Sendikalardan kriz için öneri: Bedelli askerlik tekrar gündeme alınsın

Sendikalardan krize önlem paketi

Sivil toplum kuruluşları, küresel malî krizin Türkiye'de işsiz sayısını daha da artırmaması için hükümete öneriler paketi hazırladı.

Ekonomi Koordinasyon Kurulu toplantısında Türk-İş, Hak-İş ve TİSK'in de aralarında bulunduğu sendikaların ayrı ayrı sunduğu çözüm önerileri listesinde ortak beklenti 'Kriz bahane edilerek işçi çıkartılmasın' oldu. İşveren kesiminin elinin güçlendirilmesi adına beklentilerini Başbakan'a ileten sendika başkanları, daha önce karşı çıktıkları vergi indirimi, rafta bekleyen 2B yasasının çıkarılması, çiftçi borçlarının yeniden yapılandırılması, bedelli askerliğin gündeme alınması ve İşsizlik Fonu'nun aktif kullanımı talebinde bulundu. Ekonomi kurmaylarıyla birlikte katıldığı toplantının açılışında konuşan Başbakan Tayyip Erdoğan, krizin etkisiyle işsizlikte ve hane halkı gelirinde kayıp olmasının beklendiğini söyledi. Krizin çalışan kesimlere ve dar gelirlilere yansıtılmaması üzerinde durduklarını aktaran Erdoğan, "Türkiye, geçmişte etkilendiği küresel kriz tecrübelerinin aksine bu krizi hazırlıklı ve ihtiyatlı şekilde karşıladı. Son 6 yılda oluşturduğumuz güven ve istikrar ortamı ve yapısal reformlarımız bize bu türbülansı asgari etkiyle atlatma imkânı ve fırsatı verdi." dedi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, küresel krizin etkilerini değerlendirmek için işçi, işveren ve memur sendikalarını aynı masa etrafında topladı. Erdoğan'ın başkanlığında yapılan EKK toplantısında, sosyal taraflar hükümetten beklentilerini sıralarken hükümet ise alacağı tedbirleri paylaştı. Toplantı, Başbakan Erdoğan'ın ayrılmasının ardından Nazım Ekren'in başkanlığında devam etti. Toplantıya Erdoğan'ın yanı sıra Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Nazım Ekren ve Hayati Yazıcı, Devlet bakanları Mehmet Şimşek, Murat Başesgioğlu, Nimet Çubukçu, Kürşad Tüzmen, Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan, Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker ile ekonomi bürokratları katıldı. Toplantıda, sivil toplum kuruluşlarını ise Türk-İş Genel Başkanı Mustafa Kumlu, DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi, Hak-İş Genel Başkanı Salim Uslu, Memur-Sen Genel Başkanı Ahmet Gündoğdu, Kamu-Sen Genel Başkanı Bircan Akyıldız, KESK Genel Başkanı Sami Evren, TİSK Genel Başkanı Tuğrul Kutadgobilik, TZOB Yönetim Kurulu Başkan Vekili Nuri Sorman ve KAGİDER Başkanı Gülseren Onan temsil etti.

Sosyal tarafların görüşüne başvurmaya devam edeceklerini kaydeden Erdoğan, "Yaşanan olumlu gelişmelere rağmen işsizlik arzuladığımız oranlarda gerilememiştir. Ancak istihdamdaki artışın karşılanmış olması yüksek enflasyon ortamında işsizliğin daha yüksek seviyelere çıkmamış olması da önemli bir başarıdır. Bu alandaki çalışmalarımız çok boyutlu olarak devam ediyor. Krizin çalışan kesimlere, dar gelirlilere, ücretlilere yansıtılmaması konusuna büyük önem veriyoruz. Önümüzdeki dönemde sosyal harcamalarda etkinliğin artırılması önceliklerimiz arasında yer alıyor." ifadelerini kullandı. Erdoğan, eğitim, sağlık, kadın ve gençlerin istihdamı, bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılması gibi icraatlarına devam edeceklerini belirtti. Eğitimin, kamu bütçesi içerisinde en büyük kalem olmaya devam edeceğini aktaran Erdoğan, uygulanan sağlık politikaları sayesinde toplumun her kesiminin sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırıldığını, bu sürecin de iyileşerek süreceğini dile getirdi. Erdoğan, istihdam paketiyle getirilen yenilikleri örneklerle de anlattı. GAP, DAP, KOP gibi projeler ile bölgeler arasındaki gelişmişlik farklılıklarının giderilmesinin ve özellikle az gelişmiş bölgelerde sosyal yapıyı iyileştirmeyi ve güçlendirmeyi amaçladıklarını vurgulayan Erdoğan, çiftçi ve esnafa yönelik kredi imkanlarının kolaylaştırıldığını ifade etti.

