Geçiş Hükümleri" başlıklı geçici 4. maddesinin 3. fıkrasında; "5434 sayılı Kanuna göre iştirakçi olup bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olarak çalışmaya başlayanlardan vazife malullüğü kapsamına girenler hakkında, bu Kanunun 47 nci maddesinin birinci fıkrasına göre işlem yapılır.", 4. fıkrasında; "Bu Kanunda aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde; iştirakçi iken, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanlar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmış olup bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olarak yeniden çalışmaya başlayanlar ile bunların dul ve yetimleri hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılır." düzenlemesine yer verilmiştir.

5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu'nun 44. maddesinde, "Her ne sebep ve suretle olursa olsun vücutlarında hasıl olan arızalar veya düçar oldukları tedavisi imkansız hastalıklar yüzünden vazifelerini yapamıyacak duruma giren iştirakçilere (malül) denilir ve haklarında bu kanunun malullüğe ait hükümleri uygulanır." kuralına, 45. maddesinde, "44 üncü maddede yazılı malullük;

a) İştirakçilerin vazifelerini yaptıkları sırada vazifelerinden doğmuş olursa;

b) Vazifeleri dışında kurumların verdiği her hangi bir kuruma ait başka işleri yaparken, bu işlerden doğmuş olursa;

c) Kurumların menfaatini korumak maksadiyle bir iş yaparken o işten doğmuş olursa (Maksadın ilgili kurumlarca kabul edilmesi şartiyle);

ç) Fabrika, atelye ve benzeri işyerlerinde, işe başlamadan evvel iş sırasında veya işi bitirdikten sonra, o işyerinde husule gelen ve yine o işyerinin mahiyetinden veya çalışma konusundan ileri gelen kazadan doğmuş olursa;

Buna (Vazife malullüğü) ve bunlara uğrıyanlara da (Vazife malulü) denir." kuralına, 48. maddesinde ise, "Vazife malullükleri:

a) Keyif verici içki ve her çeşit maddeler kullanmaktan;

b) Kanun, tüzük ve emir dışında hareket etmiş olmaktan;

c) Yasak fiilleri yapmaktan;

ç) İntihara teşebbüsten;

d) Her ne suretle olursa olsun kendisine veya başkalarına menfaat sağlamak veya zarar yapmak maksadından;

doğmuş olursa bunlara uğrayanlar hakkında (Adi malullük) hükümleri uygulanır." kurallarına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Yukarıda yer verilen Kanun hükümleri uyarınca, bir kişinin vazife malulü sayılabilmesi için malullüğün, hem görevin yapıldığı sırada, hem de ifa edilen görevin tesiriyle meydana gelmiş olması gerekmektedir.

Uyuşmazlıkta, uzman jandarma çavuş olarak görev yapan davacının, Tokat İl Jandarma Komutanlığınca Jandarmanın 170. kuruluş yıldönümü etkinlikleri kapsamında organize edilen mini futbol turnuvasına kendi isteğiyle katıldığı; 25/05/2009 tarihinde. - . İlçe Jandarma Komutanlığı futbol takımında görevlendirildiği, Jandarma Özel Harekat Tabur Komutanlığı futbol takımı ile yapılacak müsabaka öncesinde ısınma hareketlerini yaparken, sahanın ıslatılmış olmasının da etkisiyle düşerek kolundan yaralandığı, ilk müdahalenin ardından kolunda parçalı kırık tanısıyla Tokat Devlet Hastanesine sevk edildiği; burada yapılan ameliyat müteakip, sevk edildiği GATA Sağlık Kurulunca düzenlenen. tarih ve. sayılı raporda " sol dirsek kırığı sekeline bağlı hareket kısıtlılığı" tanısıyla TSK'da görev yapamayacağına karar verildiği; davacının görevine devam etmek istediğine ilişkin talebi nedeniyle sevk edildiği GATA Profesörler Kurulunun. tarih ve. sayılı raporunda Jandarma Genel Komutanlığının 11/09/2012 tarihli emrinin ekinde belirtilen görevleri yapabileceğine karar verilmesi üzerine, . İl Jandarma komutanlığında görevine devam ettiği; davacı tarafından, vazife malulü emekli aylığı bağlanması istemiyle 03/06/2014 tarihinde yapılan başvurunun davalı idarenin. tarih ve. sayılı işlemiyle, rahatsızlığın görevin sebep ve tesiriyle meydana gelmediği belirtilmek suretiyle reddedildiği anlaşılmaktadır.

Davacının yaralanmasına neden olan olayın, Jandarma Teşkilatının 170. Kuruluş yıldönümü etkinlikleri çerçevesinde görev yaptığı Tokat İl Jandarma Komutanlığınca organize edilen mini futbol turnuvasında görevli iken meydana geldiği; müsabaka öncesi ayağının kayması neticesinde düşerek yaralanmasında, ısınma hareketleri yaptığı sahanın ıslatılmış olmasının da etkisinin bulunduğu göz önüne alındığında, davacının kendisine verilen mini futbol turnuvasına katılma görevi sırasında ve görevinin etkisiyle yaralanmış olduğu; kendi isteğiyle turnuvaya katılmış olmasının, yaralanmasına neden olay ile verilen görev arasındaki illiyet bağını kesmeye yeterli olmadığı; olayın meydana gelmesinde, davacının dikkatsiz davranışının da etkisinin bulunduğu kabul edilebilecekse de, bu durumun 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'nun yukarıda alıntısına yer verilen 48. maddesinde sayılan ve ilgilinin vazife malulü sayılmasına engel teşkil edilen hallerden olmadığı sonucuna ulaşıldığından, idarece vazife malulü kabul edilerek, buna göre işlem yapılması gerekirken, aksi yönde tesis edilen işlemde ve davanın reddi yolunda verilen Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

Bu durumda, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere. İdare Mahkemesine gönderilmesi gerekmektedir.

Davalının kararın düzeltilmesi istemine gelince,

Usul hukukunda, dava açmakta olduğu gibi kanun yoluna başvurmada da, hukuki yarar bulunmalıdır. Diğer bir ifadeyle, kanun yoluna başvuranın, aleyhine kanun yoluna başvurduğu kararın bozulmasında korunmaya değer bir yararının bulunması gerekir.

Davalı idare tarafından düzeltilmesi istenilen kararda, Askeri Yüksek İdare Mahkemesince davanın reddine karar verildiği, davalı idare aleyhine herhangi bir hüküm kurulmadığı; başka bir anlatımla, davalı idarenin korunması gereken hukuki bir yararının bulunmadığı anlaşıldığından, davalı idarenin karar düzeltme isteminin esasının incelenmesine olanak bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının isteminin kabulüne,

2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ... Daire Başkanlığının karar düzeltme istemine konu . tarih ve E:., K:. sayılı kararının BOZULMASINA,

3. Davalının karar düzeltme isteminin İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,

4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın . İdare Mahkemesine gönderilmesine, 15/02/2022 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.