Kamu yatırımları kriz dinlemiyor aslan payı duble yollara gidecek
DPT verilerine göre 2008'de 37.1 milyar lirayı bulan kamu yatırımları 2009 yılında yüzde 9.9 artarak, 40.8 milyar liraya ulaşacak. Kamu yatırımlarında en yüksek pay ise yüzde 30.9 ile ulaştırmaya gidecek
ANKARA - Kamu sektörü 2009 yılında toplam 40.8 milyar liralık yatırım harcaması yapacak. Kamu yatırımlarının 17 milyarı merkezi yönetim, 14.2 milyarı da yerel yönetimler tarafından gerçekleştirilirken, yatırımlardan aslan payı 12.6 milyar lirayla ulaştırma sektörü alacak.
242 milyar yatırım
Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT) verilerine göre, 2008 yılında 37.1 milyar lirayı bulan kamunun sabit sermaye yatırımları 2009 yılında yüzde 9.9 artışla 40.8 milyar liraya ulaşacak. DPT'nin verilerine göre, özel sektörün sabit sermaye yatırımlarının ise yüzde 13.5 artışla 177.6 milyardan 201.6 milyar liraya ulaşacağı tahmin ediliyor. Böylece bu yıl 214.8 milyar lira olan Türkiye'deki toplam sabit sermaye yatırımları 2009'da 242.4 milyar liraya ulaşacak.
KİT'lerde büyük artış
Yatırım işçiliği giderlerini de içeren kamu yatırımlarında en yüksek artış ise belediyeler ve KİT'lerde yapılacak yatırımlarda yaşanacak. Bu yıl 16.3 milyar lira olan merkezi yönetimin kamu yatırımları 2009'da 17 milyar lirada kalacak. Buna karşılık yerel yönetimlerin yapacağı yatırımlar 12.8 milyar liradan 14.2 milyar liraya, KİT'lerin yatırımları da 3.9 milyardan 4.9 milyar liraya yükselecek. KİT'lerin yatırımlarının 576 milyon liralık bölümü özelleştirme kapsamındaki KİT'ler tarafından gerçekleştirilecek. Gelecek yıl İller Bankası tarafından 520 milyon liralık, döner sermayelerce 700 milyon liralık, Sosyal Güvenlik Kurumu'nca da 188 milyon liralık yatırım yapılacak.
Tarım artışa geçecek
Gelecek yıl kamu yatırımlarında en yüksek payı, yüzde 30.9 ile ulaştırma sektörü alacak. Ulaştırma sektörüne bu yıl 11.2 milyar lira yatıran kamu, gelecek yıl da bu sektöre 12.6 milyar lira yatırım yapacak. Kamu yatırımlarından tarım sektörü de önemli bir pay alacak. Bu yıl 3.2 milyar lirayı bulması beklenen kamunun tarım sektöründeki yatırımları gelecek yıl 4.7 milyar liraya çıkacak.
Eğitim azalıyor
Yerel seçimlere odaklanan hükümet, duble yol ve tarımsal sulama yatırımlarını içeren ulaştırma ve tarım sektörlerine yapılan yatırımları artırırken, eğitim yatırımlarını ise azaltacak. Kamunun 2008'de 4.8 milyar lira seviyesinde olan eğitim yatırımları, gelecek yıl 4.5 milyar liraya gerileyecek. Böylece eğitim yatırımlarının toplam kamu yatırımlarındaki payı yüzde 13'ten yüzde 11'e düşecek. Eğitim yatırımlarındaki azalma tümüyle yerel yönetimlerin yatırımlarından kaynaklandı. Merkezi yönetimin eğitim harcamaları 2.8 milyardan 3.7 milyar liraya yükselirken, yerel yönetimlerin eğitim yatırımları 2 milyar liradan 800 milyon liraya gerileyecek.
Gelecek yıl kamu tarafından ayrıca enerji sektöründe 3.7 milyar, imalat sektöründe 0.5 milyar, konut sektöründe 0.7 milyar, diğer sektörlerde de 10.3 milyar liralık yatırım yapılacak. Konut yatırımlarının 508 milyon liralık bölümünü yerel yönetimler gerçekleştirecek.
İşçilik dahil değil
Duble yol konusunda koyduğu 15 bin kilometre hedefine ulaşmak için tüm kaynakları seferber eden hükümet, gelecek yıl ulaştırma alanında yapılacak kamu yatırımlarının 3.6 milyar lirasını merkezi yönetim, 2.1 milyar lirasını KİT'ler ve 5.8 milyar lirasını da yerel yönetimler eliyle gerçekleştirecek. Belirtilen bu rakamlara, toplam 1.1 milyar lira tutarındaki işçilik harcamaları dahil değil.
Sulama yatırımları katlandı
2009 yılında GAP projesini hızlandırma kararı da alan hükümet, bu çerçevede bu yıl 1 milyar lira olan sulama yatırımlarını gelecek yıl 2.4 milyar liraya çıkartacak.
Merkezi yönetim ve KİT'lerin yapacağı ulaştırma yatırımlarının 2 milyar lirası kara yollarında, 800 milyonu otoyollarda, 1.97 milyarı demir yollarında kullanılacak.
Merkezi yönetimin gelecek yıl 3.7 milyar lirayı bulan eğitim harcamalarının 1.4 milyarı ilköğretimde, 1.3 milyarı yükseköğretimde, 423 milyonu mesleki eğitimde kullanılacak.
Merkezi yönetimin sağlık yatırımları da 2009 yılı için 1.4 milyar liradan 1.8 milyar liraya yükseltildi.