ATO'nun 'Ailelerin Borcu' raporu...

Ankara Ticaret Odası'nın (ATO) hazırladığı rapora göre, Türk ailesinin borcu son dört yılda 7 kat artarken geliri sadece 2 kat arttı.

Ailelerin bankalar, katılım bankaları ve tüketici finansman şirketlerine 2003 yılında 13,4 milyar YTL olan borcu, 2007 yılı sonunda 100,6 milyar YTL'ye yükseldi.

ATO'nun Merkez Bankası, BDDK, TÜİK ve DPT verilerinden yararlanarak hazırladığı "Ailelerin Borcu" raporuna göre, ailelerin borçlarının harcanabilir gelirlerine oranı da dört yılda yüzde 7,5'ten yüzde 29,5'e çıktı.

Ailelerin borçlarıyla birlikte faize ödenen para miktarı da arttı. Faiz oranlarındaki düşüşe rağmen sadece 2007 yılında 15.6 milyar YTL faize gitti. Faiz ödemeleri, ailelerin harcamalarının yüzde 4,6'sını oluşturdu.

2003 yılında ailelerin borçları için ödedikleri faiz 3,9 milyar YTL, bu rakamın ailelerin harcamalarına oranı ise yüzde 2,2 düzeyinde idi. Son dört yılda faize ödenen para miktarında 4 kata yakın artış gözlendi.

BORÇ HARCANABİLİR GELİRİN YÜZDE 29,5'İNE ÇIKTI

Raporda Merkez Bankasının verilerine göre, 2003 yılında 180,3 milyar YTL olan hane halkı harcanabilir gelirinin 2007 yılında 340,8 milyar YTL'ye ulaştığı belirtildi.

Merkez Bankası'nın, 2005 yılı harcanabilir gelirinin özel kesim harcanabilir gelirine oranının değişmediğini varsayarak hesapladığı hane halkı harcanabilir geliri son üç yılda yüzde 89 oranında artarken, aynı dönemde hane halkı borcu ise yüzde 648 oranında artarak 13,4 milyar YTL'den 100,6 milyar YTL'ye ulaştı. Bir başka ifadeyle, 2002 yılında aileler her 100 liralık harcanabilir gelire karşılık 7,5 lira borçlanırken, 2007 yılında her 100 liralık harcanabilir gelirin 29,5 lirası kadar da borçlanmaya gittiler.

AİLELERİN BORCU MİLLİ GELİRİN YÜZDE 12'SİNE ULAŞTI

Son beş yılda ailelerin borcu Türkiye'nin milli gelirinden de daha yüksek oranda arttı. Bu nedenle de 2002 yılında yüzde 1,9 olan ailelerin borcunun milli gelire oranı beş yılda yüzde 11,7'ye yükseldi.

TÜİK'in yeni yöntemle 2002 yılı için 350,5 milyar YTL olarak hesapladığı Türkiye'nin milli geliri yüzde 144,4 artışla 2007 yılında 856,4 milyar YTL'ye çıkarken, 2002 yılında 6,7 milyar YTL olan tüketicilerin borcu yüzde 1398 artışla 100,6 milyar YTL'ye çıktı.

TÜKETİM TASARRUFTAN HIZLI ARTIYOR

Türkiye'de aileler, giderek daha fazla tüketip daha az tasarruf yapıyor. Son üç yılda ailelerin mevduat, hazine iç borçlanma kağıtları, menkul kıymet yatırım fonu, bireysel emeklilik, repo ve nakit para gibi parasal varlıkları yüzde 64,5 oranında artarken, borçları yüzde 258 oranında arttı.

2004 yılında ailelerin parasal varlıklarının toplamı 190,5 milyar YTL, borçları 28,1 milyar YTL, borçların parasal varlıklara oranı yüzde 14,7 idi. 2007 yılında parasal varlıkları 313,4 milyar YTL'ye, borçları 100,6 milyar YTL'ye, borçlarının parasal varlıklarına oranı ise yüzde 32,1'e ulaştı.

ATO BAŞKANI AYGÜN

ATO Başkanı Sinan Aygün de yaptığı açıklamada, rakamların, Türkiye ortalamasını yansıttığını vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Vatandaş borç içinde yüzüyor, cinnet denizinde boğuluyor. Her gün gazetelerde borç yüzünden intihar edenlerin haberlerini okuyoruz. Para cambazları bile kredi kartı borcuyla baş edemiyor. Borcunu ödemek için böbreğini satmak isteyenler sıraya girdiler. Aileler çocuklarının okul masraflarını bile borçla karşılıyor. Yiyecek içeceğini borçla alıyor. Faturalarını ve kirasını kredi kartından ödüyor. Kredi kartını borcunu başka bir kredi kartıyla ya da tüketici kredisi çekerek ödüyor."

Ailelerin borçluluk oranı arttıkça gelir dağılımının daha da bozulduğunu vurgulayan Aygün, "Türkiye'de zengin-yoksul ayırımı keskinleşiyor. Bu durum toplumun sosyal ve psikolojik dengesini bozuyor. Güler yüzüyle tanınan Türk insanının artık yüzü gülmüyor" dedi.