Toplantıya katılan sivil toplum kuruluşları da hazırladıkları raporlarını sundu. Türk-İş'in sunduğu raporda krizin en az düzeyde etkili olmasının büyümenin devamına bağlı olduğu belirtildi. Kriz bahane edilerek kıdem tazminatı veya İşsizlik Fonu'nun amaç dışı kullanılmamasını istedi. Raporda, "İşsizlik Sigortası Fonu'ndan işçilerin yararlanma koşulları geliştirilmeli. Bunun için Fon'a erişim imkanları kolaylaştırılmalı. Fon'dan yararlanma süresi uzatılmalı ve işsizlik ödeneği artmalıdır." ifadeleri yer aldı. Kriz fırsatçılığına izin verilmemesi istenerek işsizlik tehdidiyle ücret düşürme ya da çalışanları mağdur edecek uygulamaların önüne geçilmesi gerektiği belirtildi.

Memur-Sen ise sunduğu raporda gelir dengesizliğine dikkat çekildi. Mağdur konumunda olan dar veya sabit gelirlilerin durumunun düzeltilmesi istendi. Ayrıca TSK'nın yeniden yapılandırılmasına ilişkin çalışmaların hızlandırılması gerektiği ifade edilerek, profesyonel askerlik ile bedelli askerliğin yeniden gündeme alınması istendi. Hak-İş'in raporunda, kamu finansmanını güçlendirmek amacıyla 2B arazilerinin revize edilmesi gerektiğine dikkat çekildi. Döviz rezervlerinin güçlendirilmesi amacıyla TOKİ'nin yurtdışındaki vatandaşlara ilişkin projeler geliştirmesi önerildi. TİSK'in raporunda ise İşsizlik Fonu'ndan işverenin desteklenmesi öne çıkıyor. Zora giren şirketlerin işçi çıkarmalarının önüne geçmek için Fon'dan şirketlerin yararlanmasının sağlanmasını isteyen TİSK, işçi çıkarmanın kaçınılmaz olduğu şirketler açısından kıdem tazminatının İşsizlik Fonu'ndan karşılanması önerisinde bulunuyor. Raporda, sanayinin kullandığı elektrikteki vergi yükünün azaltılması ve TRT payının kaldırılması dile getiriliyor.

TZOB'un raporunda ise çiftçilerin kamu ve özel bankalara borçlarının 10 milyar YTL'yi aştığı, çiftçilerin bu borçlarıyla birlikte elektrik borçlarını da ödemede sıkıntı çektiği ifade edildi. KESK'in raporunda ise krize karşı emek ve demokrasi programının acilen hazırlanması istendi.

'Süper zenginlerden servet vergisi alınsın' talebi

Sendikalar Başbakan Erdoğan'a sundukları raporda İşsizlik Fonu'ndan yararlanma sürelerinin uzatılmasını, işsizlik maaşının artırılmasını ve Fon'un amaç dışı kullanılmamasını istedi.

Kamu finansmanı için önemli bir kaynak imkânı sunan 2B yasasının sonuçlandırılması önerildi.

Döviz rezervinin güçlendirilmesi için TOKİ'nin, yurtdışındaki vatandaşlara proje yapması talep edildi.

İşveren sendikası TİSK ise zora giren şirketlere İşsizlik Fonu'ndan yardım yapılmasını istedi.

Çiftçinin elektrik borcunun yeniden yapılandırılması ve destekleme primlerinin zamanında ödenmesi diğer bir talep.

Sanayicinin kullandığı elektrikten alınan TRT payı bir an önce kaldırılsın, ağır vergi yükü azaltılsın.

Bedelli askerlik tekrar gündeme alınsın.

DİSK, nüfusun yüzde 1'ini oluşturan 'süper varlıklı' sınıftan 'servet vergisi' alınmasını önerdi. Ücretten alınan Gelir Vergisi oranının düşürülmesi, şirketlerden, serbest meslek sahiplerinden güçlerine göre daha çok vergi istendi.

İsa Yazar, Hasan Bozkurt